ပဏာမ အပစ်ရပ်စာချုပ် (Bilateral) ချုပ်နိုင်ရေး ဆွေးနွေးရန် အစိုးရ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ကြား တွေ့ဆုံမည့်နေရာ ညှိနှိုင်း၍မရသေးကြောင်း သတင်းရရှိသည်။
မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့မှာ ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် (KIA) ၊ တအန်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA)၊ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် တပ်မတော် (MNDAA) နှင့် ရက္ခိုင်စစ်တပ် (AA)တို့ ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့ နှင့် ယခုလအတွင်း တွေ့ဆုံနိုင်ရန် အစိုးရမှ ဇန်နဝါရီ ပထမပတ်ကတည်းက ကမ်းလှမ်းထားသော်ညလ်း မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့က ယနေ့ထိ အကြောင်းပြန်ကြားနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါ။
အစိုးရနှင့် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ကြား တွေ့ဆုံနိုင်ရေး ညှိနှိုင်းပေးနေသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့မှ ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာက “လောလောဆယ် အကြောင်းမပြန်သေးပါဘူး။ ကျနော်ထင်တာ ဒီလကလည်း ကုန်တော့မယ်ဆိုတော့ နေရာ အဆင်မပြေသေးတော့ ဒီလတော့ မတွေ့ဖြစ်တော့ဘူး ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။
အစိုးရဘက်က ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့ သို့မဟုတ် ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကျိုင်းတုံမြို့တွင် တွေ့ဆုံရန် ကမ်းလှမ်းထားသော် လည်း မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ဘက်မှ ထိုနေရာများတွင် မတွေ့လိုဘဲ တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ် တနေရာတွင် တွေ့ လိုသဖြင့် နေရာညှိနှိုင်း မရသေးခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာက ပြောသည်။
“ဒါပေမယ့် သူတို့ ပြောတာ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်လို့လည်း ပြောတော့ နေရာအဆင်ပြေရင်တော့ ချက်ချင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ နေရာ အဆင်မပြေရင်တော့ ဆက်လက် ညှိနှိုင်း ရဦးမှာပေါ့” ဟုလည်း ဦးလမိုင်ဂွမ်ဂျာက ဆိုသည်။
အစိုးရ ချိန်းဆိုသည့်နေရာများကို မလာလိုသည်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ဘက်မှ ပြောဆိုမှုများရှိနေသည် ဟုလည်း သိရသည်။
KIA ၏ သတင်းနှင့် ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက “တွေ့ဖို့က အခုထိ မဆုံးဖြတ်နိုင်သေးဘူးလို့ ဆွေးနွေး ရေး အဖွဲ့တွေက ပြောကြတယ်။ အစိုးရ ကမ်းလှမ်းလာတဲ့ မြစ်ကြီးနား၊ ကျိုင်းတုံမှာ အခု မြစ်ကြီးနားမှာ က ရောဂါကူးစက် ပျံ့နှံ့မှုက တော်တော်ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ်နေတယ်။ ကျိုင်းတုံဘက်ကလည်း ဝဒေသ၊ မိုင်းလား ဒေသမှာက ကူးစက်တာ ရပ် တန့်တာ မရှိဘူး။ အဲဒီဘက်မှာလည်း များနေတယ်” ဟု ပြောသည်။
မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့မှ ခေါင်းဆောင်များမှာ အစိုးရ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် မြစ်ကြီးနား မြို့တွင် တွေ့ဆုံမည် ဆိုပါက KIA ခေါင်းဆောင်များက ၎င်းတို့ ဌာနချုပ်၊ လိုင်ဇာမြို့မှ လာမည် ဖြစ်သော်လည်း အခြား အဖွဲ့များ၏ ခေါင်းဆောင်များမှာ ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဘက်မှ မြစ်ကြီးနားမြို့သို့ လာကြရမည် ဖြစ်သည်။
ကျိုင်းတုံတွင် တွေ့ဆုံမည်ဆိုပါကလည်း KIA ခေါင်းဆောင်များမှာ တရုတ်နိုင်ငံမှ တဆင့် တရုတ်- မြန်မာနယ်စပ်၊ အထူး ဒေသ (၂) ဝ ဒေသ၊ မိုင်းလားဒေသမှ တဆင့် ကျိုင်းတုံသို့ လာရမည် ဖြစ်သည်။
TNLA ၊ MNDAA နှင့် AA ခေါင်းဆောင်များမှာလည်း ဝ ဒေသ၊ မိုင်းလားဒေသမှ တဆင့် ကျိုင်းတုံမြို့သို့ လာရမည် ဖြစ်သည်။
လက်ရှိ အခြေအနေတွင် မြစ်ကြီးနားမြို့၌ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်မှုများ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည့် အပြင် ဝ နှင့် မိုင်းလားတို့ တွင်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ကြိုးစားနေဆဲ ဖြစ်သည်။
မိုင်းလားမြို့တွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရသူများ ရှိသော်လည်း ဒေသအာဏာပိုင်များက ရောဂါ ကူးစက်ခံရသူ ဦး ရေကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း မရှိပါ။ ဝ ဒေသ အထူးဒေသ (၂) တွင် ၂၀၂၀ ဒီဇင်ဘာ ဒုတိယပတ်မှ စ၍ ယနေ့ထိ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရသူ ၃၀၄ ဦး ရှိပြီး ထိုထဲမှ ၁၇၅ ဦးမှာ ရောဂါသက်သာသွားပြီ ဖြစ်သည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့နှင့် အစိုးရသည် Bilateral စာချုပ်အတွက်၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာမှ စတင်၍ ညှိနှိုင်းနေခြင်း ဖြစ်သည်။
ဝ နှင့် မိုင်းလားဒေသ တို့တွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရမှုအစမှာ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ဝင်လာသည့် တရုတ်နိုင်ငံသား များထံမှ ပိုးစတင်တွေ့ကာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့သွားခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ် ထိစပ်လျက်ရှိသည့် တရုတ်နိုင်ငံ နယ်စပ်မြို့များတွင်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရမှု များက ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။
ဗိုလ်မှူးကြီး နော်ဘူက “ဆွေးနွေး တွေ့ဆုံရမယ့်နေရာ သတ်မှတ်တဲ့နေရာမှာ အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာ။ တခြားတော့ ဘာ မှ အခက်အခဲ မရှိပါဘူး။ ရောဂါကြောင့် နေရာ မသတ်မှတ်နိုင်တာလို့ ပြောဆိုချက်က ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့နှင့် အစိုးရသည် Bilateral စာချုပ်အတွက်၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာမှ စတင်၍ ညှိနှိုင်းနေခြင်း ဖြစ်သည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် တပ်မတော်နှင့် AA ကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်သဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများမှာ ရှေ့မရောက်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာတွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးမှုကြောင့် တပ်မတော်နှင့် AA ကြား ပြေလည်လာကာ တိုက်ပွဲများ ကိုလည်း ယနေ့ထိ ယာယီရပ်တန့်ထားကြသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့နှင့် အစိုးရ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်များသည် ၂၀၂၀ အတွင်း ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် လျာထားခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၀ မတ် ၂၃ ရက်တွင် ပြည်တွင်း၌ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုရှိသဖြင့် တနှစ်လုံး တရားဝင် ဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပါ။
၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ပထမပတ်တွင် နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံး၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဇော်ဌေးက နှစ်သစ်၌ စတင်မည့် အစိုးရ သစ်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် အဆင့်ဆင့်ကို သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ချပြခဲ့ပြီး မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ကိုလည်း ပြန်တွေ့ဆုံကြရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့သည် အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးစာချုပ် တစုံတရာ ချုပ်ဆိုထားခြင်း မရှိသည့် တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ ဖြစ်သည်။
၄ ဖွဲ့အနက် KIA၊ AA ၊ MNDAA တို့မှာ တပ်မတော်နှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ရပ်တန့်နေသော်လည်း TNLA နှင့် တပ်မတော် သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုများ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။
အစိုးရက မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့ကို Bilateral တစောင်ချုပ်ဆိုကာ အပစ်ရပ်ပြီးနောက် တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက် ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် (NCA) ရေးထိုးရန် ဆက်လက် ညှိနှိုင်းလိုကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့က NCA စာချုပ်ကို မပြည့်စုံသည့် အပစ်ရပ် စာချုပ်ဟု ရှုမြင်သဖြင့် NCA ကို လက်မှတ်ရေးထိုး လိုစိတ်မရှိကြောင်း ပြောဆိုထားကြပြီး Bilateral ကိုသာ ဦးစွာ ညှိနှိုင်းရေးထိုးမည်ဟု ပြောဆိုထားကြသည်။
You may also like these stories:
တပ်မတော်နဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ပဏာမ အပစ်ရပ်ရေး ဘယ်လိုညှိမလဲ
ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ပုံစံသစ်နှင့် ပတ်သက်၍ သမ္မတရုံး ရှင်းလင်း
၂၀၂၀ အလွန် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှု အသစ်ဖြင့် သွားမည်ဟု အတိုင်ပင်ခံပြော