တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းမည်ဆိုပါက ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် လမ်းစပျောက်ပြီး လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားနိုင်သည်ဟု ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) က သတိပေးပြောဆိုလိုက်သည်။
KNU သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် (NCA) ကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် အဖွဲ့များအနက် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး သြဇာ ကြီးမားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တဖွဲ့ဖြစ်သည်။
KNU၏ ဒုဥက္ကဌ ပဒိုကွယ်ထူးဝင်းက “ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်လမ်းကြောင်းကနေ ပြောင်းပြီးတော့ အခြား သွေဖြည်ပြီး လုပ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်က တော်တော်ဆိုးဝါးမယ့် အနေအထားလို့ ကျနော်က မြင်ယောင်မိတယ်။ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းတာနဲ့ ကျန်တဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကတော့ အခု ကျနော်တို့ ပြောနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကတော့ လုံးဝ လမ်းစပျောက်သွားပြီး လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို ပြန်ရောက်သွားမယ်။ ဒီလိုအနေအထားကို ကျနော်က စိုးရိမ်မိတယ်” ဟု ပြောသည်။
နိုင်ငံတွင်း ပြည်တွင်းစစ်ချုပ်ငြိမ်းရန် အစိုးရ၊ တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ များကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်များ ချုပ်ဆိုခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်းများအပြင် အနာဂတ်ပြည်ထောင်စုကို ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို တည်ဆောက်ရန် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေစဉ် တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းကာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် ပြောင်းလဲမည်ကို လုပ်ဆောင်ရန် မသင့်ပါဟု ပဒိုကွယ်ထူးဝင်းက ပြောသည်။
တပ်မတော်သည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအလွန် ကာလတွင် မဲမသမာမှုများရှိသည်ဟု အကြိမ် ကြိမ် ပြောဆိုလာခဲ့ပြီး ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (UEC) ကိုလည်း ပြစ်တင်ပြောဆို မှုများ ပြုလုပ်ထားသည်။
တပ်မတော်သတင်းပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်က ကျင်းပသည့် သတင်းစာရှင်းပွဲ၌ မဲမသမာမှု ၈.၆ သန်း ရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကာ အဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း က “တပ်မတော်မှ အာဏာမသိမ်းဘူး” ဟု ယူဆ၍ မရကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။
တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကလည်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို မလေးစား ပါက ဥပဒေကို ဖျက်ပစ်ရမည်ဟု ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်က နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ်မှ နည်းပြအရာရှိများ၊ သင်တန်းသားအရာရှိများကို အမှာစကားပြောရာတွင် ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့သည်။
တပ်မတော်၏ စွပ်စွဲချက်များနှင့် ပတ်သတ်၍ UEC က ရွေးကောက်ပွဲ မဲမသမာမှု မရှိကြောင်း ပြန်တုန့် ပြန်ထားသည်။
တဖက်တွင်လည်း တပ်မတော်က မဲမသမာမှုကို အကြောင်းပြ၍ အာဏာသိမ်းရန် ပြင်ဆင်မှုများလုပ်နေသည်ဟု အတွင်းသတင်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။
တပ်မတော်၏ ပြုမူပြောဆိုမှုများနောက်တွင် ရန်ကုန်မြို့၌ တင့်ကားများ အများပြည်သူသွား လမ်းမပေါ်တွင် မောင်းနှင်ခြင်းများ၊ ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ပါတီဝင်များ၊ ထောက်ခံသူများက ပါတီ အလံများဖြင့် လူအုပ်စုလိုက် ရန်ကုန်မြို့နှင့် နေပြည်တော်တို့တွင် ဆန္ဒပြခြင်း၊ လူစုဝေးခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။
KNU ကတော့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ပြန်အသက်သွင်းရန် ကြိုးစားပါက အနာဂတ် တိုင်းပြည် တည်ဆောက်ရေး အတွက် လုပ်ဆောင်နေသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အားလုံး ကျိုးပျက်သွားလိမ့်မည်ဟု သတိပေး ထောက်ပြသည်။
ပဒိုကွယ်ထူးဝင်းက “ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ လွဲမှားတဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုတွေကြောင့် တိုင်းရင်းသား ပြည်သူတရပ်လုံး ချွတ်ခြုံကျပြီး ကမ္ဘာ့အလည်မှာ မျက်နှာငယ်လာခဲ့ရတယ်။ အခုမှစပြီး ဒီမိုကရေစီ၊ ဖက်ဒရယ် တည်ဆောက်မယ်လို့ ပြောဆိုကြတယ်။ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းမယ်ဖြစ်ဖြစ် အာဏာယူမှာဖြစ်ဖြစ် လုပ်ရင် မသင့်တော်တဲ့ အနေအထားပါ။ ဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့ ဆန့်ကျင်သလို လူထုရဲ့ လိုလားမှုလည်း မဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောဆိုသည်။
တပ်မတော်က ထုတ်ပြလာသည့် မဲစာရင်းမသမာမှု ၈.၆ သန်း ရှိသည်ဟူသည်မှာ ဖြစ်နိုင်မဖြစ်နိုင်ကို တတ်သိပညာရှင်များဖြင့် စနစ်တကျ စီစစ်ရန်လိုအပ်သည်ဟုလည်း ပဒိုကွယ်ထူးဝင်းက ထောက်ပြသည်။
NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP)၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းက
“တိုင်းပြည်အေးချမ်းအောင် အားလုံးလက်တွဲဆောင်ရွက်ကြဖို့ပဲ တိုက်တွန်းတယ်။ မြန်မာပြည်ကြီး ငြိမ်းချမ်းဖို့ကို ပဲ လိုလားတယ်။ အားလုံးစိတ်ကောင်းစေတနာကောင်းနဲ့ အလုပ်လုပ်ကြဖို့အတွက်ကို အားလုံးကို မေတ္တာရပ်ခံ ပန်ကြားပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။
အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး စာချုပ်ချုပ်ဆိုနိုင်ရန် ညှိနှိုင်းနေဆဲ ဖြစ်သည့် ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတတ်ရေးပါတီ (KNPP)၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ခူဦးရယ်ကလည်း နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းကို စောင့်ကြည့်နေပြီး တိုင်းပြည်၏ အနာဂတ်အတွက် စိုးရိမ်သည်ဟု ပြောသည်။
ဦးခူဦးရယ်က “ရွေးကောက်ပွဲအလွန်မှာ အေးအေးဆေးဆေးဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ထားခဲ့တာ။ ဒီလောက်ထိ တင်းတင်းမာမာနဲ့ ဆူဆူပူပူ ဖြစ်လာမယ့်အနေအထားကို ရောက်မယ်လို့တော့ မမျှော်လင့် ထားပါဘူး။ အခုတော့ မှတ်ချက်ပေးဖို့က စောပါသေးတယ်။ ကျနော်တို့ ဆက်ပြီး စောင့်ကြည့်နေပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
အစိုးရနှင့် ပဏာမအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ် (Bilateral) တစောင် ချုပ်ဆိုရန် ညှိနှိုင်းနေဆဲ ဖြစ်သည့် တအန်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA) ၏ သတင်းနှင့် ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက်ကျော် က အစိုးရနှင့် တပ်မတော်ကြား တင်းမာနေသည့် အခြေအနေအပေါ် မှတ်ချက်ပြုရန် ငြင်းဆိုသော်လည်း TNLA သည် အာဏာရှင်ကို တိုက်ဖျက်ရန် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ ဖြစ်သဖြင့် အာဏာရှင်ကို မနှစ်သက်ကြောင်း ပြောသည်။
KNU ၊KNPP၊ ALP နှင့် TNLA တို့ ၄ဖွဲ့ လုံးသည် အစိုးရသစ်အကူးအပြောင်းကာလတွင် တိုင်းပြည်၏ အခြေအနေ တည်ငြိမ်ပြီး အစိုးရသစ်ကို အောင်အောင်မြင်မြင် အာဏာလွှဲပြောင်းနိုင်ရေးအတွက် မျှော်လင့်သည်ဟုလည်း ပြောဆိုကြသည်။
ယနေ့မနက်ပိုင်းကလည်း သြစတေးလျ၊ ကနေဒါ၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဥရောပသမဂ္ဂသံရုံများနှင့် ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ သံရုံးမျာ တပ်မတော်နှင့် နိုင်ငံတွင်းရှိ အခြားသော လူပုဂ္ဂိုလ်အဖွဲ့အစည်း အားလုံးက ဒီမိုကရေစီ စံနှုန်းများကို လိုက်နာ စောင့်ထိန်းကြရန် တိုက်တွန်းပြီး ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်ကို ပြောင်းလဲရန် သို့မဟုတ် မြန်မာ့ ဒီမိုကရက်တစ် အသွင်ကူးပြောင်းမှုကို ကြန့်ကြာစေရန် ကြိုပမ်းအားထုတ်မှုများကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ပါသည်ဟု ရေးသားထားသည့် သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်တစောင်ကို ထုတ်ပြန်ထားသည်။
ပြည်တွင်း၌ ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာခဲ့သည့် အဖွဲ့အစည်း ၁၂ ဖွဲ့ကလည်း တပ်မတော် နှင့် သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးပါတီများက ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်ကို လက်ခံပြီး ရွေးကောက်ပွဲအလွန် နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် အာဏာလွှဲပြောင်းမှုဖြစ်စဉ် ချောမွေ့စေရေး ဝိုင်းဝန်းဆောင်ရွက်ပေးရန် တိုက်တွန်း ပါသည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တစောင် ထုတ်ထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်ရေးရပြီးချိန်မှစ၍ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများက တန်းတူရေး၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့် မရခြင်းကြောင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှုများ ဖြစ်ပွားကာ ပြည်တွင်းစစ်မှာလည်း ယနေ့ထိ တနိုင်ငံလုံး ရပ်စဲနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါ။
လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် တိုင်းပြည် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး လုပ်နေချိန် စစ်အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်မှု များကြောင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများသည်လည်း ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။