တပ်မတော်အပေါ် နိုင်ငံတကာ၏ အထင်အမြင် လွဲမှားနေသည့် ကိစ္စရပ်တချို့ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရှင်းပြ ပေးခဲ့သည်ဟု တပ်မတော်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။
နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ်မြို့တွင် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်သည် ဆိုသော ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏ စွပ်စွဲချက်ကို သွား ရောက် ရင်ဆိုင်နေသည့် နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ မနေ့က တရားခွင်အတွင်း ပြောဆိုချက်များကို တပ်မတော်မှ အကောင်းမြင်ကြောင်း သိရသည်။
ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက “နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက အမြဲတမ်း ထောက်ပြပြောဆိုနေတဲ့ နယ်မြေ ရှင်းလင်း ရေးပေါ့။ Clearance Operation နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ဒါကို နိုင်ငံတကာရဲ့ အထင်အမြင် လွဲမှားနေတာ ဖြစ်တဲ့ အကြောင်းကို ပြောပြသွားတာ တွေ့ရှိရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် က “Clearance Operation” ရှင်းလင်းမှု စစ်ဆင်ရေး ဆိုသည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်းတွင် သုံးခဲ့သည်မှာ ကြာပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ရှင်းလင်းခဲ့စဉ်ကလည်း ယခုစကားလုံးကို အသုံးပြုကြောင်း၊ သောင်းကျန်းသူများကို ရှင်းလင်းရာတွင် ယခု စကားလုံးကို သုံးကြောင်း တရားခွင်တွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။
သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစိုးရသည် တပ်မတော်ကို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေအရ တရားစီရင်ခွင့် မရှိကြောင်း ၊သို့သော် စစ်တရားရုံးများသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှစ၍ တပ်မတော်သားများကို အရေးယူမှု ပိုများလာကြောင်းလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောကြားသွားသည်။
“တပ်မတော်ရဲ့ တရားစီရင်ရေး စနစ်ပေါ့။ တရားစီရင်ရေး စနစ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်အနေနဲ့ တာ ဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်နေတာကိုလည်း ပြောပြသွားနိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်”ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်း ထွန်းက ပြောသည်။
၎င်းက ဆက်၍ “နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကနေပြီးတော့ ဖျောက်ထားတဲ့ ရခိုင်ပဋိပက္ခ စတင်ဖြစ်ပွားရတဲ့ အကြောင်း ရင်း၊ ARSA ရဲ့ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်တွေကိုလည်း ရရှိတဲ့ အချိန်အတွင်းမှာ နိုင်ငံတကာ သိအောင် ပြောပြသွားနိုင် တာကို မြင်ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။
ရခိုင်အရေး တာဝန်ခံရမည်မှာ တပ်မတော် ဖြစ်သော်လည်း နိုင်ငံတကာ ဥပဒေများအရ အစိုးရတွင် တာဝန်ရှိနေသဖြင့် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်သည်ဆိုသည့် စွပ်စွဲချက်ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်တိုင် အစိုးရအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် အနေ ဖြင့် သွားရောက် ဖြေရှင်းရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သီပေါမြို့နယ် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးရဲထွန်းက ပြော သည်။
“အရေးကြီးတာက တပ်မတော် အပေါ်မှာ သူ့ သြဇာညောင်းအောင် လုပ်နိုင်ဖို့၊ ကိုယ်က တခုခု ကျေးဇူးပြုနိုင်လို့ ရှိရင် အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဒီကိစ္စ အောင်မြင်ရင် သမိုင်းမှာ ကြီးမားတဲ့ ကျေးဇူးပြုမှုတခု ဖြစ်သွားမယ်။ အဲဒီလို ဖြစ်သွားရင် သူ့ သြဇာက တပ်မတော်အပေါ်မှာ ထူထောင်ပြီးသား ဖြစ်သွားမယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က တပ်မတော်သည် ၎င်း၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မရှိ ကြောင်း အရိပ်အမြွတ် ပြောဆိုခဲ့ပြီး အခြေခံ ဥပဒေအရ တပ်မတော်တွင် လွတ်လပ်သည့် တရားစီရင်ရေး စနစ်တခု ရှိနေကြောင်း ချပြသွားသည်ကို တွေ့ရကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီမှ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်လှိုင်ဝင်းက ပြောသည်။
ဦးအောင်လှိုင်ဝင်း က “ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော့ လုံလောက်အောင် ပြည်တွင်း အခြေအနေတွေကို ရှင်းမပြနိုင်ဘူး။ ရှင်းပြတာက ပြောင်း ပြန်ကြီး ဖြစ်ပြီးတော့ တပ်မတော်က လွတ်လပ်စွာ လုပ်ဆောင်နေတယ်ဆိုပြီး အတိုင်ပင်ခံက တပ်မတော်ဘက်က ပြောတယ်ဆိုပြီး နိုင်ငံတကာ ထင်သွားတယ်” ဟု ပြောသည်။
လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုဖြင့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး (ICJ) ၌ တရားစွဲဆို ထားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သည့် အနေအထားမျိုး ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ရှုပ်ထွေးသည့် အနေအထား တွင် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုဟု ကောက်ချက်ချ၍ မရကြောင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က မနေ့က ပြောဆိုခဲ့သည်။
“ရခိုင်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို ပိုဆိုးသွားအောင် တရားရုံးက မဆုံးဖြတ်ပါနဲ့လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်”ဟု ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်က ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ရှေ့နေ ပါမောက္ခ ဝီလျံရှဘတ်စ်ကလည်း လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု၏ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်အပေါ် နားလည်မှု လွဲနေခြင်းများ ရှိပြီး ဂမ်ဘီယာဘက်မှ လျှောက်ထားသူများ အနေဖြင့်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး အတိအကျ ပြောဆိုနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ လိုအပ်ချက်များ ရှိကြောင်း တရားခွင်တွင် ပြောသည်။
ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံမှ တရားစွဲဆိုထားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပထမအကျော့ နှုတ်ဖြင့် ကြားနာမှုကို ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်က စတင် ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုနေ့တွင် ဂမ်ဘီယာဘက်မှ တာဝန်ရှိသူများက လျှောက်လဲ တင်ပြခဲ့ကြပြီး ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ပြန်လည်ချေပ လျှောက်လဲ တင်ပြခြင်း ဖြစ်ကာ ယနေ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်၌ နှစ်ဖက် လျှောက်လဲမှု များ ပြုလုပ်နေပြီ ဖြစ်သည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု မမြောက်ကြောင်း ICJ တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လျှောက်လဲ
