နိုင်ငံအားလုံး ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး လက်လှမ်းမီစေရန် G-20 ကတိပြု

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးများ တီထွင်ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အချိန်တွင် နိုင်ငံအားလုံးက မျှတစွာ လက်လှမ်းမီစေရန်နှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ကပ်ရောဂါ၏ သက်ရောက်ခြင်းမှ ထိခိုက်မှု သက်သာလျော့နည်းစေရန် အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးစားသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း G-20 အဓိက စီးပွားရေး နိုင်ငံ ၂၀ ၏ ခေါင်းဆောင်များက ကတိပေးခဲ့ကြသည်။

G-20 နိုင်ငံများက လူတိုင်းအတွက် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကုထုံးနှင့် ကာကွယ်ဆေးများကို “ အားလုံး တတ်နိုင်ပြီး တန်းတူညီမျှစွာ ရရှိနိုင်မှု” ကို သေချာစေရန် တတ်နိုင်သမျှ အားထုတ်သွားမည်ဟု ဆော်ဒီအာရေဗီးယား နိုင်ငံက သဘာပတိအဖြစ် ဦးဆောင်၍ ၂ ရက်ကြာ ကျင်းပခဲ့သော အွန်လိုင်းအစည်းအဝေးအပြီးတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ကြေငြာချက်၌ ခေါင်းဆောင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

သူတို့အနေဖြင့် “လက်ရှိ စိန်ခေါ်မှုများကို ကျော်လွှားနိုင်ရေးတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အရေးယူဆောင်ရွက်မှု၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့် ဘက်ပေါင်းစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများက ယနေ့အချိန်တွင် ယခင်ကထက် ပို၍ လိုအပ်သည် ဟူသော ကျွန်ုပ်တို့၏ ယုံကြည်ချက်အပေါ်တွင် ညီညွတ်စွာ ရပ်တည်ခဲ့ကြသည်” ဟု G-20 ခေါင်းဆောင်များက ပြောသည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးက တစိတ်တပိုင်း တက်လာနေသော်လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သော ပြိုလဲမှုမှ ပြန်လည်နာလန်ထူရေးသည် မညီမမျှနှင့် မသေချာ မရေရာမှု အလွန်များနေပြီး အကျဘက်သို့ ဦးတည်မည့် အန္တရာယ်များ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့နေရဆဲဟု G-20 ခေါင်းဆောင်များက ပြောသည်။

“ဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့နှံ့မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် အရေးတကြီး လိုအပ်မှုကို ကျွန်ုပ်တို့ အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်နာလံထူရေး အတွက် သော့ချက် ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်သူတို့၏ ဘဝများ၊ အလုပ်အကိုင်များနှင့် ဝင်ငွေများကို အကာအကွယ်ပေးရန် အတွက် ရနိုင်သမျှ မူဝါဒ ကိရိယာများကို လိုအပ်သမျှ ကာလပတ်လုံး ဆက်လက် အသုံးပြုသွားရန် ကျွန်ုပ်တို့ ဆုံးဖြတ်ထားပါသည်” ဟု ခေါင်းဆောင်များက ပြောသည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးက တစိတ်တပိုင်း တက်လာနေသော်လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သော ပြိုလဲမှုမှ ပြန်လည်နာလန်ထူရေးသည် မညီမမျှနှင့် မသေချာ မရေရာမှု အလွန်များနေပြီး အကျဘက်သို့ ဦးတည်မည့် အန္တရာယ်များ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့နေရဆဲဟု G-20 ခေါင်းဆောင်များက ပြောသည်။

အဆိုပါ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး အတွင်းတွင် ဂျပန် ဝန်ကြီးချုပ် ယိုရှီဟီဒဲ ဆုဂါ့က တကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မူပိုင်ခွင့်များကို စီမံခန့်ခွဲသည့် စနစ်တခုမှ တဆင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကုသရေး ဆေးဝါးများနှင့် ကာကွယ်ဆေးများကို ထောက်ပံ့ခြင်းအားဖြင့် တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ရရှိနိုင်ရေးကို အာမခံနိုင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သည်။

မူပိုင်ခွင့်များကို စီမံခန့်ခွဲရန် နိုင်ငံတကာမူဘောင်တခုက “နိုင်ငံအားလုံးအတွက် ကုန်ကျစရိတ် သက်သာစွာဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ဆေးဝါး အမြောက်အမြားထောက်ပံ့ရေးကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည် ဖြစ်ပြီး G-20 ၏ အထောက်အပံ့က အလွန်အရေးကြီးကြောင်း ဂျပန် ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

G-20 နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးများနှင့် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဌများက သဘောတူထားပြီးဖြစ်သော ဆင်းရဲသော နိုင်ငံများအတွက် သူတို့၏ ချေးငွေများ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည့် ကာလကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ အထိ ၆ လ ဆိုင်းငံ့ ထားပေး မည့် အစီအစဉ်တခုကို အတည်ပြုပေးခဲ့ကြသည်။

G-20 နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးများနှင့် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဌများက သဘောတူထားပြီးဖြစ်သော ဆင်းရဲသော နိုင်ငံများအတွက် သူတို့၏ ချေးငွေများ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည့် ကာလကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ အထိ ၆ လ ဆိုင်းငံ့ ထားပေး မည့် အစီအစဉ်တခုကို အတည်ပြုပေးခဲ့ကြသည်။

ထို အစီအစဉ်ကို နောက်ထပ် ၆ လ ထပ်မံ တိုးချဲ့ရေးအတွက်ကိုမူ G-20 ၏ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အကြီးအကဲများက နောက်လာမည့် နွေဦးတွင် သုံးသပ်ကြမည် ဖြစ်သည်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဆင်းရဲသည့် နိုင်ငံများတွင် ဘဏ္ဍာငွေကြေး ကုန်ကျမှု မြင့်မားခြင်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီးနောက် မြီရှင်များ ဖြစ်သည့် G-20 နှင့် Paris Club တို့က မေလတွင် ကြွေးမြီ ဝန်ဆောင်မှု ဆိုင်းငံ့ရေး ဆောင်ရွက်ချက်ဟု ခေါ်သည့် ကြွေးမြီသက်သာခွင့် အစီအစဉ်ကို စတင် အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့သည်။

G-20 ကြေငြာချက်သည် ဘက်စုံ ကုန်သွယ်ရေးစနစ်များကို ထောက်ခံကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း မိမိပြည်တွင်း အကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးဝါဒ တိုက်ဖျက်ရေးကိုမူ ရည်ညွှန်း ဖော်ပြမထားပါ။

၂၀၁၈ ခုနှစ်မှစ၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ကန့်ကွက်မှုကြောင့် G-20 ခေါင်းဆောင်များက ပြည်တွင်းအကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးဝါဒ ဟူသောစကားလုံးကို အသုံးမပြုကြတော့ပါ။ အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် မကြာမီ ရာထူးသက်တမ်း ကုန်ဆုံး တော့မည့် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ “အမေရိကန် ပထမ” မူဝါဒအရ ကုန်သွယ်ရေးတွင် ပြည်တွင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို အကာအကွယ်ပေးသည့် အစီအမံများ အကောင်အထည်ဖော်နေခဲ့သည်။

နိုင်ငံ အားလုံးအတွက် အောင်မြင်တိုးတက်မှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးကို G-20 က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ကြရန် တိုက်တွန်းအားပေးရင်း သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က စည်းမျဉ်းကန့်သတ်ချက်များ လျှော့ချခြင်း၊ မျှတမှုရှိရေးနှင့် အပြန်အလှန် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှု အပေါ်တွင် အခြေခံသည့် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များအား ညှိနှိုင်းခြင်းတို့မှ တဆင့် “သူ ပြဌာန်းခဲ့သော စီးပွားရေးပုံစံ” နှင့် ပတ်သက်၍ သူ၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ (G-20 ခေါင်းဆောင်များ) သို့ ရှင်းလင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အိမ်ဖြူတော်၏ အဆိုအရ သိရသည်။

ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာအနှံ့ရှိမြို့ကြီးများစွာ၌ ခရီးသွားလာခွင့်ကို တင်းကျပ်စွာ တားမြစ်ထားရခြင်းနှင့် ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့် ၃ လပတ် ဖြစ်သည့် ဧပြီမှ ဇွန်လအတွင်းတွင် အဓိက စီးပွားရေးများကို ယခင်နှစ်ကထက်စာလျှင် ၂၀ မှ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျုံ့ဝင်သွားစေခဲ့သည်။

မတ်လ အတွင်းက ပထမအကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ဆော်ဒီအာရေဗီးယား၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ပြုလုပ်ခဲ့သော G-20 ထိပ်သီး အွန်လိုင်း အစည်းအဝေးကို ဆောင်းရာသီနီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ဥရောပနိုင်ငံများစွာနှင့် အခြားနေရာများတွင် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုနှုန်းများ မြင့်တက်နေပြီး လာမည့်လများအတွင်း ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှု ပြန်လည်နာလံထူရေးကို ထိခိုက်စေသည့် အန္တရာယ်များနှင့် မသေချာ မရေရာမှုများ တိုးပွားလာနေသည့် အချိန်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာအနှံ့ရှိမြို့ကြီးများစွာ၌ ခရီးသွားလာခွင့်ကို တင်းကျပ်စွာ တားမြစ်ထားရခြင်းနှင့် ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့် ၃ လပတ် ဖြစ်သည့် ဧပြီမှ ဇွန်လအတွင်းတွင် အဓိက စီးပွားရေးများကို ယခင်နှစ်ကထက်စာလျှင် ၂၀ မှ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျုံ့ဝင်သွားစေခဲ့သည်။

၎င်းတို့က တတိယ ၃ လပတ် ဖြစ် သည့် ဇူလိုင်မှ စက်တင်ဘာလအတွင်း သိသိသာသာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာ ခဲ့သော်လည်း ကူးစက်ရောဂါ မဖြစ်ပွားမီကထက် နောက်ကျနေဆဲ ဖြစ်သည်။

G-20 အဖွဲ့တွင် အာဂျင်တီးနား၊ သြစတြေးလျ၊ ဘရာဇီး၊ ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ တရုတ်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ အီတလီ၊ ဂျပန်၊ မက္ကဆီကို၊ ရုရှား၊ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ တောင်အာဖရိက၊ တောင်ကိုရီးယား၊ တူရကီ၊ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ တို့ပါဝင်သည်။