အာဇာနည်နေ့သည် ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်နေ့ဖြစ်ပြီး ဖခင် ဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှု လုပ်ဖေါ်ကိုင်ဖက်များ ၁၉၄၇ ခုနှစ်က လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရခြင်း အထိမ်းအမှတ် အာဇာနည် နေ့အခမ်းအနားသို့ ဖမ်းဆီးခံ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တက်ခွင့်ပေးမည် မပေးမည်ကို မသိရသေးပေ။
၁၉၈၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ၁၉၇၅ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး ဥပဒေဖြင့် နေအိမ်တွင် ပထမဆုံး ဖမ်းဆီးသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ၁၉၈၉ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ်အကြား နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးကောင်စီခေတ်အတွင်း ၁၅ နှစ်ကြာနေအိမ်တွင် ဖမ်းဆီးခံရပြီး ထိုကာလအတွင်း ခေတ္တမျှ ပြန်လွှတ်ထားပေးသည်လည်း ရှိသည်။
ထိုစဉ်က ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင်ကို ပြည်သူလူထု တွေ့မြင်ခွင့်ရသည့် အချိန်မှာ အရောင်ဖျော့ လက်ရှည်ဘလောက်စ် အင်္ကျီ၊ အမဲရောင်လုံချည်နှင့် ပုဝါတို့နှင့် ရန်ကုန်ရှိ အာဇာနည်ဗိမာန်တွင် အလျှင်အမြန် ပန်းခွေချသည်ကို ရုပ်မြင်သံကြားတွင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့ချိန် ဖြစ်သည်။
ထို့နောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို သူမကို ဖမ်းဆီးထားရာ ဗဟန်းမြို့နယ် တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း အမှတ် ၅၄ သို့ ပြန်ခေါ်သွားသည်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို နေအိမ်တွင်ဖမ်းဆီးထားရာမှ ပြန်လွှတ်ပေးပြီး တနှစ်တကြာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနား တက်ရောက်သည့် ဓါတ်ပုံများကို အစိုးရ သတင်းစာများတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်ဖေါ်ပြသည်။
စစ်တပ်က တိုင်းပြည်ကို သိမ်းပိုက်ထားစဉ် ထိုအခမ်းအနားသို့ ဝန်ကြီးများ သို့မဟုတ် ရန်ကုန်မြို့တော်ဝန် တို့သာ တက်ရောက်လေ့ရှိသည်။ ဆယ်စုနှစ် ၅ ခုအတွင်း ပထမဆုံး နိုင်ငံတော်အဆင့် အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနားကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်က အရပ်သားတပိုင်း အစိုးရအောက်တွင် ဒုသမ္မတက ဦးစီးကျင်းပသည်။
အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနားကို သမ္မတက ပထမဆုံးအကြိမ် တက်ရောက်သည်မှာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် အာဏာရပြီး ၃ နှစ်အကြာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင်ဖြစ်သည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ဖခင်နှင့် အခြားအာဇာနည်များ လုပ်ကြံခံရခြင်း နှစ်ပတ်လည် အဖြစ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရန်ကုန်ရှိ သူမ၏နေအိမ်တွင် ဆွမ်းကပ်သောအခါ စစ်တပ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ဇနီးဒေါ်ကြူကြူလှတို့ သွားရောက်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ မိခင်ဒေါ်ခင်ကြည်ဈာပနတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အိမ်သို့ သွားရောက်ပြီးနောက်ပိုင်း စစ်တပ်အကြီးအကဲတဦးက ထိုအိမ်သို့ ပထမဆုံးအကြိမ် သွားရောက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုနောက်နှစ်များတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် တပ်ခန့် ဒု သမ္မတတို့သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သမ္မတတို့နှင့်အတူ အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနားများကို တက်ရောက်ပြီး လွမ်းသူ့ပန်းခွေချကြသည်။
ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းယူမှုအပြီး ဦးဝင်းမြင့်နှင့်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ကို ဖမ်းလိုက်ပြီး တပ်ခန့် ဒု သမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေက ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို အာဏာလွှဲသည်။
ယခုအခါ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် နေပြည်တော်ရှိ လူမသိသူမသိနေရာတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး ၇၅ နှစ်အထိ ထောင်ကျနိုင်သည့် စွပ်စွဲချက်အမျိုးမျိုးကို ရင်ဆိုင်နေရသည်။
စစ်အာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေ စိတ်တိုင်းကျရွေးချယ်ခဲ့သော စစ်အာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည့် ၇၄ နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနား တက်ခွင့်ပေးမပေးကို စောင့်ကြည့်ရမည်။
(ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းပါ Uncertainty Over Whether Suu Kyi Will Attend Martyrs’ Day Event ကို ဘာသာပြန်သည်။)
You may also like these stories:
အာဏာသိမ်းည ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လုံခြုံရေးအဖွဲ့များရှိမနေ
မြန်မာ့ဆယ်လီဘရစ်တီများ သေဆုံးခြင်း