COVID-19 ရောဂါအခြေအနေ တည်ငြိမ်မှသာ အစိုးရနှင့် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ကြား ပဏာမ အပစ်ရပ်စာချုပ် (Bilateral) ဆွေးနွေးရန် တွေ့ဆုံမည်ဟု သတင်း ရရှိသည်။
ဇွန် ၅ ရက်က အမျိုးသား ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဗဟိုဌာန(NRPC)နှင့် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်တို့ကြား အပစ်ရပ်စာချုပ် (Bilateral) ဆွေးနွေးရန် နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံး၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဇော်ဌေးက ကမ်းလှမ်းရာ COVID-19 ရောဂါ အခြေအနေတည်ငြိမ်မှသာ တွေ့ဆုံကြရန် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်ဘက်က အကြောင်းပြန်ခြင်း ဖြစ်သည်။
အစိုးရနှင့် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ကြားတွင် ကြားခံ ဆက်သွယ်ပေးသည့် ကချင်ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင် ကွန် ရက် (PCG) မှ ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာက “သူတို့က မတွေ့ချင်တာ မဟုတ်ဘူး။ တွေ့ချင်တယ်။ တွေ့ဖို့ကလည်း Ready ပဲ။ ရောဂါ ကြောင့် စိုးရိမ်ရတော့ သွားရေးလာရေးရော နည်းနည်း အခက်အခဲရှိလို့ နည်းနည်း ကင်းစင်မှပဲ တွေ့ဆုံမယ်လို့ ပြောထား တာပါ။ ဦးဇော်ဌေးတို့ဘက်ကို ဇွန် ၈ ရက်လောက်မှာ အကြောင်းပြန်ထားပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ ဖြစ်သည့် ကချင် လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် (KIA)၊ တအန်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ် မတော် (TNLA)၊ မြန်မာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA)၊ ရက္ခိုင်စစ်တပ် (AA) တို့နှင့် အစိုးရ သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာတွင် နောက်ဆုံး တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးထားပြီး COVID-19 ရောဂါကြောင့် ၂၀၂၀ အတွင်း ထပ်မံ တွေ့ဆုံနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါ။
အစိုးရဘက်မှ ယခု ဇွန်အတွင်း Bilateral ဆွေးနွေးရန် ကမ်းလှမ်းစဉ်က ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားမြို့သို့မဟုတ် ရှမ်း ပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်း၊ ကျိုင်းတုံမြို့တွင် တွေ့ရန်၊ လူချင်း မတွေ့နိုင်ပါက အွန်လိုင်းမှ တဆင့် Video Conferencing ပြုလုပ် ကာ ဆွေးနွေးကြရန် ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် မြစ်ကြီးနား သို့မဟုတ် ကျိုင်းတုံတွင် ဆွေးနွေးမည်ဆိုပါက အစည်းအဝေး ကျင်းပမည့်နေရာသို့ လာရန် တရုတ်နိုင်ငံကို ဖြတ်သန်းပြီး လာရမည် ဖြစ်သည်ဟု ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာက ပြော သည်။
ကျိုင်းတုံမြို့တွင် တွေ့ဆုံမည်ဆိုပါက KIA၊ AA မှ ခေါင်းဆောင်များသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ဖြတ်ကာ မြန်မာနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်၊ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ် တပ်မတော် (NDAA) ထိန်းချုပ်နယ်မြေ၊ မိုင်းလားမြို့မှ တဆင့် ကျိုင်းတုံမြို့သို့ လာကြရ မည် ဖြစ်သည်။
မြစ်ကြီးနားမြို့တွင် တွေ့ဆုံမည် ဆိုပါက MNDAA၊ TNLA ခေါင်းဆောင်များသည် ပြည်တွင်းမှ မြို့များကို အဆင့်ဆင့် ဖြတ် သန်းကာ လာရမည် ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းမှ မလာလိုပါက တရုတ်နိုင်ငံတွင်းမှ ဖြတ်သန်းကာ ကချင်ပြည်နယ်ဘက်သို့ ပြန်ဝင် ပြီး အစည်းအဝေး တက်ကြရမည် ဖြစ်သည်။
ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာ က “Quarantine ဝင်ရမှာတို့၊ တရုတ်ဘက်ကနေ ဖြတ်ကျော်ရမှာတို့ကျတော့ အခက်အခဲလေး ပြန်ရှိနေ တယ်။ နောက်တချက်က အွန်လိုင်းကနေ တွေ့ဖို့ကျတော့လည်း သူတို့ ၄ ဖွဲ့က တနေရာတည်းမှာ ရှိတာ မဟုတ်ဘူး။ တယောက် တနေရာစီ ရှိနေတော့ တွေ့ဖို့လည်း နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတာကြောင့်ပါ” ဟု ပြောသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့သည် Bilateral စာချုပ်ကို မိမိသက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့ တဖွဲ့ချင်းစီနှင့် အစိုးရ၊ တပ်မတော် ကြား ၁ စောင်စီ ချုပ်ဆိုမည် ဖြစ်သော်လည်း ဆွေးနွေးရာတွင် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးအတွက် အခြေခံ တောင်းဆိုချက်များ၊ တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်ရေးအတွက် တောင်းဆိုချက်၊ ရပ်တည်ချက်များ၊ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးလိုသည့် ရပ်တည်ချက်များမှာ တူညီ သဖြင့် ဆွေးနွေးရာတွင် ၄ ဖွဲ့ တစုတစည်းတည်း ဆွေးနွေးရန်၊ သဘောတူညီရေးနှင့် အပစ်ရပ်စာချုပ် ချုပ်ဆိုရေးတို့တွင် လည်း ၄ ဖွဲ့ တစုတစည်းတည်း လုပ်ဆောင်ရန် ရပ်တည်ထားကြသည်။
အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့သည် Bilateral အတွက် ဆွေးနွေးနေသော်လည်း မတ် ၂၃ ရက်က မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်အဖွဲ့ဝင် AA ကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ် ကြေညာထားသည်။
AA ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် ကြေညာထားသဖြင့် လာမည့် ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ဆွေးနွေးမှုများ၊ တွေ့ဆုံမှုများ၏ အခြေအ နေ မည်သို့ ဖြစ်နိုင်သည်ကို မေးမြန်းရာ ငြိမ်းချမ်းရေး ကော်မရှင် (PC) ၊ အဖွဲ့ဝင် ဦးလှမောင်ရွှေက “နဂို ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်တုန်းကလည်း ဆွေးနွေးရင်းမှ မတရားအသင်း၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ တို့ကို ဖြုတ်ပေးလိုက်တာ တွေ့တယ်။ အခုကတော့ ဘယ်လိုဖြစ်မလဲဆိုတာ ကြိုပြောဖို့တော့ ခက်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
အစိုးရဘက်မှ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရန် အတွက် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးမည်ဟု ကမ်းလှမ်းပြီး ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆက်ဆွေးနွေးရန်လည်း ပြောဆိုထားသဖြင့် AA နှင့် စေ့စပ်ဆွေးနွေးရန် လမ်းကြောင်းမှာ ပိတ်ဆို့နေခြင်း မရှိပါ ဟု လည်း ဦးလှမောင်ရွှေက ဆိုသည်။
နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံးဘက်မှ ပြန်လည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရန် ကမ်းလှမ်းရာတွင် AA နှင့် ပတ်သက်၍ တစုံတရာ ပြောဆို ခြင်း မရှိကြောင်း သိရပြီး လူချင်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို တေ့တေ့ဆိုင်ဆိုင် ပြန်ဆွေးနွေးပါက အစည်းအဝေး လာတက်မည့် AA ကိုယ်စားလှယ်များ၏ လုံခြုံရေး၊ အစိုးရနှင့် တပ်မတော်တို့၏ သဘောထားများကို အသေးစိတ်ထည့်သွင်း ဆွေးနွေးရ မည်ဟု PCG ထံမှ သိရသည်။
အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့က မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် အဖွဲ့ဝင်များကို တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူ စာ ချုပ် (NCA) တွင် လက်မှတ်ထိုးရန် ပြောဆိုနေသော်လည်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့လုံးက လက်ရှိ NCA စာချုပ်ကို သဘောမကျ ကြောင်း ငြင်းဆိုထားကြသည်။
လက်ရှိတွင် ညှိနှိုင်းနေဆဲ ဖြစ်သည့် Bilateral သည် အပစ်ရပ် စာချုပ်ကြီး မချုပ်ခင် ပဏာမ အပစ်ရပ် ဆိုင်းထားနိုင်ကြရန် ရှေ့ပြေး ချုပ်ဆိုမည့် စာချုပ် ဖြစ်ပြီး ထိုစာချုပ်ထဲတွင် နှစ်ဖက်တပ်များ နယ်မြေ မကျော်လွန်ရန် တပ်နေရာချထားရေး သတ်မှတ်ချက်များ ထည့်သွင်း ချုပ်ဆိုမည် ဖြစ်သည်။
သို့သော် တပ်မတော်ဘက်က ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင်း လှုပ်ရှားသည့် KIA ၏ တပ်မဟာများ၊ TNLA နှင့် MNDAA တို့၏ ဖြန့်ကျက် လှုပ်ရှားနေသည့် နယ်မြေများ၊ AA လှုပ်ရှား အခြေစိုက်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ ချင်းပြည် နယ် တောင်ပိုင်းတို့တွင် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်တပ်များ ရှိကြောင်း အတည်မပြု အသိအမှတ်မပြုလိုသဖြင့် တပ်နေရာ ချထားရေးတွင် ညှိနှိုင်း၍ မရသေးပါ။
မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ဝင် TNLA ၏ သတင်းနှင့် ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ၊ ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက်ကျော် က ဆွေးနွေးမှုတွင် တပ်နေရာချထားရေးအပြင် ညှိနှိုင်း၍ မရဖြစ်နေသည့် တချက်မှာ အပစ်ရပ်ပြီးနောက် ပြန်လည် မပစ်ခတ်ကြရန် စောင့် ကြည့်ရေးအဖွဲ့ တဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရေး ကိစ္စ ဖြစ်သည်ဟု ပြောသည်။
ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက်ကျော်က “တိုက်ပွဲဖြစ်လာရင် ဘယ်သူက ဖြေရှင်းပေးမလဲပေါ့။ ကျနော်တို့ နှစ်ဖက် ညှိရင် သူမှားတယ်၊ ကိုယ်မှန်တယ် ငြင်းခုံနေမှာပဲလေ။ ကြားက ဘယ်သူ ညှိနှိုင်းပေးမလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးနေတာ မပြေလည်သေးတာပါ။ အဓိကတော့ တပ်က လက်မခံတာပါ။ တိုက်ပွဲဖြစ်ရင် တပ်နဲ့ပဲ ရှင်းမယ်။ ကျန်တဲ့သူ ပါစရာ မလိုဘူးလို့ ပြောတာပါ” ဟု ပြောသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်ဘက်မှ ဖွဲ့စည်းလိုသည့် စောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့မှာ ဝ ပြည်သွေးစည်း ညီညွတ်ရေး တပ်မတော် (UWSA) ဦးဆောင်သည့် ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးရေး ကော်မတီ (FPNCC)၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ကြားခံ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများကို ထည့်သွင်းပြီး ဖွဲ့လိုခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက်ကျော်က ဆိုသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်အဖွဲ့များနှင့် အစိုးရ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်များကြား မူဆယ်၊ မိုင်းလား၊ ကျိုင်းတုံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့တွင် ၆ ကြိမ်ခန့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးထားသော်လည်း အပစ်ရပ်နိုင်ရန် ခိုင်မာသည့် သဘောတူညီ ချက် တစုံတရာ ရရှိခြင်း မရှိခဲ့ပါ။
တပ်မတော်နှင့် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်အဖွဲ့များသည် ဆွေးနွေးနေစဉ် မပစ်ခတ်ကြရန် ရည်ရွယ်ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာမှ စ၍ နှစ်ဖက် အပြန်အလှန် တဖက်သတ် အပစ်ရပ်ဆိုင်းပေးကြောင်း ၆ ကြိမ်ခန့် အသီးသီး ထုတ်ပြန်ကြသည်။
နှစ်ဖက် အပစ်ရပ်ဆိုင်းပါကြောင်း ထုတ်ပြန်သော်လည်း တပ်မတော်သည် KIA ၊ MNDAA ၊TNLA တို့နှင့် ရံဖန်ရံခါ တိုက်ပွဲ များ ပြန်ဖြစ်ပွားသည်။
ထို့ပြင် တပ်မတော်၏ အပစ်ရပ်ဆိုင်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်များတွင် AA လှုပ်ရှားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ ချင်း ပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ပလက်ဝမြို့နယ်တို့ကို ချန်လှပ်ထားသဖြင့် တပ်မတော်နှင့် AA သည်လည်း တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့် ခြင်း မရှိပါ။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ရှမ်းမြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲ ပြန်ဖြစ်
KNU တပ်မဟာ ၅ နှင့် တပ်မတော်တို့ ၂လအတွင်း တိုက်ပွဲ ၈၈ ကြိမ်ဖြစ်ဟုဆို
တပ်မတော်နှင့် ပူးတွဲအပစ်ရပ် ကြေညာချက် ထုတ်လိုကြောင်း မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့ ကမ်းလှမ်း