ရန်ကုန်မြို့ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်တွင် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းက စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒဖော်ထုတ်နေကြသည့် လူထုသပိတ်စစ်ကြောင်းကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီတပ်က ကားဖြင့်တိုက် ဖြိုခွဲခဲ့ခြင်းမှာ တည်ဆဲ ဥပဒေနှင့် ဆန့်ကျင် ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဥပဒေပညာရှင်များက ပြောသည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ အကြမ်းဖက် ဖြိုခွဲမှုကြောင့် ဆန္ဒပြ လူငယ် ၅ ဦး သေဆုံးနိုင်သည်ဟု ဆိုကြပြီး အနည်းဆုံး ၁၅ ဦးခန့် အဖမ်းခံရကြောင်း မြင်တွေ့သည့် ဒေသခံများထံက သိရသည်။
ဥပဒေပညာရှင် တဦးကလည်း စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် သပိတ်စစ်ကြောင်းကို ဥပဒေနှင့်အညီ စနစ်တကျ လူစုခွဲ ခြင်း မဟုတ်ဘဲ တည်ဆဲ ဥပဒေများနှင့် ဆန့်ကျင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။
ဥပဒေ ပညာရှင် တဦး က “မြန်မာနိုင်ငံမှာ တည်ဆဲဖြစ်တဲ့ ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံး ဥပဒေ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲလက်ဆွဲဥပဒေ ၊ မြန်မာနိုင်ငံ အဓိကရုဏ်း နှိမ်နင်း ရေး အက်ဥပဒေ အဲဒီမှာ ပါတဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ ဒါတွေနဲ့ လုံးဝ ညီညွတ်မှု မရှိဘူးလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ အလားတူပဲ တည်ဆဲ ဥပဒေတရပ် ဖြစ်တဲ့ ၁၉၅၉ ခု တပ်မတော်အက်ဥပဒေနဲ့ တပ်မတော် နည်းဥပဒေတွေမှာလည်း ဒီလို သပိတ်ဖြိုခွဲမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ ပါဝင်ခြင်းမရှိတဲ့ အတွက် ဒါတွေနဲ့လည်း ညီညွတ်မှု မရှိဘူးလို့ပြောလို့ရတယ်” ဟု ဆို သည်။
ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ် သပိတ်ဖြိုခွင်းမှုဖြစ်ရပ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့များက လူစုခွဲထိန်းသိမ်းခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင် ကျား ၈ ဦး၊ မ ၃ ဦး စုစုပေါင်း ၁၁ ဦးကိုဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ထိုအထဲမှ ကျား ၂ ဦတွင် မစိုးရိမ်ရဒဏ်ရာများနှင့် မ တဦးတွင် စိုးရိမ်ရသည့် ဒဏ်ရာ အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
သို့သော်လည်း အဆိုပါ သပိတ်ဖြိုခွင်းမှုတွင် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက ကားဖြင့် အကြမ်းဖက် ဝင်တိုက်၍ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ အကြမ်းဖက် ဖမ်းဆီးရိုက်နှက်ခြင်းနှင့် ပြည်သူများအပေါ် ယုတ်ရင့်ကြမ်းတမ်းစွာ ဆဲဆိုခြင်းများကို ထိန်ချန်ထားသည်။
ဆန္ဒပြလူငယ်များသည် ခွင့်ပြုချက်ရယူခြင်း မရှိဘဲ လူစုဝေးပြီး ဆန္ဒပြသည်ဆိုပါက ငြိမ်းစုစီဥပဒေဖြင့် သာ အရေးယူနိုင် ကြောင်း ထိုသို့ အရေးယူပါကလည်း ထောင်ဒဏ် ၁ လသာ ကျခံနိုင်ပြီး နောက်ထပ်ကျူးလွန်မှသာ ထောင် ၁ နှစ်ချနိုင် ကြောင်း အထက်ပါ ဥပဒေပညာရှင်က ရှင်းပြသည်။
၎င်းက “ဖြစ်စဉ်မှာ နစကရဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို အလိုမရှိတဲ့ လူငယ်တွေဟာ လက်နက် မပါဘဲနဲ့ သူတို့လက်ထဲမှာ သပြေပန်းနဲ့ နှင်းဆီပန်းပဲ ပါတယ်။ အမြင့်ဆုံး ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ် အထိ ကျနိုင်တဲ့ ပြုလုပ်မှုတခုကို ဒီလိုမျိုး အသက်သေဆုံးသည် အထိ ကားနဲ့ တိုက်တယ်။ သေနတ်နဲ့ ပစ်တယ်။ ဒါသည် ဥပဒေကို ကျော်လွန်ပြီး ဥပဒေကို ဆန့်ကျင်ပြီးတော့မှ အလွန် အကျွံ ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဆောင်ရွက်တဲ့သူတွေသည် တပ်မတော်သားဖြစ်စေ၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်ပဲ ဖြစ်စေ၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုကို ဘယ်လိုပဲ ဆောင်ရွက်သည်ဖြစ်စေ။ ဒါသည် တည်ဆဲဥပဒေနဲ့ ညီညွတ်ခြင်း မရှိတဲ့ အတွက် ဒါသည် လူသတ်မှုလို့ ပြောရမယ့် အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။
သပိတ်စစ်ကြောင်း စတင်ပြီး မကြာမီ အချိန်တွင် အရှိန်ဖြင့် မောင်းနှင်လာသည့် စစ်ကောင်စီတပ်၏ကားဖြင့် တိုက်ခြင်းနှင့် သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်းတို့ကြောင့် သေဆုံးရသူ အချို့မှာ သွေးထွက်လွန်သဖြင့် သေဆုံးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သပိတ်စစ် ကြောင်းတွင် ပါဝင်သူတဦးက ဆိုသည်။
၎င်းက “ခြေလှမ်း အလှမ်း ၂၀ လောက်ပဲ လျှောက်ရသေးတယ်။ လျှောက်ပြီးတော့ Double Cup တစီးပေါ့။ စစ်သား ၇ ယောက်၊ ၈ ယောက်ပေါ့။ အနောက်ကနေ ဝင်တိုက်တာ။ ဝင်တိုက်တော့ လူတွေက ၁၅ ပေ၊ ပေ ၂၀ လောက် လွင့်သွားတာပေါ့။ တချို့ လူတွေကလည်း လမ်းပေါ်မှာ ပြန့်ကျဲ၊ မထနိုင်၊ တချို့ကလည်း ဦးခေါင်းနဲ့ လမ်းပေါ် ကျတာ။ အဲဒီလိုပေါ့။ သေတဲ့လူ တွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ တဟုန်ထိုး ကားတိုက်မှုကြောင့် သပိတ်စစ်ကြောင်း တွင် ပါဝင်သူ တချို့မှာ ၁၅ ပေခန့် လွင့်စင်သွားပြီး အလဲလဲအပြိုပြို ဖြစ်သွားကြောင်း၊ ထို့နောက် စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့ ဝင်များသည် လဲကျ ဒဏ်ရာရနေသူများကို သေနတ်ဒင်များဖြင့် လိုက်ထုနေကြောင်း ပြောသည်။
သပိတ်စစ်ကြောင်း ဖြိုခွဲခံရပြီးနောက်တွင် စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် သပိတ်စစ်ကြောင်းတွင် ပါသူများ၊ ဘေးနားတွင် ကြည့်ရှုနေသူများသာမက ၎င်းတို့၏ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲသည့် လုပ်ရပ်ကို ရုပ်သံမှတ်တမ်းရိုက်သူများကိုပါ သိမ်းကျုံးပြီး ဖမ်း ဆီးသွားကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
ဆန္ဒပြသပိတ်များသည် နိုင်ငံရေးနည်းနှင့် အာဏာသိမ်းမှုကို အကြမ်းမဖက်ဘဲ ဆန့်ကျင်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆန္ဒပြ သပိတ် ဖြိုခွင်းခံရသော်လည်း သပိတ်မှောက်မှုကို ရပ်တန့်မည် မဟုတ်ဘဲ အခွင့်သာသည်နှင့် ဆက်လက် သပိတ်မှောက် ဆန္ဒပြမည်ဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်လူထုသပိတ်တွင် ပါဝင်သူတဦးက ပြောသည်။
ရန်ကုန်လူထုကလည်း အဆိုပါဖြစ်စဉ်ကို လက်မခံကြောင်းနှင့် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကို အလိုမရှိကြောင်း ပြသည့် အနေဖြင့် စမ်းချောင်း၊ မြေနီကုန်း၊ လှည်းတန်း၊ ကြည့်မြင်တိုင်၊ တာမွေ၊ ရန်ကင်း အပါအဝင် မြို့နယ်အချို့တွင် သပိတ်ဖြိုခွင်းခံရသည့် ညနေပိုင်းမှာပင် သံပုံးတီး သပိတ် ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။
ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်၊ ပန်းပင်ကြီးလမ်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ရန်ကုန်လူထုသပိတ်ဖြိုခွဲခံရမှုသည် ရန်ကုန်တွင် ထိခိုက် ဒဏ် ရာရမှု အများဆုံး ပြောက်ကျားသပိတ် ဖြိုခွဲခံရမှုဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ရန်ကုန်သို့ ရောက်ရှိနေစဉ်တွင် ဖြစ်ပွားခြင်း ဖြစ်သည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်သည် တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများဖြစ်သည့် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ သူရ ဦးတင်ဦးနှင့် စစ်ထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲဟောင်း ဦးခင်ညွန့်တို့အား ရန်ကုန်မြို့ရှိ ၎င်းတို့ နေအိမ်များ တွင် လိုက်လံ တွေ့ဆုံနေခြင်း ဖြစ်သည်။
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် အများစုနှင့် ဖွဲ့ထားသည့် ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်ကိုယ်စားပြု ကော်မတီ (CRPH) ကလည်း ရန်ကုန်လူထု သပိတ်ဖြိုခွဲခံရမှုအတွက် ပြည်သူလူထု တရပ်လုံးနှင့် ထပ်တူ ဝမ်းနည်းကြောင်း ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက် ညနေပိုင်းတွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်သည်။
အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီနှင့် စစ်ကောင်စီ လက်ပါးစေများ၏ နေ့စဉ် ကျူးလွန်နေသော ရာဇဝတ်မှုများကို ပြင်းပြင်းထန် ထန် ရှုတ်ချပြီး ၎င်းတို့အား သံတမန် နည်းလမ်း အပါအဝင် လိုအပ်သည့် အရေးယူမှုများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း CRPH ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြသည်။
You may also like these stories:
စစ်ထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲဟောင်းကို အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် သွားတွေ့
သေနတ်ပျောက်သည့် စွပ်စွဲချက်ဖြင့် ကော့မှူးမှ ပြည်သူအချို့ ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံရ
စစ်ကောင်စီကို ဖိအားပေးရန် နည်းမျိုးစုံ သုံးမည်ဟု အမေရိကန် သံတမန် ပြော
