တိုက်ပွဲအတွင်း သေဆုံးသွားခြင်းဖြစ်သော်လည်း အလောင်းပြန်မရသည့် တပ်သားများ၏ အသက်အာမခံကြေးကို စစ်ကောင်စီက ထုတ်မပေးဘဲ ခေါင်းပုံဖြတ်နေကြောင်း တပ်တွင်းမိသားစုများနှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များနှင့် အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (CDM) ပြုလုပ်လာသော စစ်သည်များထံမှ သိရသည်။
၂၀၂၃ နှစ်အစပိုင်းမှစတင်ကာ ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်၌ စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်နေသော အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ၏ ခြေမြန်တပ်မ (၆၆) ဌာနချုပ်မှ ရှေ့တန်းတွင် အလောင်းပြန်မကောက်နိုင်ဘဲ သေဆုံးခဲ့သောစစ်သည်များ၏ မိသားစုဝင်များ ကို အသက်အာမခံကြေး ထုတ်ပေးခြင်းမရှိသလို သေဆုံးစာရင်းမတင်ဘဲ ပျောက်ဆုံးစစ်သည်များအဖြစ်သာ သတ်မှတ်ထားကြောင်းလည်း ယင်းတပ်မဌာနချုပ်ရှိ စစ်သည်မိသားစုများနှင့် ရင်းနှီးသူတဦးက ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
၎င်းက “အခုက တပ်ထဲမှာ အပျောက်အဆုံးစာရင်းမှာပဲ လူတွေများနေတယ်။ အသက်အာမခံကြေး ထုတ်မပေးချင်လို့ သေဆုံးစာရင်းကို မပေးဘူး” ဟု ဆိုသည်။
အမှတ်(၆၆)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် (အတိုကောက် တမခ-၆၆)သည် တောင်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် နယ်မြေဖြစ်သော ပဲခူး တိုင်း၊ ပြည်မြို့၏တောင်ဘက် မိုင် ၂၀ အကွာ ရန်ကုန်-ပြည်ကားလမ်းမပေါ်ရှိ အင်းမမြို့တွင် တည်ရှိသည့် ခြေမြန်တပ်မဌာန ချုပ်တခု ဖြစ်သည်။
ထိုသို့ ရှေ့တန်းတွင် သေဆုံးသွားသော စစ်သည်များကို အသက်အာမခံကြေး ထုတ်မပေးခြင်းသည် အရာရှိတချို့၏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် တပ်တွင်း၌ အသေအဆုံးများနေခြင်းကို သတင်းအမှောင်ချလိုခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟုလည်း ယခုလပိုင်း များအတွင်း၌ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ကိုစွန့်ခွာပြီး ပြည်သူ့ဘက်ကူးပြောင်းလာသော စစ်ကောင်စီတပ်သားတချို့က ဆိုသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလကမှ ပြည်သူ့ဘက်ကူးပြောင်းလာသည့် အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ် CDM တပ်သား ဟိန်းဇော်ဦးက “အလောင်းပြန်မရရင် အသက်အာမခံကြေးတို့၊ ဘဏ်စုငွေတို့ ပင်စင်လစာတို့ကို မပေးတော့ဘူး။ အာဏာမသိမ်းခင်တုန်း က AA (ရက္ခိုင့်တပ်တော်)နဲ့ တိုက်ပွဲတွေတုန်းကတောင် ပေးတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ မပေးတော့တာ” ဟု ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
၎င်းသည် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF)များကို ထိုးစစ် ဆင်တိုက်ခိုက်နေသော တပ်မ ၄၄ လက်အောက်ခံ မွန်ပြည်နယ်၊ ကျိုက်ထိုအခြေစိုက် ခြေမြန်တပ်ရင်း ခမရ-၂ တွင် နောက်ဆုံးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။
တပ်သားအဆင့်ရှိ စစ်သည်တဦးသည် အနည်းဆုံး ၂ နှစ်သက်တမ်းရှိ ကျပ် ၅ သိန်းတန် အသက်အာမခံကြေးကို ဝယ်ယူရ ပြီး တလလျှင် ၈,၄၀၀ ကျပ်ခန့် ပေးသွင်းရကြောင်း၊ ၂ နှစ်ပြည့်သည်အထိ လစဉ်ကြေးမပေးသွင်းပါက အသက်အာမခံကြေးကို မရရှိကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြသည်။
ကရင်ပြည်နယ်၊ ဖာပွန်အခြေစိုက် ခြေမြန်တပ်ရင်း ခမရ-၃၄၁ မှ ပြည်သူ့ဘက်ကူးပြောင်းလာသည့် တပ်သား ရဲထက်ကျော် ကလည်း တပ်တွင်း၌ အရာရှိများ၏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ “ကျနော့်ဆရာတယောက် ရိက္ခာသွား သယ်ရင်း မိုင်းထိပြီးတော့ ဆုံးသွားတယ်ပေါ့။ သူ့ပိုက်ဆံဆိုရင် ဘဏ်ထဲမှာ သိန်း ၂၀ လောက်ရှိတယ်။ သူသေသွားတော့ အဲဒီသူ့ပိုက်ဆံတွေကို တပ်ရင်းမှူးက သိမ်းသွားတယ်။ ပြီးတော့ တပ်ရဲ့အလှူငွေထဲ ထည့်လိုက်တယ်ဆိုပြီး ပြန်ပြောတယ်။ ကျနော်တော့ မယုံပါဘူး” ဟု ပြောသည်။
ထို့ပြင် မိသားစုနှင့် အဆက်အသွယ်ပြတ်နေသော စစ်သည်များ သေဆုံးပါကလည်း ၎င်းတို့၏ အသက်အာမခံကြေးများကို တပ်ရင်းမှူးက ထုတ်ယူလေ့ရှိပြီး သက်ဆိုင်ရာမိသားစုများကိုလည်း အသက်အာမခံကြေး ခံစားခွင့်၏ ထက်ဝက်ခန့်ကိုသာ ပြန်ပေးကြောင်း ၎င်း CDM မပြုလုပ်မီ တွင်တွင်း၌ ကြုံတွေ့ခဲ့ရမှုကို ပြန်လည်ပြောပြသည်။
CDM တပ်သား ရဲထက်ကျော်က “ဘဏ်ထဲမှာ အသက်အာမခံကြေး သိန်း ၃၀ ရှိရင် ၁၅ သိန်းထုတ်ပေးတယ်။ သိန်း ၂၀ ရှိတဲ့သူဆိုရင် ၁၀ သိန်းပဲ ထုတ်ပေးတယ်” ဟု ဆိုသည်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ် စတင်ခဲ့သော ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်လယ် ပိုင်းအထိ စစ်ကောင်စီတပ်သားပေါင်း ၁၄,၈၉၀ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူပေါင်း ၅,၀၀၀ နီးပါးထိရှိကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က ထုတ်ပြန်ထားသည်။
CDM ဗိုလ်ကြီး ထက်မြက်ကလည်း “အသက်အာမခံကြေး ဘယ်လောက်ပမာဏ သွင်းထားတယ်ဆိုတာ စစ်သည်တွေရဲ့ မိသားစုတော်တော်များများကလည်း မသိကြဘူး။ အဲဒီစစ်သည်ပဲသိတာ။ သူတို့တွေကလည်း အသက်အာမခံလုပ်ဖို့ကို သင်တန်းတွေမှာပဲ လာကောက်တာများတယ်။ ပြီးတော့ အဲဒီစာချုပ်တွေကိုလည်း တပ်ရင်းရုံးတွေမှာပဲ ထားထားတာ။ အသက်အာမခံကြေးသွင်းတာ သိတဲ့လူဆိုရင် ပြန်ပေးတယ်။ မသိတဲ့မိသားစုတွေဆိုရင် သူတို့က ယူထားလိုက်ပြီး အဲဒီလို လုပ်စားကြတာ” ဟု ဆိုသည်။
တပ်တွင်း၌ အရာရှိအများစုသည် အသက်အာမခံကြေးများကို ယခင်ကတည်းက ခေါင်းပုံဖြတ်နေကြခြင်းဖြစ်ပြီး ရှေ့တန်း နယ်မြေများရှိ သေဆုံးစာရင်းများကိုလည်း တပ်ပြေး (သို့မဟုတ်) ပျောက်ဆုံးစာရင်းဟူ၍သာ လိမ်လည်တင်ပြမှုများ ရှိခဲ့ကာ ယခုစစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပိုမိုဆိုးရွားလာနေကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
မြန်မာစစ်တပ်မှ စစ်သည်များ၏ အသက်အာမခံကြေးများကို လက်ရှိ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၏ သားဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံ ပိုင်သော အောင်မြင့်မိုရ်မင်းအာမခံကုမ္ပဏီတွင် အာမခံထားရခြင်း ဖြစ်သည်။
ယခင်က စစ်သားများ၏ အသက်အာမခံကြေးများကို နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းဖြစ်သည့် မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းတွင်သာ ထားခဲ့ရ ခြင်းဖြစ်သော်လည်း စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဖြစ်လာပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ် နောက် ပိုင်းမှစတင်ကာ အောင်မြင့်မိုရ်မင်းကုမ္ပဏီတွင် ပြောင်းလဲထားလာခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။
You may also like these stories:
စစ်အသုံးစရိတ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၇ ဘီလီယံအထိ စစ်ကောင်စီ တိုးမြှင့်
မြန်မာအာဏာရှင်တို့ မှီခိုရာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော စစ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့
လေတပ်ကို မှီ၍ ပိုချမ်းသာလာကြသည့် စစ်ဗိုလ်ချုပ် အနွယ်တော်များ
ထင်သည်ထက် အင်အားနည်းပြီး ပြိုကွဲမြန်နေသည့် စစ်ကောင်စီတပ်
