မြန်မာ့ စီးပွားရေး ပြန်လည်နာလန်ထသည့် လက္ခဏာအချို့ရှိသော်လည်း ဝန်ဆောင်မှု၊ လက်လီ၊ လက်ကား၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ၏ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ထိခိုက်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ နောက်ဆုံးစစ်တမ်းက ဖေါ်ပြလိုက်သည်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ စစ်တမ်းကို ဝန်ဆောင်မှု၊ လက်လီ၊ လက်ကား၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍများမှ လုပ်ငန်းပေါင်း ၅၀၀ တွင် မေ၊ ဇူလိုင်နှင့် သြဂုတ်လများအတွင်းက ကောက်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုလုပ်ငန်းများ၏ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် အသေးစားလုပ်ငန်းများဖြစ်ပြီး ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် လုပ်ငန်းငယ်များဖြစ်သည်။ စစ်တမ်းတွင် အလတ်စားလုပ်ငန်း ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းပါပြီး အကြီးစားလုပ်ငန်းများတွင် စစ်တမ်းတွင် ၆ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သည်။
ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် မေလတွင် ထိုလုပ်ငန်းများ၏ ၈၁ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်ပြီး ဇူလိုင်လတွင် ၇၉ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်သည်။
“ကိုဗစ်-၁၉ ၏ စုစုပေါင်းထိခိုက်မှုမှာ ကြီးကြီးမားမားရှိနေသေးသော်လည်း နယ်ပယ်အများစုတွင် တိုးတက်မှုများတွေ့ရသည်။ ကမ္ဘာတဝန်း ကူးစက်ရောဂါကြောင့် အရောင်းကျဆင်းမှုသည် အဆိုးရွားဆုံး ထိခိုက်သောနယ်ပယ်များတွင် ကျန်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်” ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဆိုသည်။
လုပ်ငန်းအားလုံးကို နောက်ထပ် အထိခိုက်ဆုံးအချက်မှာ ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းခြင်း၊ ထုတ်ကုန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို စားသုံးသူများထံ ပို့ဆောင်ရန် ခက်ခဲခြင်းနှင့် ငွေလှည့်လည်စီးဆင်းမှု ပြတ်တောက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုစစ်တမ်းအရ သိရသည်။
မေလတွင် ကိုဗစ်-၁၉ကြောင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၏ ၈၇ ရာခိုင်နှုန်းကို ဆိုးကျိုးသက်ရောက်ပြီး ဇူလိုင်လတွင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သြဂုတ်လတွင် ၈၆ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်စေသည်။ ထို့အပြင် လက်လီနှင့် လက်ကားလုပ်ငန်းများ၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကို မေလတွင် ထိခိုက်စေပြီး ဇူလိုင်နှင့် သြဂုတ်လများတွင် ၈၄ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၇၉ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး ထိခိုက်စေသည်။
မေလတွင် ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ၏ ၈၆ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်ပြီး ဇူလိုင်လတွင် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သြဂုတ်လတွင် ၇၆ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်စေသည်။ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် မေလက ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်ပြီး ဇူလိုင်လတွင် ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သြဂုတ်လတွင် ၆၄ ရာခိုင်နှုန်း ထိခိုက်စေသည်။
ထို့အပြင် စစ်တမ်းတွင်ပါဝင်သည့် လုပ်ငန်းများ၏ ၈၁ ရာခိုင်နှုန်းသည် သြဂုတ်လတွင် အရောင်းကျဆင်းကြပြီး ထိုလတွင် ငွေကြေးလှည့်လည်စီးဆင်းမှု တိုးတက်လာသည်။
မေလတွင် လုပ်ငန်းများ၏ ၈၅ ရာခ်ိုင်နှုန်းတွင် အရောင်းကျပြီး ဇူလိုင်လတွင် လုပ်ငန်းများ၏ ၈၈ ရာခိုင်နှုန်းတွင် အရောင်းကျသည်။ လုပ်ငန်းများ၏ငွေကြေးစီးဆင်းမှု ပြတ်တောက်ခြင်းမှာ ဇူလိုင်လက ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိရာမှ သြဂုတ်လတွင် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း သို့ ကျဆင်းသည်။ လုပ်ငန်းများ၏ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းသည် မေလတွင် ငွေကြေးလှည့်လည်မှု ပြတ်တောက်ခြင်းကို ရင်ဆိုင်ရသည်။
ငွေလှည့်လည်မှု ပြတ်တောက်ခြင်းနှင့် ရင်ဆိုင်ရသော လုပ်ငန်းများတွင် မိတ်ဆွေနှင့် မိသားစုများထံမှ ချေးငွေသည် အဓိကဖြေရှင်းသည့် နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း ထိုစစ်တမ်းက ဆိုသည်။
လုပ်ငန်းများသည် မိတ်ဆွေနှင့်မိသားစုထံမှ ချေးငွေကို အားထားနေရပြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းအကူအညီမရဘဲ ၎င်းတို့၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဘဏ်များကို အားကိုးနိုင်ကြကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဖေါ်ပြသည်။
သြဂုတ်လတွင် နောင်လာမည့် သုံးလအတွက် ကြွေးကျန်ငွေများ ကျန်ရှိမည်ကို စိုးရိမ်သည့် လုပ်ငန်းအရေအတွက် တိုးလာသည်။ ကြွေးကျန်မည်ကို စိုးရိမ်သည့် လုပ်ငန်းအရေအတွက်သည် ဇူလိုင်လက ၃၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိရာမှ သြဂုတ်လတွင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးလာသည်။ လုပ်ငန်းများ၏ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းသည် မေလက ကြွေးကျန်မည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။
လုပ်ငန်းအရွယ်အစားနှင့် ကဏ္ဍတို့နှင့်မဆိုင်ဘဲ လုပ်ငန်းအားလုံးနီးပါးသည် နောင်လာမည့်လတွင် ဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်ဟု စစ်တမ်းအရ သိရသည်။
လုပ်ငန်းများ၏ ၆၁ ရာခိုင်နှုန်းသည် သြဂုတ်လတွင် အစိုးရ၏ ကိုဗစ်-၁၉ မူဝါဒများကို သတိထားမိလာပြီး အစိုးရ၏ အထောက်အပံ့ကို လျှောက်ထားသော လုပ်ငန်းအရေအတွက်သည် မေလနောက်ပိုင်းတွင် နှစ်ဆတိုးလာသည်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဆိုသည်။
လုပ်ငန်းများ၏ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းသည် ချေးငွေ ရရှိကြသည် သို့မဟုတ် ချေးငွေ အာမခံသည် အစိုးရထံမှ အလိုအပ်ဆုံးအရာဖြစ်လာသည်ဟု စစ်တမ်းကဆိုသည်။
ဧပြီလတွင် အစိုးရက ကိုဗစ်-၁၉ စီးပွားရေး ပြန်လည်ကုစားရေး စီမံကိန်းကို စတင်ပြီး ငွေကြေးပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို အကောင်အထည်ဖေါ်ကာ ကျန်းမားရေး အသုံးစရိတ်နှင့် အခြားအစီအမံများကို တိုးမြှင့်သည်။
စက်တင်ဘာလတွင် မြန်မာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်နာလန်ထရေးနှင့်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်ရေးဆွဲခြင်းသည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က စတင်ခဲ့သည့် စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို စတင်ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။
ထိုအစီအစဉ်က ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍများအတွက် ကျပ် ၂၀၀ ဘီလျှံ ( ဒေါ်လာ သန်း ၁၆၀)၊ လယ်သမားများအတွက် ကျပ် ၆၀၀ ဘီလျှံ ( ဒေါ်လာ ၄၈၇ သန်း)၊ အသေးစားလုပ်ငန်းများအတွက် ကျပ် ၁၀၀ ဘီလျှံ (ဒေါ်လာ သန်း ၈၀)၊ အသေးစားအလတ်စားလုပ်ငန်းများအတွက် ကျပ် ၂၀၀ ဘီလျှံနှင့် လက်ဖက်ရည် ဆိုင်ငယ်များနှင့်လမ်းဘေးဆိုင်များအတွက် ကျပ် ၁၀၀ ဘီလျှံအပါအဝင် လူမှုရေး၊ ကျန်းမားရေးနှင့် စီးပွားရေးသက်ရောက်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် ကျပ် နှစ် ထရီလျှံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၆ ဘီလျှံ) သုံးစွဲရန် ကတိပြုသည်။
(Nan Lwin ၏ World Bank Reports on How COVID-19 Hammered Myanmar’s Businesses ကို ဘာသာပြန်သည်။)
You may also like these stories:
စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများ စည်ကမ်းချက်များနှင့် မညီပါက ယာယီ ပြန်ပိတ်မည်
ကိုဗစ် အကန့်အသတ်များကြောင့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အခက်အခဲဖြစ်
မဖြစ်မနေ လုပ်ရမည့် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ် အနည်းငယ်ကို လုပ်ကိုင်ခွင့်ပြုမည်