ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်အတွင်း တရုတ်ကုမ္ပဏီနှင့် မြန်မာ့လျှပ်စစ်လုပ်ငန်းတို့ ပူးပေါင်းပြီး ကျောက်ဖြူချောင်းကို ပိတ်ဆို့ကာ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ တည်ဆောက်နေခြင်းသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်လာနိုင်သည့်အတွက် ဒေသခံရွာသားများ စိုးရိမ်မှု ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။
Power China ကုမ္ပဏီနှင့် မြန်မာလျှစ်စစ်လုပ်ငန်းတို့ ပူးပေါင်းပြီး ကျောက်ဖြူမြို့နယ် ဂုံးချိန်ကျေးရွာနှင့် အုန်းတောကျေးရွာ ကြား ဒေသခံများ စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အဓိက အသုံးပြုနေသည့် ကျောက်ဖြူချောင်းကို ပိတ်ဆို့ကာ ၂၀၂၁ နိုဝင်ဘာလ အတွင်းက စတင် တည်ဆောက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။
အုန်းတောကျေးရွာနေ ကိုထွန်းဝင်းစိုးက “စက်ရုံဆောက်တာကို ကျနော်တို့ မကန့်ကွက်ဘူူး။ စက်ရုံကြောင့် ကျနော်တို့ ရွာသားတွေ မထိခိုက်ဖို့ လိုတယ်။ အခု ကျောက်ဖြူချောင်းကို ပိတ်ပြီးတော့ ရေလှောင်ကန်လုပ်ဖို့ လုပ်နေတယ်။ ဒီချောင်းကို ပိတ်ထားရင် မိုးရာသီဆို ကျနော်တို့ရွာတွေ အကုန်ရေမြုပ်တော့မယ်။ အင်မတန် စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်နေပါတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
သဘာဝဓာတ်ငွေ့ အသုံးပြု လျှစ်စစ်ဓါတ်အားပေးစက်ရုံ တည်ဆောက်ရန်အတွက် မြေဧကပေါင်း ၅၀ ကျော် အသုံးပြုထား သည်ကို တွေ့ရပြီး စက်ရုံတည်ဆောက်မှုတွင် မြေ ၁၅ ဧက၊ စက်ရုံအား အအေးပေးစနစ် အသုံးပြု လည်ပတ်နိုင်ရန် အတွက် ရေကန်တည်ဆောက်မှုတွင် မြေ ၄၄ ဧက အသုံးပြုထားသည်ကို တွေ့မြင်ရကြောင်း ကျောက်ဖြူမြို့ခံ ပြည်နယ် လွှတ်တော် အမတ်ဟောင်း ဦးဖိုးစံက ပြောပြချက်အရ သိရသည်။
“စက်ရုံတည်ဆောက်တာ ကျနော်တို့ ဒေသခံတွေကိုလည်း အသိမပေးဘူး။ ပြည်ထောင်စုနဲ့ ပြည်နယ်က ခွင့်ပြုချက် နဲ့ ဆောက်တဲ့အတွက် ဒေသခံတွေကို အသိပေးစရာ မလိုဘူး ဆိုတဲ့သဘော ပြောတယ်။ ဓာတ်ငွေ့ကို အသုံးပြုပြီး လည် ပတ်တဲ့အခါ အအေးပေးဖို့အတွက် ပင်လယ်ကရေကို စုပ်ယူပြီး ကန်ထဲထည့်မယ်လို့ ပြောတယ်။ အဲဒီ ရေဆိုးတွေကိုလည်း ရွာသားတွေ လုပ်စားနေတဲ့ ကာရီ (ပုစွန်ကန်) နဲ့ လယ်မြေဘက်ကို စွန့်ထုတ်မယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါတွေက တော်တော် စိုး ရိမ်စရာ ကောင်းတယ်။ လယ်သမားတွေလည်း အကုန်ထိခိုက်ကုန်မယ်” ဟု ဆိုသည်။
အဆိုပါ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ တည်ဆောက်ရန် စစ်ကောင်စီက မည်ကဲ့သို့ ခွင်ပြုချက် ပေးထားသည်ကို တိတိကျကျ မသိ ရသော်လည်း စက်ရုံတည်ဆောက်မှုကြောင့် ဒေသခံများအတွက် အကျိုးတစုံတရာ မဖြစ်ထွန်းနိုင်ကြောင်း ဒေသခံများ က ပြောသည်။
ယင်းစက်ရုံမှ စွန့်ထုတ်မည့် ရေဆိုးများသည် ဒေသခံလယ်ယာမြေများကို ထိခိုက်နိုင်သည့်အတွက် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်က အနီးဝန်းကျင်ရှိ ကျေးရွာဒေသခံများ စုပေါင်းပြီး အုန်းတောကျေးရွာတွင် တွေ့ဆုံမှုတခု ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကလည်း မြို့နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ရုံးခန်းတွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီ အပါအဝင် ဒေသခံ ကျေးရွာသားများနှင့် မြို့ခံလူ ကြီးများ တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါစက်ရုံ တည်ဆောက်မှုကြောင့် ဒေသခံများ စိုးရိမ်မှု ဖြစ်ပွားနေသည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဧရာဝတီက ကျောက်ဖြူ မြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးမင်းထွန်းကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ရာ တရုတ်ကုမ္ပဏီနှင့် ဒေသခံကျေးရွာသားများ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုအရ အားလုံး အဆင်ပြေသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။
၎င်းက “ဒေသခံရွာသားတွေ၊ မြို့ခံလူကြီးတွေ၊ ကုမ္ပဏီဘက်က လူကြီးတွေ အဲဒီကိစ္စကို ဆွေးနွေးကြတဲ့အတွက် အားလုံး အဆင်ပြေသွားပါတယ်။ အားလုံး အေးအေးဆေးဆေး ဖြစ်သွားပါပြီ” ဟု ပြောသည်။
အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီဘက်က အဆင်ပြေအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟု ပြောဆိုသော်လည်း ယုံကြည်လက်ခံရန် ခဲယဉ်းသဖြင့် ၎င်းတို့ လုပ်ဆောင်ချက်အပေါ် စောင့်ကြည်သွားမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ဒေသခံများကို မထိ ခိုက်လာစေရန်လည်း ကန့်ကွက်ဟန့်တားရန် နည်းလမ်းရှာဖွေနေကြောင်း အုန်းတောကျေးရွာမှ ကိုထွန်းဝင်းစိုးက ပြော သည်။
၎င်းက “သူတို့က ကျောက်ဖြူချောင်းကို ပြန်လည် ဖော်ထုတ်ပေးမယ်လို့ ဂတိပေးသွားတယ်။ နောက်တခါ လယ်သမားတွေ မထိ ခိုက်အောင်လည်း အဆင်ပြေအောင် လုပ်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ စက်ရုံကထွက်တဲ့ ရေဆိုးတွေကို ဘယ်နေရာမှာ စွန့်ပစ် မယ်ဆိုတာ မပြောဘူး။ ကျနော်တို့က တရုတ်စီမံကိန်းတွေကြောင့် ခံရပေါင်း များပြီဆိုတော့ တကယ် လုပ်ပေးမပေး ဆိုတာ စောင့်ကြည့်ပြီးတော့ သူတို့ လုပ်ရပ်တွေအပေါ် ဟန့်တားဖို့အတွက်လည်း ဘယ်လို လုပ်ရမယ်ဆိုတာ နည်းလမ်း ရှာနေတယ်” ဟု ဆိုသည်။
ကျောက်ဖြူမြို့နယ်အတွင်း ယခင် စစ်အစိုးရခေတ်က တည်ဆောက်ခဲ့သော သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း စီမံကိန်းနှင့် မဒေးကျွန်းရှိ ရေနံပိုက်လိုင်း စီမံကိန်းတို့ကြောင့် ဒေသခံများမှာ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ထိခိုက်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ လယ်မြေများ ထိခိုက် ပျက်စီးခြင်းနှင့်အတူ မြေယာမဲ့ဘဝသို့ ရောက်ခဲ့ရသည့် သင်ခန်းစာများကြောင့် ယခု ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ တည်ဆောက်မှု တွင်လည်း ဒေသခံများအပေါ် ထိခိုက်မှု ရှိလာမည်ကို စိုးရိမ်နေကြခြင်း ဖြစ်သည်။
ထို့ပြင် ဦးသိန်းစိန် အစိုးရခေတ်က တရုတ်နိုင်ငံနှင့် သဘောတူခဲ့သော ကျောက်ဖြူအထူးစီးပွားရေးဇုန် တည်ဆောက်ရန် စစ်ကောင်စီက ခြေလှမ်းတိုး လုပ်ဆောင်နေသည့်အပေါ် အောက်ခြေ လယ်သမားများ အနေဖြင့် မြေယာလျော်ကြေး အပြည့်အဝ မရရှိဘဲ လယ်သိမ်း၊ မြေသိမ်း ခံရမည်ကိုလည်း စိုးရိမ်မှု ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။
