အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံရေးနှင့်စစ်ရေး အတိုက်အခံများအား နယူးဒေလီတွင် ဆွေးနွေးပွဲတက်ရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသောကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများက လက်ရှောင်ထားသည့် မြန်မာဗိုလ်ချုပ်များနှင့် ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသည့် တောင်အာရှ အင်အားကြီးနိုင်ငံ၏ ထူးခြားသောဆောင်ရွက်ချက် ဖြစ်သည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရွေးကောက်ခံ အရပ်သားအစိုးရကို စစ်တပ်က ဖြုတ်ချပြီးနောက် ဖြစ်လာသည့် ပြည်တွင်းစစ်သည် အိန္ဒိယ၏ မြန်မာနှင့် ၁,၆၅၀ ကီလိုမီတာ (၁,၀၂၅ မိုင်) ရှည်လျားသည့် နယ်စပ်နှင့် ထိုဒေသမှ အခြေခံအဆောက်အအုံ စီမံကိန်းများကို မတည်မငြိမ် ဖြစ်စေသည်။
စင်ပြိုင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) နှင့် အိန္ဒိယနယ်စပ် ချင်း၊ ရခိုင်နှင့် ကချင်ပြည်နယ်များမှ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းများကို နိုဝင်ဘာလလယ်တွင် ကျင်းပမည့် ဆွေးနွေးပွဲသို့ ဖိတ်ထားကြောင်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတခုမှ ခေါင်းဆောင်တဦးနှင့် ထိုကိစ္စကို သိသည့် သတင်းရင်းမြစ် နှစ်ဦးက ပြောသည်။
ထိုဆွေးနွေးပွဲကို အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ အက်စ် ဂျိုင်ရှန်ကာ ပါဝင်သည့် အစိုးရငွေကြေးထောက်ပံ့သော ကမ္ဘာ့ရေးရာ အိန္ဒိယကောင်စီ (ICWA) က ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်ဟု လျှို့ဝှက်ကိစ္စဖြစ်သောကြောင့် အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ် နှစ်ခုက ပြောသည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေစနစ်နှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အကြောင်း ဆွေးနွေးမည့် ထိုဆွေးနွေးပွဲသို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ဖိတ်ကြားခြင်း ရှိ၊ မရှိ လတ်တလော ရှင်းလင်းစွာ မသိရပေ။ အခြားအသေးစိတ်များကို ၎င်းတို့က ပြောကြားခြင်း မရှိပေ။
၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကျယ်ပြန့်သော ဆန္ဒပြပွဲများသည် တနိုင်ငံလုံးပုန်ကန်မှုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားပြီး လက်နက်ကိုင် ခုခံတော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုသည် အခြေကျပြီးသား တိုင်းရင်းသားတပ်မတော်များနှင့် ပူပေါင်းကာ ကျယ်ပြန့်သောနယ်မြေများကို စစ်တပ်ထံမှ သိမ်းပိုက်ကြသည်။
စစ်ကောင်စီသည် ထိုလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးရန် ငြင်းဆန်ပြီး ၎င်းတို့သည် “အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများ” ဖြစ်သည်ဟု ပြောသည်။
မြန်မာမှ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ
ထိုဆွေးနွေးပွဲအကြောင်း ပြောကြားရာတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF) ဒုဥက္ကဋ္ဌ ရွှေခါးက “ကျနော်တို့ ကိုယ်စားလှယ်ကို စေလွှတ်မယ်” ဟု ပြောသည်။
“ဒါဟာ အိန္ဒိယက နိုင်ငံတော် (အဆင့်) မဟုတ်တဲ့ သက်ဆိုင်သူတွေကို တရားဝင် ထိတွေ့ဆက်ဆံတာ ဒါ ပထမဆုံးအကြိမ်ပဲ။ ဒါဟာ ကောင်းမွန် အပြုသဘောဆောင်တဲ့ နည်းလမ်းဖြစ်တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
မြန်မာစစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရသူထံ မှတ်ချက်တောင်းရန် ဖုန်းဖြင့်ဆက်သွယ်သော်လည်း ဖုန်းမကိုင်ပေ။ အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ICWA တို့ထံလည်း မှတ်ချက်တောင်းထားပြီး လတ်တလောအကြောင်း မပြန်သေးပေ။
အခြား ဖိတ်ကြားထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ် ကျယ်ပြန့်သော နယ်မြေများကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် အာရက္ခတပ်တော် (AA) နှင့် မြန်မာမှ အင်အားအကြီးမားဆုံး လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအနက် တခုဖြစ်သည့် ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KIA) တို့ ပါဝင်သည်ဟု အထက်ပါ သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသည်။
NUG ပြောခွင့်ရသူတဦးက ထိုဆွေးနွေးပွဲနှင့် ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆန်သည်။ AA နှင့် KIA တို့ထံ မှတ်ချက်တောင်းသော်လည်း လတ်တလော မတုံ့ပြန်သေးပေ။
ရည်ရွယ်ချက် မရှင်းလင်း
စစ်ကောင်စီကို အနောက်အင်အားကြီးနိုင်ငံများက ရှုတ်ချပြီး စစ်ကောင်စီအရာရှိ အများအပြားကို အရေးယူပိတ်ဆို့ထားသော်လည်း အိန္ဒိယသည် အစိုးရနှင့် ကာကွယ်ရေးအရာရှိများကို နေပြည်တော်သို့ သွားရောက်စေပြီး ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံသည်။
အိန္ဒိယသည် စစ်ကောင်စီကို ဗြောင်ဝေဖန်ရန် စိတ်အားထက်သန်ခြင်း မရှိဘဲ ထိုသို့လုပ်ပါက ဗိုလ်ချုပ်များကို တရုတ်ဘက်သို့ တွန်းပို့သလိုမည်ကို စိုးရိမ်သည်။ နယူးဒေလီသည် စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်သူများနှင့် တရားဝင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု မရှိပေ။
ထိုဆွေးနွေးပွဲသည် မည်သည့်ရည်မှန်းချက်ကို အောင်မြင်လိုသည် သို့မဟုတ် အိန္ဒိယက မည်သည့်အတွက် ထိုသို့လုပ်သည်ကို လတ်တလော ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။
ဇွန်လတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ ဂျိုင်ရှန်ကာက နယ်စပ်မတည်ငြိမ်မှုနှင့် မြန်မာမှ အိန္ဒိယစီမံကိန်းများအတွက် လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောသည်။ “ထိုအခြေအနေကို ကိုင်တွယ်ရန် သက်ဆိုင်သူအားလုံးနှင့် ထိတွေ့ရေး လမ်းဖွင့်ထားကြောင်း” ၎င်းက မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို ပြောသည်။
အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းမှ ဒေါ်လာ သန်း ၄၀၀ တန် ကုလားတန်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်းနှင့် ကုန်းတွင်းပိတ် အရှေ့မြောက် ပြည်နယ်များမှ မြန်မာကိုဖြတ်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံကို ဆက်သွယ်မည့် ဒေါ်လာ သန်း ၂၅၀ တန် လမ်းစီမံကိန်းတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်။
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအားထုတ်မှုကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက ကြေညာပြီးနောက် တိုးတက်မှု အနည်းငယ်သာရရှိပြီး စစ်ကောင်စီက ဆွေးနွေးပွဲများကို ငြင်းဆန်သောကြောင့် အာဆီယံ နိုင်ငံအချို့ စိတ်ပျက်နေစဉ် ထိုဆွေးနွေးပွဲ ပေါ်ပေါက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သောနှစ်တွင် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်းက ပဋိပက္ခမှ အဓိက ပတ်သက်သူများနှင့် ပဏာမ ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အပြုသဘောလက္ခဏာများ ရရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သော်လည်း တိုးတက်မှုရသည့် လက္ခဏာ မရှိပေ။
နိုဝင်ဘာလ ဆွေးနွေးပွဲသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း မြန်မာ၏ “ဒီမိုကရေစီလိုလားသောဘက်” ကို ချဉ်းကပ်ရန် နယူးဒေလီ၏ အလေးနက်ဆုံး အားထုတ်မှု ဖြစ်သည်ဟု အိန္ဒိယ-မြန်မာရေးရာများကို လေ့လာနေသည့် စင်ကာပူအခြေစိုက် သုတေသီ အန်ရှုမန် ချောင်ဒရီက ပြောသည်။
“ဒါဟာ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ရလဒ်တခု ရရှိဖို့ လုပ်တာလား ဒါမှမဟုတ် မြန်မာစစ်တပ်ကို နောက်ဆုတ်ခိုင်းဖို့ လုပ်တာလားဆိုတာ ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်ဖို့လိုတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
“အိန္ဒိယက နယ်စပ်လုံခြုံရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို ဆက်လက်စိုးရိမ်နေတယ်” ဟုလည်း သုတေသီ အန်ရှုမန် ချောင်ဒရီက ပြောသည်။
(Reuters ပါ ဝလုံးနှင့် Devjyot Ghoshal တို့၏ Exclusive: India extends unprecedented invite to Myanmar’s anti-junta forces, sources say ကို ဘာသာပြန်သည်။ ဝလုံးသည် ကနေဒါနိုင်ငံ၊ တိုရွန်တိုအခြေစိုက် Reuters သတင်းထောက်ဖြစ်ပြီး ရိုဟင်ဂျာအရေး သတင်းတင်ပြမှုများကြောင့် ပူးတွဲ ပူလစ်ဇာဆုအပါအဝင် စာနယ်ဇင်းဆုများ ရရှိခဲ့သည်။ ဒေ့ဗ်ဂျော့ ဂိုရှယ်သည် ထိုင်းနှင့်မြန်မာဆိုင်ရာ Reuters ၏ သတင်းထောက်ချုပ်ဖြစ်သည်။ သူသည် အိန္ဒိယမှ စာနယ်ဇင်းဆိုင်ရာ Ramnath Goenka Excellence ဆုနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ စာနယ်ဇင်းအသင်းဆုတို့ ရရှိခဲ့သည်။)
You may also like these stories:
စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အိန္ဒိယ ဆွေးနွေး
လေကြောင်း အကြမ်းဖက်မှုများရှိနေစဉ် စစ်ကောင်စီနှင့် အိန္ဒိယလေတပ်အရာရှိ တွေ့ဆုံ
စစ်ကောင်စီ၏ “ငြိမ်းချမ်းရေး”ကို ထောက်ခံခြင်းက အိန္ဒိယ အမှား
ဥက္ကဋ္ဌက စစ်ကောင်စီနှင့်တွေ့၍ အိန္ဒိယ နိုင်ငံခြားသတင်းထောက်များအသင်းဝင်များ နုတ်ထွက်
အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် မြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိ၍ သေဆုံးသူ ၅ဦး ရှိလာ
ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ကာကွယ်ပေးရန် အိန္ဒိယ တောင်းဆို
