မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ဖိအားပေးမှု လျှော့ချမည် မဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်ထော်နီ ဘလင်ကန် ကတိပြုလိုက်ပြီး တရုတ်ကလည်း ထိုကိစ္စကို သဘောတူသင့်ကြောင်း တနင်္ဂနွေနေ့က ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားလိုက်သည်။
ဘလင်ကန်သည် ထိုင်းခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အရှေ့တောင်အာရှမှ အမေရိကန်၏ တွန်းအားပေးမှုတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ချီးကျူးပြောကြားလိုက်သည်။ အရှေ့တောင်အာရှသည် အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်နှင့်အားပြိုင်နေရသည့် အဓိကဒေသတခုဖြစ်သည်။
မိသားစုဝင်များကို အကာအကွယ်ပေးရန် ကင်မရာခွင့်မပြုဘဲ ကျင်းပသည့် ထိုအစည်းအဝေးတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် မြန်မာမှ လူငယ်ဒီမိုကရေစီရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဆွေးနွေးသည်။ မြန်မာစစ်တပ်သည် အရပ်သားအစိုးရကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလက ဖြုတ်ချခဲ့ပြီး ဝါရှင်တန်က ပြုစုပျိုးထောင်ပေးထားသည့် ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးတံခါးကို ပိတ်လိုက်သည်။
စစ်ကောင်စီကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အရေးယူပိတ်ဆို့သည့် သေနင်္ဂဗျူဟာသည် အသီးအပွင့်များ သီးပွင့်လာခြင်းမရှိသေးကြောင်း ဘလင်ကန် ဝန်ခံသော်လည်း ဝါရှင်တန်အနေဖြင့် ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်မှုအား ဦးစားပေးနေရသည့်တိုင် မြန်မာ့အရေးကိုလည်း အာရုံဆက်လက်စိုက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။
“အပြုသဘောဆောင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှု လုံးဝမတွေ့ရသေးတဲ့အပြင် မြန်မာပြည်သူတွေကို ဆက်လက်ဖိနှိပ်နေတာကို မြင်နေရတယ်လို့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု ဘလင်ကန်က သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။
“ ကျနော်တို့နဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေ တတ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ကျနော်တို့ ဆက်လက်ရှာမှာဖြစ်ပြီး ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းကို ပြန်သွားဖို့ သူတို့ကို ထိထိရောက်ရောက်ဖိအားပေးမှာဖြစ်တယ်” ဟုလည်း သူ ဆက်လက် ပြောကြားသည်။
စစ်ကောင်စီနှင့် ဘုံသဘောတူညီချက် ရရှိထားသော အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများအသင်း (ASEAN) အနေဖြင့် စစ်ကောင်စီ ၎င်းတို့ကတိများကို ၎င်းတို့တာဝန်ခံစေရန် လုပ်ဆောင်ရေး သူတောင်းဆိုသည်။ ထိုဘုံသဘော တူညီချက်များတွင် အတိုက်အခံများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလည်း ပါဝင်သည်။
ဘလင်ကန်က မကြာသေးမီက တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ မြန်မာသို့သွားရောက်သည့် ခရီးစဉ်ကို ဘလင်ကန်က ဝေဖန်ရန် ငြင်းဆန်သော်လည်း ဘေ့ဂျင်းအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုမှုကို ထောက်ခံသင့်ကြောင်း ပြောသည်။ ဘလင်ကန်သည် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် ဘာလီတွင် စနေနေ့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။
“စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အကြီးအကျယ်ပျက်စီးသွားတဲ့ မြန်မာရဲ့ ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်ကို မြန်မာပြန်ရောက်သွားခြင်းဟာ တရုတ်အကျိုးစီးပွားနဲ့ ကိုက်ညီသလို တရုတ်အပေါ် မူတည်တယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်” ဟု ဘလင်ကန်ပြောသည်။
မြန်မာမှ လူပေါင်း သောင်းနှင့်ချီ ထွက်ပြေးနေကြပြီး လူသားချင်းစာနာမှုအခြေအနေမှ ယိုယွင်းနေကာ တိုင်းရင်းသားများနှင့် ဖြစ်နေသည့် ပဋိပက္ခများမှာလည်း စစ်တပ်က အရပ်သားခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖြုတ်ချ ဖမ်းဆီးပြီးနောက် ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်။
၂၁ ရာစု မဟာမိတ်
ထိုင်းနိုင်ငံသည် အာရှတွင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံးသော အမေရိကန်မဟာမိတ်ဖြစ်သော်လည်း တရုတ်နှင့် ပိုမိုနီးကပ်စွာ လုပ်ဆောင်လာနေသည်။
ဝမ်၏ ခရီးစဉ်အပြီး ဘလင်ကန်က ထိုင်းသို့သွားရောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဝမ်သည် အရှေ့တောင် အာရှသို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သွားရောက်ခဲ့ကာ ဘေ့ဂျင်း၏ ရက်ရောလှသော အခြေခံအဆောက်အအုံ အသုံးစရိတ်များကို အသားပေးပြောကြားသည်။
ဆက်ဆံရေးဆက်လက်တိုးချဲ့ရန် သဘောတူညီချက်တရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးပြီနောက် ဘလင်ကန်က ထိုင်းနိုင်ငံသည် အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် အာရှအတွက် စီးပွားရေးစီမံကိန်းနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အားထုတ်မှုများကို ကြိုဆိုခဲ့ကြောင်း ပြောသည်။
ထိုင်းတွင် ရောက်ရှိနေစဉ်အတွင်း ဘလင်ကန်က “အင်ဒိုပိစိဖိတ်လို ကျနော်တို့အတွက် အရေးပါတဲ့ ၂၁ ရာစုကို လမ်းကြောင်းဖေါ်ပေးမယ့် ဒေသတွင်း မဟာမိတ် မိတ်ဘက်နိုင်ငံတခု ကျနော်တို့မှာ ရှိနေတယ်” ဟုလည်း ဘလင်ကန်ပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် အာဏာရှင်စနစ်ကျင့်သုံးပြီး နည်းပညာနှင့် စစ်ရေး ရင်းမြစ်များ တိုးပွားနေသောကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက တရုတ်ကို ၎င်း၏ ကမ္ဘာ့ပြိုင်ဘက် အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော်လည်း နှစ်နိုင်ငံတို့သည် မကြာသေးမီက တင်းမာမှုလျှော့ချရန် ကြိုးစားကြသည်။ စနေနေ့က ဘလင်ကန်နှင့် ဝမ်တို့ ကျင်းပသည့် ဆွေးနွေးပွဲသည် ထူးထူးခြားခြား ၅ နာရီအထိကြာသည်။
ဘန်ကောက်တွင် ဘလင်ကန်သည် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွဒ် ချန်အိုချာနှင့် တွေ့ဆုံသည်။ ပရာယွဒ်က ဘလင်ကန်၏ ခရီးစဉ်သည် ပျော်ရွှင်ဖွယ်ကာလဖြစ်ကြောင်းနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် နီးကပ် နွေးထွေးသော ဆက်ဆံရေးကို လေးစားကြောင်းပြောသည်။
ဘလင်ကန်၏ ခရီးစဉ်သည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်က အာဏာသိမ်းမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ ပရာယွဒ် ခေတ်တွင် ထိုင်းနှင့်အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး ဆက်လက်ပုံမှန်ဖြစ်လာနေကြောင်း ပြသနေသည်။ ထိုအာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ထိုင်းနိုင်ငံကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။
ပရာယွဒ်သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာပြီး ထိုရွေးကောက်ပွဲကြောင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှု လမ်းကြောင်း တဖြည်းဖြည်း ပွင့်လာသည်။
ဘလင်ကန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒွန် ပရာမတ် ဝင်နိုင်းတို့လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့က နှစ်နိုင်ငံအမြင်တွင် ဒီမိုကရေစီသည် အာရှအတွက် အရေးပါသည်ဟု ဖေါ်ပြထားသည်။
“ခိုင်မာတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် အင်စတီကျူးရှင်းများ၊ လွတ်လပ်သော လှုမှုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လွတ်လပ် မျှတသော ရွေးကောက်ပွဲများသည် ထိုရည်မှန်းချက်အတွက် အခရာကျပြီး မိမိတို့၏ လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို ၎င်းတို့အလားအလာများအပြည့်အဝရရှိစေသည်” ဟုထိုကြေညာချက်တွင် ဖေါ်ပြထားသည်။
သမ္မတဘိုင်ဒင်အစိုးရ၏ ထိပ်တန်းဦးစားပေး ပြဿနာတခုကို ပြောကြားရာတွင် ထိုကြေညာချက်က ဝါရှင်တန်နှင့် ဘန်ကောက်တို့သည် LGBTQ ပြည်သူများအတွက် ပွင်းလင်းအားလုံးအကျုံးဝင်ရေး ကို ဦးစားပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖေါ်ပြသည်။
အစိမ်းရောင်စွမ်းအင်ကို အားပေးသည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် အရှေ့တောင်အာရှကို ဆက်သွယ်ပေးမည့် ဘိုင်ဒင်၏ စီမံကိန်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံပါဝင်သောကြောင့်လည် ဘလင်ကန်က ချီးကျူးပြောကြားပြီး ထိုလုပ်ငန်းများသည် ထိုင်းတွင် ဒေါ်လာ ၂.၇ ဘီလီယံ မြှုပ်နှံထားပြီးဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောသည်။
ကိုးကား။ ။ AFP
You may also like these stories:
မြန်မာစစ်တပ်နှင့် အလိုတူအလိုပါ ထိုင်း စစ်တပ်
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကို တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘာတွေတိုက်တွန်းခဲ့သလဲ
စစ်ကောင်စီ ခေါင်းဆောင်ကို တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ခေါက်ထားခဲ့
ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် လာမည့် ASEAN အစည်းအဝေးများ တက်ရောက်ခွင့် မရှိ
