မြန်မာနိုင်ငံက တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းများကို တရုတ်နိုင်ငံက လက်နက်၊ ခဲယမ်းများ ထောက်ပံ့ ခြင်း မရှိကြောင်း တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်၏ ပြောဆိုမှုကို ယုံကြည်မှု မရှိကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းက တုန့်ပြန်ပြောဆိုသည်။
နေပြည်တော်တွင် ဇန်နဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့က တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ ဆုံစဉ် မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်စေ တရုတ်နိုင်ငံပိုင်နက်ကို အသုံးပြုပြီး မြန်မာကို ထိခိုက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းမျိုးကို လက်မခံကြောင်း၊ အများက စွပ်စွဲနေသလို မြန်မာက လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေကိုလည်း တရုတ်က လက်နက် မထောက်ပံ့ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထို့ပြင် အခြားနည်းလမ်းနှင့် ရရှိနိုင်သည်ဖြစ်၍ ၎င်းတို့က သေချာစွာ စိစစ်ဖြေရှင်းပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်သမ္မတ က ပြောသည်။
ရက္ခိုင်တပ်မတော် (AA) ခေါင်းဆောင်များ အပါအဝင် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် အခြေစိုက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အချို့၏ ခေါင်းဆောင်များကို တရုတ်က လက်ရှိ အချိန်အထိ လက်ခံပေးထားသည်။ ထိုကြောင့် တရုတ်သည် မြန်မာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ကြားခံထား၍ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ချိနဲ့အောင် ပြုလုပ်၍ လိုသလို ကစားနေသည်ဟု မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောဆိုမှုများရှိနေသည်။
ရှမ်းပြည်နယ် သီပေါမြို့နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးရဲထွန်း က “သူ (သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်) ပြောတာကို မြန်မာပြည်သူ လူထုကတော့ ယုံမယ် မထင်ပါဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
တကယ့်လက်တွေ့တွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ များထံ၌ တရုတ်နိုင်ငံထုတ် လက်နက်အကောင်းစားများ အပြင် လေယာဉ်ပစ် လက်နက်များပင် ရှိနေသဖြင့် ယခုလက်နက်များ မည်ကဲ့သို့ ရရှိသည်ကို မေးချင်ကြောင်း၊ ယ ခင်က ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို တရုတ်က ပေါ်ပေါ်တင်တင် ထောက်ပံ့ခဲ့စဉ်ကလည်း ဝန်မခံခဲ့ကြောင်း ဦးရဲထွန်းက ပြောသည်။
၎င်း ဆက်၍ “ငြိမ်းချမ်းရေးမှာလည်း သူတို့က ဒီအဖွဲ့ တွေအပေါ်မှာ သြဇာရှိနေတယ်ဆိုတာက ဘာကြောင့် သြဇာ ရှိ တာလဲ။ အလကား သက်သက်တော့ သြဇာမရှိဘူး။ ဒီလို အပေးအကမ်း အထောက်အပံ့တွေ မရှိရင် ဘယ်လိုလုပ် သြဇာရှိမှာတုန်း” ဟု မေးခွန်းထုတ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလကလည်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ နမ့်ဆန်မြို့နယ် ဟိုမိန်းကျေးရွာတွင် ပလောင် (တအန်း) အမျိုးသားလွတ် မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA) မှ သိုလှောင်ထားသည့် လေယာဉ်ပစ် ဒုံးလက်နက် အပါ အဝင် လက်နက်ခဲယမ်း လေးသောင်းကျော်ကို သိမ်းဆည်းရမိခဲ့ရာ တရုတ်လက်နက် အများစု ဖြစ်ကြောင်း တပ် မတော်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။
နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ စာရေးဆရာ ဦးသန်းစိုးနိုင် က “TNLA ဆီက မိတဲ့လက်နက်တွေအထဲမှာ တရုတ် လက် နက်တွေက အများကြီးပဲ။ အဲဒီမှာ M – 16 မိတာက ၉ လက်ပဲ တွေ့ တယ်။ ကျန်တာတွေက တရုတ်ပြည်က လက်နက်တွေ ဖြစ်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံ ဗဟိုအစိုးရ၏ ပေါ်လစီအရ မြန်မာနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းများကို လက်နက် တိုက်ရိုက် ရောင်း ချမည် မဟုတ်သော်လည်း ယင်းအဖွဲ့ အစည်းသည် ၎င်းတို့ လိုအပ်သည့် လက်နက်ခဲယမ်းများကို တရုတ်ဘက်မှ ဝယ်ယူ၍ ရနေကြောင်း၊ ယခုလက်နက် အရောင်းအဝယ် ကိစ္စများကို သမ္မတရှီကျင်ဖျင် တာဝန်ယူနိုင်လိမ့်မည် မထင်ကြောင်း ဦးသန်းစိုးနိုင်က ပြောသည်။
ဦးသန်းစိုးနိုင် က “ဒီကိစ္စက နိုင်ငံတော် ပေါ်လစီ မဟုတ်ပေမယ့် ဒေသဆိုင်ရာ ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ သူတို့ တပ်မတာ်က အစိတ်အပိုင်း တချို့တော့ ရှိကောင်းရှိနိုင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ရှိကို ရှိပါလိမ့်မယ်။ ကုန်သွယ်ရေး လုပ်သလို တရားဝင်လမ်းကြောင်း ကနေတော့ လာနေတာမျိုး မဟုတ်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။
တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ များထဲတွင် UWSA “ဝ” အဖွဲ့ ၊ မိုင်းလားနှင့် ကိုးကန့် အဖွဲ့ များသည် တရုတ်နှင့် အ လွန် နီးစပ်မှု ရှိသလို ကချင်လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (KIA) သည်လည်း တရုတ်နှင့် ဆက်စပ်မှု ရှိသည့် အဖွဲ့ အစည်းတခု ဖြစ်သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်များ တိုးတက်မှုရှိလာအောင် အကူအညီ ပေးမည်ဟု အစဉ် တစိုက် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလေ့ရှိသည့်နည်းတူ မြန်မာအစိုးရကိုလည်း တရားဝင် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုများ ပေးအပ် လျက် ရှိသည်။
ရှမ်းအမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ ချုပ်မှ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ် ဦးစိုင်းထွန်းအေး က “တရုတ် အစိုးရအနေနဲ့ တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို အားပေးထောက်ပံ့မှု မရှိဘူးလို့ ပြောပေမယ့် မြေပြင် မှာက ဝ ဒေသ၊ ကိုးကန့်နဲ့ မိုင်း လား ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ တွေမှာ ရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အစည်းတွေ ကြည့်လိုက်လို့ ရှိရင် သူတို့လက် နက်တွေဟာ တရုတ်က ထုတ်တဲ့ လက်နက်တွေ ဖြစ်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံက ပံ့ပိုးမှု မရှိကြောင်း ပြောဆိုနေသော်လည်း တိုင်းရင်းသားများသည့် လက်နက်များ အင်အားအပြည့်ဖြင့် တည်ဆောက်နိုင်မှုသည် တရုတ်က အားမပေးသည့်တိုင် မျက်စိမှိတ်ပေးထားသည့် သဘောဟု ယူဆ၍ ရကြောင်း ဦးစိုင်းထွန်းအေး က ပြောသည်။
သေနင်္ဂ အင်စတီကျူမှ ဒါရိုက်တာ တဦးဖြစ်သူ ဦးသိန်းထွန်းဦး က “နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံမှု လမ်းကြောင်း ဒီပလိုမေစီ အရတော့ ဘာထောက်ပံ့မှုမှ မရှိဖူးလို့ ငြင်းမှာပဲ။ တရုတ်ထုတ်လက် နက်တွေ၊ ကော်ပီကူးထားတဲ့ ပုံစံတွေ အထူး သဖြင့် လေယာဉ်ပစ်ဒုံးလို ဟာမျိုးတွေက မြောက်ပိုင်းမှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ EAOs တွေမှာ ရှိနေတဲ့ ကိစ္စက တရုတ်ကို မေးခွန်းထုတ်ရမယ့် အရေးအကြီးဆုံး အချက်ပါပဲ”ဟု ပြောသည်။
မြန်မာသည် တရုတ်နိုင်ငံက လိုလားနေသည့် စီးပွားရေး စင်္ကြန်နှင့် BRI စီမံကိန်းများကို ပိုမို ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပြီး အကောင်အထည် ဖော်ပေးမည် ဆိုပါက တရုတ်သည် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ များနှင့် ပတ်သက်ပြီး သဘောထား ပြောင်းသွားနိုင်ကြောင်း ဦးသိန်းထွန်းဦးက သုံးသပ်သည်။
တပ်မတော်မှ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်း က “အများက စွပ်စွဲပြောကြားနေသလို မြန်မာမှာ ရှိနေတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းတွေကို တရုတ်က လက်နက် ထောက်ပံံ့ပေးနေတယ် ဆိုတဲ့ ကိစ္စမျိုး မရှိပါဖူးလို့ ငြင်းသွားတယ်။ တခြား နည်း လမ်းတွေနဲ့ ရှိနေရင်လည်း စုံစမ်းပေးမယ့် သဘောမျိုး ပြောသွားတာပါ” ဟု ပြောသည်။
မနေ့က နေပြည်တော်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်က နိုင်ငံတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးကို ဆန့်ကျင်သည့် အကြမ်းဖက် ဆူပူမှုများကို မည်သည့်နိုင်ငံကမှ လက်ခံမည် မဟုတ်သလို အစိုးရကို ဆန့်ကျင် ၍ လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများဆိုလျှင် ပို၍ပင် လက်ခံလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။
မြန်မာပြည် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် သြဇာမှာ အလွန်ကြီးမားပြီး တရုတ် သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် ကာလအတွင်း လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားမှု မရှိသလောက်ပင် ဖြစ် သည်။
စာရေးဆရာ သန်းစိုးနိုင်က “တရုတ်ပြည်က ကူညီတာကောင်းတယ်။ ဒါပေမယ့် တရုတ်ကို မှီခိုပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ လိုအပ် တာထက် ပါဝင်နေတဲ့ကိစ္စကို ကျနော်တို့က မူအရ သဘောမကျဘူး။ ဒီကိစ္စတွေက ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ပြီးတော့ အချင်းချင်းပဲ ဖြေရှင်းစေချင်တယ်”ဟု ပြောသည်။
