မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု တနှစ်ပြည့်ပြီးနောက် တနိုင်ငံလုံးတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ချက်ခြင်းရပ်ဆိုင်းရန် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြံရေးကောင်စီက ပြီးခဲ့သည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် တောင်းဆိုလိုက်ပြီး မြန်မာဒီမိုကရေစီအသွင်း ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဒီမိုကရက်တစ် အင်စတီကျူးရှင်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထပ်မံပြောကြားလိုက်သည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က ဖြုတ်ချခံရသော ရွေးကောက်ခံ အစိုးရခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ဖမ်းဆီးထားသူများ အားလုံးကို လွှတ်ပေးရန်လည်း ကုလသမဂ္ဂတွင် သြဇာအကြီးမားဆုံး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် လုံခြုံရေးကောင်စီက ထပ်မံတောင်းဆိုသည်။
အဖွဲ့ဝင် ၁၅ နိုင်ငံလုံးက ထောက်ခံသည့် ကြေညာချက်တွင် လုံခြုံရေးကောင်စီက မြန်မာစစ်အုပ်စုက လွန်ခဲ့သော တနှစ်တွင် ကြေညာထားသည့် အရေးပေါ်အခြေအနေ ဆက်လက်ထားရှိခြင်းနှင့် ကိုဗစ်နိုင်တင်း ကပ်ရောဂါ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများနှင့် ထိခိုက်လွယ်အုပ်စုများအကြား လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ လိုအပ်ချက် အကြီးအကျယ် တိုးလာခြင်းတို့ကို လွန်စွာ စိုးရိမ်ပူပန်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။
အင်္ဂါနေ့တွင် ကျရောက်သည့် စစ်အာဏာသိမ်းမှု တနှစ်ပြည့်ကာလကို တနိုင်ငံလုံးတွင် သပိတ်များ၊ ဆန္ဒပြပွဲများနှင့် ပြောက်ကျား တိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် ပြည်သူများက တုံ့ပြန်ကြသည်။ အာဏာပိုင်များက စီစဉ်သည်ဟု ယုံကြည်ရသည့် စစ်အုပ်စုလိုလားသော ထောက်ခံပွဲ အများအပြားကိုလည်း ကျင်းပကြသည်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းကာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖြုတ်ချလိုက်ပြီးနောက် ကျယ်ပြန့်သည့် အကြမ်းမဖက် ဆန္ဒပြပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် တောင်ပြိုကမ်းပြိုနိုင်ပြီး ဒုတိယသက်တမ်းကို ထမ်းဆောင်မည့်အချိန်တွင် အာဏာသိမ်း ခံရခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုဆန္ဒပြပွဲများကို သတ်ဖြတ်နှိမ်နင်းလိုက်ပြီးနောက် လက်နက်ကိုင်ခုခံမှုများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။
အရပ်သား ၁,၅၀၀ ခန့်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သော်လည်း စစ်ကောင်စီသည် တနိုင်ငံလုံးတွင် ပျံ့နှံ့နေသည့် အတိုက်အခံ လှုပ်ရှားမှုများကို နှိမ်နင်းနိုင်ခြင်း မရှိပေ။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ ပြင်းထန်လာပြီး ခုခံရေးလှုပ်ရှားမှုကို ဖြစ်စေကြောင်းနှင့် ဘက်အားလုံးသည် အကြမ်းနည်းကို ဖြေရှင်းမှုအဖြစ် သုံးသည့် ၎င်းတို့၏ သဘောထားများ ပြင်းထန်နေကြာင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးသံတမန်သစ် မစ္စ နိုလင်းဟေဇာက ပြီးခဲ့သည့် တနင်္လာနေ့တွင် ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ အခြေအနေသည် ပိုမို မတည်မငြိမ်ဖြစ်လာကြောင်း၊ အမြောက်များနှင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ အပါအဝင် စစ်ဆင်ရေးများသည် အရပ်သားများကို ကာကွယ်ရေးအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်စရာ ဖြစ်နေကြောင်းလည်း ဗီဒီယိုဖြင့်ကျင်းပသည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သူကပြောသည်။
ဒီဇင်ဘာလကုန်မှ စတင်ပြီး ပြည်တွင်းစစ်ဘေးဒုက္ခသည် အရေအတွက်သည် ၃ သိန်း ၂ သောင်းကျော်မှ ၄ သိန်းကျော်အထိ တိုးလာကြောင်း မစ္စဟေဇာက ပြောသည်။ “အဲဒီ အရေအတွက်က ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ပြည်တွင်းစစ်ဘေးရှောင် ၃ သိန်း ၄ သောင်းအပြင် ထပ်တိုးလာတဲ့ အရေအတွက် ဖြစ်ပါတယ်” ဟုလည်း သူက ပြောသည်။
နိုင်ငံအတွင်းတွင် မကြာသေးမီက ထပ်မံ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အကြမ်းဖက်မှုများကို နက်ရှိုင်းစွာ စိုးရိမ်ကြောင်းနှင့် စစ်ဘေးရှောင်အရေအတွက် များပြားနေခြင်းကို တုန်လှုပ်ကြောင်း လုံခြုံရေးကောင်စီက ပြောကြားသည်။
ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေးအဆောက်အအုံများ အပါအဝင် အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်မှုအား အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ရှုတ်ချသည်ဟု ဖော်ပြသည်။
“တနိုင်ငံလုံးမှ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှု ပုံစံအားလုံး ချက်ခြင်းရပ်ဆိုင်းရန်နှင့် အရပ်သားများ လုံခြုံရေးကို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ တောင်းဆိုကြသည်” ဟုလည်း ထိုကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြသည်။
လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီများ အလျင်အမြန် အရှိန်မြှင့် ပေးပို့ရန်နှင့် ကိုဗစ်နိုင်တင်း ကာကွယ်ဆေးများ အဟန့်အတားမရှိ ဖြန့်ဝေရန် လိုအပ်ချက်ကို လုံခြုံရေးကောင်စီက အလေးထားပြောသည်။
ငြိမ်းချမ်းစွာ အဖြေရှာရေးတွင် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံ ပါဝင်သော အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ၏ အခန်းကဏ္ဍကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံကြောင်းနှင့် အကြမ်းဖက်မှု ချက်ခြင်းရပ်တန့်ရေးနှင့် သက်ဆိုင်သူအားလုံး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး ပါဝင်သည့် လွန်ခဲ့သော ဧပြီလက ချမှတ်ခဲ့သည့် အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် အလျင်အမြန် အကောင်အထည်ဖော်ရေးကို လုံခြုံရေးကောင်စီဝင် နိုင်ငံများက ထောက်ခံကြသည်။
လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှ ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင် လူနည်းစု၏ ဆိုးရွားသော ကံကြမ္မာကိုလည်း ထည့်သွင်းပြောကြားသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်၊ မုဒိမ်းပြုကျင့်မှုများနှင့် နေအိမ်ထောင်ပေါင်းများစွာကို မီးရှို့မှုများ ပါဝင်သည့် စစ်ဆင်ရေးများကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ ၇ သိန်းကျော်သည် အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးရသည်။ သို့သော် ကုလသမဂ္ဂ၏ စာရင်းအရ ရိုဟင်ဂျာ ၆ သိန်းခန့်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်နေဆဲဖြစ်ပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီက ရခိုင်ပြည်နယ် အကျပ်အတည်းတွင် အရင်းခံအကြောင်းရင်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ပြီးခဲ့သည့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ထပ်မံပြောကြားသည်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုနှင့် လက်ရှိ အကြမ်းဖက်များကို ရည်ရွယ်ပြီး ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်များနှင့် စစ်ဘေးရှောင်များ ပြန်လာရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုများကို စိုးရိမ်ကြောင်း ကောင်စီဝင်နိုင်ငံများက ပြောသည်။ ရိုဟင်ဂျာ ပြဿနာ ဖြေရှင်းရန် သံတမန်ရေး အားထုတ်မှုများကို အားပေးပြီး လူနည်းစု အခွင့်အရေးများ ကာကွယ်ရေးအတွက် အရေးပါသော လိုအပ်ချက်ကို အလေးထားပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား။ ။ AP ၏ UN calls for halt to Myanmar violence, return to democracy
You may also like these stories:
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကျန်းမာရေးမကောင်း၍ ရုံးချိန်းမတက်နိုင်
အာဏာခွဲဝေရေး ပြုလုပ်ရန် အကြံပြုခဲ့ခြင်း မရှိဟု ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်ရုံး ပြန်ရှင်း
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မူးယစ်ဆေးဝါးမှောင်ခိုမှု တိုးလာ
စင်ကာပူသံအမတ်အဖြစ် ငြင်းပယ်ခံရသူ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာ