ရွေးကောက်ပွဲကာလ မဟုတ်သည့် အချိန်တွင် သတ်မှတ်ကိစ္စရပ်များမှအပ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဟူ သော အမည်ဂုဏ်ပုဒ် သုံးစွဲဖော်ပြခြင်း မပြုရန် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (UEC) က သြဂုတ်၂၇ ရက်နေ့ ရက်စွဲ ဖြင့် သတိပေး ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။
UEC မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးခင်မောင်ဦးက“လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်ဂုဏ်ပုဒ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ သုံးစွဲတာမှာ မမှားမယွင်းအောင် ကျနော်တို့ ထုတ်တာ။ မှားယွင်းမှုတွေ၊ ပြဿနာတွေ မရှိအောင် ဘယ်လိုသုံးရမယ် ဆိုတာ ထုတ်ပြန်တာပါ။ အကြောင်းပေါ်ပေါက်လို့ ဒါလေးတွေ မမှားယွင်းအောင် ထုတ်ပြန်တာပါ”ဟု ဧရာဝတီကို ပြော သည်။
သုံးစွဲဖော်ပြပါက ယင်းပုဂ္ဂိုလ်၏ ပြုမူဆောင်ရွက်သည့် အကြောင်းအရာအပေါ် မူတည်ပြီး တည်ဆဲဥပဒေတရပ်ရပ်နှင့် ငြိစွန်းနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြထားချက်နှင့် ပတ်သက်၍ မည်သို့သော ဥပဒေပုဒ်မများဖြင့် အရေး ယူခံရနိုင်ပါ သလဲဟု ဧရာဝတီက ဦးခင်မောင်ဦးအား မေးမြန်းရာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးမြင့်နိုင်ကို မေးမြန်းလျှင် ပိုကောင်းမည်ဟု ဆိုသဖြင့် ဦးမြင့်နိုင်အား ဆက်သွယ်သော်လည်း မရခဲ့ပါ။
ထိုသို့ သုံးစွဲသောသူသည် တည်ဆဲဖြစ်နေသော (မဖျက်သိမ်းရသေးသော) ဥပဒေများ အားလုံးထဲက ပြဋ္ဌာန်းချက် တခုခုဖြင့် အရေးယူခံရနိုင်ကြောင်း ကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ပတ်သက်၍ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ တဦးက သုံးသပ်သည်။
ကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာမှုသည် သြဂုတ်၂၇ ရက်က ပြုလုပ်သည့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် အစည်းအဝေးတွင် ရွာငံမဲဆန္ဒနယ်မှ ဦးအောင်စိုးမင်း၏ မေးမြန်းချက်အပြီး ထုတ်ပြန်လိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
ထိုနေ့က အစည်းအဝေးတွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်စိုးမင်းက ရွေးကောက်ပွဲကာလ မဟုတ် သည့်အချိန်တွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဟု ရေးသားကြေညာခြင်းသည် ပြည်ထောင်စု ရွေး ကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများနှင့် ညီညွတ်ခြင်း ရှိ မရှိ မေးမြန်းမှု အပေါ် ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်း ဌေးက ဖြေကြားခဲ့သည်။
ပြည်သူ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်စိုးမင်း၏ မဲဆန္ဒနယ်ဖြစ်သော ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ် ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ရွာငံမြို့နယ်ရှိ ရွာငံ-တောင်ကြီး-မန္တလေးသွား ပြည်ထောင်စုလမ်းမကြီး၏ဘေး မိုင်တိုင် ၁၉ အနီးတွင် ဒေါက်တာ သန်းထိုက်ဦး (ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း)ဟု ရေးသားထားပြီး မြေလွတ်မြေရိုင်း လုပ်ပိုင် ခွင့် ရရှိကြောင်း ဗီနိုင်း ဆိုင်းဘုတ်ထောင်၍ ကြော်ငြာထားသည်ဟု ဦးအောင်စိုးမင်းက ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
အဆိုပါ ဆိုင်းဘုတ်ကို ၂၀၁၉ ဇူလိုင် ၇ ရက်တွင် စတင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် လွှတ်တော်တွင် မေးမြန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကြော်ငြာဘုတ်ထောင်ထားသူသည် မည်သူမည်ဝါ၊ မည်သည့်ပါတီကမှန်း မသိကြောင်း၊ ၎င်းအနေဖြင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဆို သည် ထက် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ နီးလာသည့်အခါ ရှုပ်ထွေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်မည် စိုးရိမ်သဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေနှင့် ညီ မညီ မေးမြန်းခဲ့ခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြသည်။
ဦးအောင်စိုးမင်းက“ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဆိုတော့ ကျနော်တယောက်တည်း မဟုတ်ဘူး။ ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အားလုံး အတွက်ကို ထိခိုက်တယ် ဒါကြီးက။ ဒီအချိန်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ် လောင်း ဆိုတာ သုံးခွင့်မှ မရှိတာ။ ကျနော့် တဦးတယောက်တည်း အနေနဲ့ဆိုရင်တော့ အထင်မြင် မှားခံရ တာပေါ့။ ကျနော်ကပဲ မြေလွတ်မြေရိုင်းတွေ ယူထားသလိုလို ဖြစ်နေတယ်”ဟုလည်း ပြောဆိုသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကာလ မဟုတ်သည့်အချိန်တွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဟု ရေးသားကြေညာ ထား ခြင်းသည် သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေနှင့် ညီညွတ်မှု မရှိသော်လည်း ထိုကဲ့သို့ ရေးသား ကြေညာ ထားပါက မည်ကဲ့သို့ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ရမည်ကို သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထား ခြင်း မရှိကြောင်း ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းဌေးက လွှတ်တော်တွင် ဖြေကြားခဲ့သည်။
ဆက်လက်၍ ၎င်းက လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်သုံးစွဲကာ ၎င်း၏ ပြုမူဆောင်ရွက်ချက်များ အပေါ် အခြေပြု၍ သင်ဆိုင်ရာ တည်ဆဲ ဥပဒေတရပ်ရပ်အရသာ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပြီး ထိုသို့ သုံးစွဲထားခြင်းသည် မသင့်လျော်ကြောင်း သက်ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်ကို အကြောင်းကြားပြီး တားမြစ်သွားမည် ဟုလည်း ဖြေကြားခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဖြေကြားချက်နှင့် ပတ်သက်၍ ဦးအောင်စိုးမင်းက အားရကျေနပ်မှု မရှိသော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ၏ အားနည်းချက်ဖြစ်နေ၍ ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုသည်။
“လမ်းဘေးကြီးမှာ ဒီလို ဆိုင်းဘုတ်ကြီး ထောင်နေတယ်။ တတိုင်းပြည်လုံးက ဥပမာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ တကြိမ် ဝင်ဖူးတာနဲ့ သူ့ကိုယ်သူ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းပါလို့ ကြေညာနေရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ နီးလာ တဲ့အခါ ဟိုက ကိုယ်စားလှယ် ဒီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ ပေါ်လာရင် ရှုပ်ထွေးကုန်မှာ စိုးတယ်”ဟု ၎င်းက ပြော သည်။
ဆက်လက်၍ ၎င်းက“ကိုယ်စားလှယ်လောင်းလို့ သုံးတာက သုံးတဲ့အပေါ်မှာလည်း မူတည်သေးတယ်။ တချို့က အယောင်ဆောင် သုံးသလား။ တချို့က ဒီကိုယ်စားလှယ်လောင်းဆိုပြီး ပြောပြီးတော့ လိမ်တာလား။ ဒါမျိုး သူ့ရဲ့ ပုံစံပေါ်မှာ မူတည်ပြီးမှ တရားစွဲမယ့် သဘောပေ့ါ”ဟုလည်း ဆိုသည်။
သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေ ပုဒ်မ၂၆ ပုဒ်မခွဲ (က)အရ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက် ခံပိုင်ခွင့်ရှိသူ ဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ်ကြေညာသည့်နေ့မှစ၍ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ပြီး သည် အထိ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အဖြစ် တရားဝင် သုံးစွဲခွင့် ရှိကြောင်း၊ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း မခံရသူသည် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အဖြစ် ဆက်လက် သုံးစွဲခွင့် မရှိကြောင်း သိရသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးနောက် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် အဖြစ် ရွေးကောက်ခံရသူအား ရွေးကောက်ပွဲ ကန့်ကွက်လွှာ တင်သွင်းခြင်း၊ ပြင်ဆင်မှုနှင့် အယူခံမှုများ တင်သွင်းခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခွင့် အာမခံငွေများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကုန်ကျစရိတ် တင်သွင်းခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေ အခန်း(၁၃) ပါ ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ ပြစ်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဥပဒေနှင့် အညီ တိုင်တန်းလျှောက်ထားခြင်း စသည့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာကိစ္စရပ် များတွင်သာ သုံးစွဲခွင့်ရှိပြီး အခြားကိစ္စရပ်များတွင် သုံးစွဲခွင့် မရှိကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။
You may also like these stories:
“အာဏာရ ဗမာခေါင်းဆောင်” ဆိုသည့် စကားရပ် လွှတ်တော်တွင် ကန့်ကွက်
မန္တလေးတိုင်း ဝန်ကြီးဌာနသစ် ဝန်ကြီးနေရာ ကျောက်ဆည် အမတ်ကို အမည်စာရင်းသွင်း
ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်မည့် ရသေ့တောင် ALD ပါတီ ကိုယ်စားလှယ် ကန့်ကွက်ခံရ
