စစ်အာဏာသိမ်းမှုနှင့်အတူ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှု နောက်ဆက်တွဲဒဏ်ရာများကြောင့် ပူပင်သောကများနေရသော မြန်မာပြည်သူများအတွက် အိုမီခရွန် မျိုုးရိုးဗီဇ ပိုး စတင်ဝင်ရောက်လာပြီး ကူးစက်မှုက တစတစ မြင့်တက်လာနေသည်။ တချို့က ကိုဗစ်စတုတ္ထလှိုင်းပင် စတင်နေပြီလားဟု မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။
ရန်ကုန်မြို့ မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်အတွင်းရှိ စက်ရုံတရုံတွင် အလုပ်သမား ၇၀၀ ကျော် ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရသည့်အတွက် ပြင်းထန်သော လူနာများကို ဆေးရုံသို့ တင်ပို့ကာ ကုသမှုများပြုလုပ်နေရကြောင်း ယခုလ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့က Myanmar Labour News အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။
အဆိုပါ စက်ရုံအတွင်း အလုပ်သမားတချို့ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ခံရပြီးသည့် နောက်ပိုင်း ပိုးတွေ့ လူနာများ အလုပ်ရုံထဲက အလုပ်သမား ၂၂၀၀ ကျော်ကို ဆေးစစ်ဆေးခဲ့ရာ ထိုသို့ လူပေါင်း ၇၁၈ ဦး ပိုးတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း Myanmar Labour News ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
သို့သော်လည်း စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်ထဲက စက်ရုံတခုတွင် အလုပ်သမား ၁၀ ဦး ကိုဗစ်ပိုး ကူးစက်ခံရပြီး ဆေးနမူနာများကို ဓါတ်ခွဲစစ်ဆေးချက်အရ အိုမီခရွန် မျိုးရိုးဗီဇ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
အိန္ဒိယနယ်စပ် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တမူးမြို့နယ်အတွင်းလည်း ကိုဗစ်ပိုးကူစက်မှု မြင့်တက်လာနေပြီး တမူးခရိုင်ဆေးရုံး ၊ မင်းသာတိုက်နယ်ဆေးရုံတို့ အပါအဝင် စာသင်ကျောင်းများတွင်ပင် ကုသရေး ကွာရက်တင်း စင်တာဖွင့်လှစ်ကာ ဆေးကုသမှုများ ပြုလုပ်နေရကြောင်း သိရသည်။
တမူးခရိုင်အတွင်း လက်ရှိအချိန်အတွင်း လူပေါင်း ၃၇၁ ဦး ကိုဗစ်ကူးစက်ခံနေရပြီး ၎င်းလူနာများထဲတွင် ဓါတ်ခွဲ စမ်းသတ်စစ်ဆေးချက်အရ အိုမီခရွန်ပိုးအမျိုးအစားတွေ့ရှိသူ ၄၅ ဦးပါဝင်ကြောင်းလည်း တမူးခရိုင်ဆေးရုံအုပ်ကြီး ဒေါက်တာသူရက ပြောသည်။
ဒေါက်တာသူရက “ တမူးခရိုင်အတွင်းမှာ ပိုးတွေ့လူနာက အားလုံး ၃၇၁ ဦးရှိပါတယ်။ လူနာတွေကိုတော့ ကျနော်တို့ မင်းသာတိုက်နယ်ဆေးရုံရယ်။ တမူး အထက ၁ ၊ အထက ၂ စာကျောင်ကျောင်းတွေမှာ ကုသရေး စင်တာတွေ ဖွင့်ပြီးတော့ ထားရှိပါတယ်။ တချို့ကိုတော့ ကျနော်တို့ ဆေးရုံမှာ ကုသမှုတွေ လုပ်နေတယ်။ ပြင်း ထန်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာ ဖြစ်တဲ့ လူတွေတော့ မရှိပါဘူး။ ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ပြီးခဲ့သော ဇန်နဝါရီလ ၂၄ ရက်နေ့က တမူးမြို့ပေါ်ရှိ အခြေခံ ပညာအထက်တန်းကျောင်း ( ၂ ) တွင် ချောင်းဆိုး၊ လည်ချောင်းနာ ရောဂါခံစားနေရသော ကျောင်းဆရာ ဆရာမများနှင့် ကျောင်းသူ ကျောင်းသားများကို ဆေးစစ်ဆေးခဲ့ရာတွင် လူပေါင်း ၅၀ ကျော်အထိ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ပိုးတွေ့ရှိခဲ့သည့် နောက်ပိုင်း ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် မြို့ကို လော့ဒေါင်းချထားခဲ့သည်။
တမူးမြို့ခံတဦးက “ ကိုဗစ်ပိုးကတော့ တမြို့လုံး ပျံ့နေတဲ့ အနေအထားရှိတယ်။ အိမ်တိုင်းလိုလို ချောင်းဆိုးတာ လည်ချောင်းနာတာတွေဖြစ်နေကြတယ်။ မြို့ကိုလည်း အခုထိတော့ ပြန်မဖွင့်သေးဘူး။ ကျနော်တို့ ဒေသက အခု စစ်ပွဲကြားမှာ ရောက်နေတယ်ဆိုတော့ နယ်စပ်ကို ပြေးနေရတဲ့ လူတွေများတယ်။ ရောဂါ မဖြစ်အောင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်ပဲ အားကိုးကြတဲ့ အခြေအနေပါ ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
လက်ရှိအခြေအနေတွင် တမူးမြို့ပေါ်ရှိ ပြည်သူများကို Stay Home နေထိုင်ကြရန်နှင့် ပိုးတွေ့လူနာများနှင့် ဆက်စပ်သူများကိုလည်း ဆေးရုံသို့ လာရောက်ကာ ဆေးစစ်ဆေးချက်များခံယူရန် အသိပေး ကြေညာထားကြောင်းလည်း ဆေးရုံအုပ်ကြီး ဒေါက်တာသူရက ဧရာဝတီသို့ ဆက်လက်ပြောကြားသည်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် တမူးမြို့ပေါ်ရှိအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ ထွက်ပြေးတိမ်ရှောင်နေရသလို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများမှာလည်း CDM လှုပ်ရှားထဲသို့ ဝင်ရောက်သွားသည့်အတွက် လက်ရှိ ကုတင်း ၁၀၀ ဆံ့ တမူးခရိုင်ပြည်သူဆေးရုံတွင် ဆရာဝန် ၃ ဦး ၊ သူနာပြု ၃ ဦးတို့ဖြင့် လည်ပတ်နေရကြေင်း တမူးခရိုင်ပြည် သူ့ဆေးရုံမှ ဝန်ထမ်းများထံမှ သိရသည်။
ရန်ကုန်တိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းအပါအဝင် တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ရှိသူ မြင့်တက်လာနေကာ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနကတော့ ပြီးခဲ့ သော ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှနေ ယခုလ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းအထိ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်း အတာဖြင့် ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ရှိသူ ၈၆၁ ဦးရှိပြီး ၎င်းလူနာများထဲတွင် အိုမီခရွန် အမျိုးအစား လူပေါင်း ၃၀၀ ကျော် ပါဝင်ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ပြီးခဲ့သော ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းအချိန်က ပြည်ပနိုင်ငံမှ ဝင်ရောက်လာ သော နိုင်ငံခြားသားများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့ကို ဆေးစစ်ဆေးရာတွင် အိုမီခရွန်ပိုးအမျိုးအစားကို ကူးစက်မှုကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းမှာပါ ကူးစက်မှုရှိလာခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ၁၉၃၁၀ ဦး၊ ပိုးကူးစက်ခံရသူ ၅၃၆၃၉၃ ဦး ရှိကာ လတ်တလော အခြေအနေတွင် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံထားသူ အရေအတွက် လူပေါင်း ၂၂ သန်းကျော် ရှိကြောင်း ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်သည့် အရေအတွက်ကို အတည်ယူရန် သံသယရှိနေကြသည်။
အမှန်တကယ် ပိုးကူးစက် ခံရသည့် အရေအတွက်နှင့် အလွန် ကွာဟမှုရှိနိုင်ပြီး အောက်ခြေတွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး မထိုးရဘဲ ကျန်နေသူများလည်း အမြောက်အများရှိနေပြီး အုပ်ချုပ်မှု ယန္တရားများလည်း ပျက်စီးနေမှုနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆေးစစ်ဆေးမှု မပြုလုပ်နိုင်သည့်အတွက် နောက်ထပ် ကိုဗစ်လှိုင်းတခု ဝင်ရောက်မည် ဆိုပါက အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့လာနိုင်ကြောင်း လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ပြောသည်။
ရန်ကုန်မြို့ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်တွင်နေထိုင်သူ ကိုဇော်လတ်က “ တတိယလှိုင်းတုန်းကဆိုရင် လူတွေ သေတာ အစုလိုက်အပြုံလိုက်ပဲ၊ အလောင်းချဖို့တောင် မလွယ်ဘူး။ ကားခေါ်မရလို့ ကျနော်တို့ ရပ်ကွက်က လူတွေဆို အလောင်းကို မိသားစုဝင်တွေက ဘေးတွဲ၊ ဆိုက္ကားခေါ်ပြီး သယ်ရတယ်။ သုဿန်ကို အလောင်းရောက်သွားရင်တောင်မှ အလှည့်မကျနိုင်ဘူး။ အဲလောက်ကိုသေကြတာ။ အခုလည်း ကိုဗစ်ကို ပြည်သူ တွေ မကြောက်တာ မဟုတ်ဘူး။ ရောဂါ ကူးမှာထက် မိသားစုဝမ်းရေး ပိုအရေးလို့ ဖြစ်သလို အလုပ်သွားရတာရှိတယ်။ တချို့ဆို စစ်ကောင်စီကို ကြောက်လို့ ပတ်ပြေးနေရတဲ့အခါ ကိုဗစ်က ခေါင်းထဲ မ ရောက်တော့တဲ့ အခြေအနေပါ ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အသီးသီး၌ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းတွင် လူပေါင်း သောင်းချီသေဆုံးခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်လယ်ပိုင်းတွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှု အားပျော့ခဲ့သော်လည်း တဖန် ၂၀၂၂ ဆန်းပိုင်းတွင် ပိုးကူးစက်မှု မြက်တက်လာနေသည့် အခြေအနေကိုလည်း တွေ့မြင်ရသည်။
စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတဦးကမူ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တမူးမြို့နယ်နှင့် ရန်ကုန်မြို့ မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်တို့မှာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ကိုဗစ်ကူးစက်မှု ဖြစ်ပွား နေသည်မှာ မှန်ကန်ကြောင်း၊ ရောဂါ ကာကွယ်ထန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်သူများအနေဖြင့် အခြေခံ ကိုဗစ်စည်း ကမ်းများအား လိုက်နာမှသာလျှင် ကိုဗစ်ရောဂါကို ကာကွယ်ထိန်းချုုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။
၎င်းက “ ကိုဗစ်ရောဂါကို ကာကွယ်ဖို့ကတော့ အခြေခံ ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေကို လိုက်နာဖို့လိုတယ်။ လက်ဆေးတာ၊ Mask တပ်တာ အမြဲလုပ်ဖို့လိုတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှု ခံယူဖို့ ၊ သံသယ လက္ခဏာ တွေ့ရှိရင် ကျန်းမာရေးဌာနနဲ့ အမြန်ဆုံး ဆက်သွယ်ပြီး စောစောစီးစီး ကုသမှုခံယူဖို့ အဲဒီ ၃ ချက်ပဲ အ ရေးကြီးတယ်။ အဲဒီလို လိုက်နာနိုင်ရင်တော့ နောက်တလှိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာစရာ မရှိဘူး ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကိုဗစ်စတုတ္ထအတွက် အခြေခံ ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်များအပြင် လတ်တလောတွင် တခြား ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု၊ စီစဉ် ဆောင်ရွက်မှုများ မရှိသေးကြောင်းလည်း ၎င်းက ဧရာဝတီသို့ ဆက်လက်ပြောကြားသည်။
ထို့ပြင် လက်ရှိ အိုမီခရွန် အမျိုးအစားမှာလည်း အားပျော့ပြီး ရောဂါ မပြင်းထန်ကြောင်း ပြည်သူအများစု နားလည်ထားမှုကလည်း စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ တခုဖြစ်နေသည်။
“ အိုမီခရွန်ကို ပြည်သူတွေ ထင်နေကြတာက ရောဂါ အနုစားပဲ၊ နှာစေး ချောင်းဆိုးလောက်နဲ့ပဲ ပြီးတယ်လို့ လွဲမှားစွာ ယူဆနေတာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီလို မယူဆစေချင်ဘူး။ သူသည် ရောဂါအနုစားမဟုတ်ဘူး။ သူလည်း ပြဿနာ ပေးနိုင်တယ်။ ယေဘုယအားဖြင့် ပြောရင် ကူးစက်မှု အရမ်းမြန်တယ်။ ဖြစ်ပွားနူန်းကလည်း အရင်ဟာ တွေထက် ပိုများတယ်။ လေးဆလောက် ပိုများတယ်။ ဆိုးဝါးတဲ့ လက္ခဏာတွေ မဖြစ်နိုင်ဘူး ဆိုပေမယ့်လည်း ရောဂါ အခံရှိတဲ့သူတွေ၊ အဝ လွန်တဲ့သူတွေနဲ့ အသက်ကြီးသူတွေမှာ ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ပြီး သေဆုံးနိုင်တဲ့ အလားအလာရှိတယ်” ဟု အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာခင်မောင်လွင်က ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
You may also like these stories:
အိုမီခရွန်ဟာ ရောဂါအသစ်မဟုတ်ဘူး။ ကိုဗစ်ကနေ ဖြစ်လာတာ
တမူးတွင် ကိုဗစ်ပိုးတွေ့သူ များလာ
ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသူများကို အိုမီခရွန် ကူးစက်နေကြောင်း WHO သတိပေး
အိုမီခရွန်အကြောင်း နောက်ဆုံး သိရသမျှ
