မြန်မာဘက်မှ ကြံနှင့် ပြောင်းသီးနှံများ သယ်ယူနိုင်ရေးအတွက် မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ရှိ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်နှင့် ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ဂိတ်တို့ကို နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် တရုတ်အစိုးရက ပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် မူဆယ်မြို့ရှိ နန်းတော်၊ ဆင်ဖြူ၊ မန့်ဝိန်း၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ပန်ဆိုင်း ဂိတ်များထဲမှ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ပေးခြင်းဖြစ်ပြီး ပြောင်းနှင့် ကြံကိုသာ သယ်ယူခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်ဘက်မှ စားသောက်ကုန်နှင့် သစ်သီးဝလံအချို့မှလွဲ၍ မည်သည့်ကုန်ပစ္စည်းကိုမျှ မြန်မာဘက်သို့ တင်သွင်းခွင့်ရမည် မဟုတ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။
တရုတ်ဘက်မှ သကြားစက်များ လည်ပတ်ရန်အချိန် (ကြံ ရိတ်သိမ်းရာသီ) ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ နယ်စပ်ဂိတ်များ ပြန်ဖွင့်ပေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များ၏ ရှမ်းမြောက်တွင် မျိုးစေ့၊ ဓာတ်မြေဩဇာနှင့် စိုက်ပျိုးစရိတ်များပေးပြီး မြန်မာတောင်သူများနှင့် အကျိုးတူစိုက်ပျိုးထားသော ကြံများအား တရုတ်ဘက် သယ်ယူရန် လုပ်ဆောင်လာခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ကုန်သည်များက ဆိုသည်။
ရှမ်းမြောက်မှ ကုန်သည်တဦးက “ကျင်စန်းကျော့ ဖွင့်ပေးတာ ဟုတ်တယ်။ ချင်းရွှေဟော်လည်း ပါနိုင်တယ်။ ဘာလို့ဆို ကြံရာသီက စတော့မယ်။ တရုတ်ဘက်က သကြားစက်ရုံတွေအတွက် ဒီဘက်ကကြံကို သယ်ရတော့မှာကိုး။ တရုတ်က မြန်မာဘက်မှာ မျိုးတို့၊ မြေဩဇာ၊ စိုက်စရိတ်တို့ ပေးပြီးလုပ်ထားတာတွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေကို ဟိုဘက်ကို သယ်ယူရမှာ။ ဒါကြောင့် သူ့တို့ အကျိုးစီးပွားအတွက် သူ့တို့ ပြန်ဖွင့်တာပေါ့” ဟု ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
နှစ်စဉ် တရုတ်နိုင်ငံက ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံပါမစ်ဖြင့် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက် စိုက်ပျိုးထားသော တစ်ရှူး ငှက်ပျော၊ ကြံ၊ ပြောင်း စသည့် သီးနှံများ တင်ပို့ခွင့်ပြုထားပြီး ပြောင်းတင်ပို့ရာ၌ တန်ချိန် အကန့်အသတ်ပေးထားကာ ကြံတင်ပို့မှုကိုမူ ဒီဇင်ဘာလမှ မတ်လအထိ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်နှင့် တင်ပို့ခွင့်ပေးထားခြင်း ဖြစ်သည်။
အထက်ပါလုပ်ငန်းရှင်က “အခုက ရန်ကုန်၊ မန္တလေးတို့လို ကုန်သည်တွေကတော့ သွားလို့မရဘူး။ ကားလမ်းကြောင်းတွေက ပေးမဖြတ်ဘူးလေ။ ဒါကြောင့် ဒေသတွင်းကုန်သွယ်ရေးအတွက်ပဲ ဖြစ်တယ်။ ရှမ်းမြောက်မှာဆိုရင် တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ကြံအကျိုးတူ လာစိုက်တာများတယ်။ သူတို့ (တရုတ်) စက်ရုံတရုံက တန်တရာလည်တဲ့စက်ရုံဆိုရင် မြန်မာဘက်က တန် ၃၀ လောက်တော့ သုံးတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာဘက်က ကြံကို မှီခိုနေရတယ်” ဟု ရှင်းပြသည်။
၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) ထိန်းချုပ်လိုက်သည့် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ ကျင်စန်းကျော့၊ ကြူကုတ်(ပန်ဆိုင်း)၊ ချင်းရွှေဟော်၊ လောက်ကိုင်၊ မုံးကိုးနှင့် ပလောင် (တအာင်း) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) ထိန်းချုပ်ထားသည့် နမ်းခမ်းမြို့များမှ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များကို တရုတ်ဘက်က ယခုနှစ် ဇူလိုင်လမှစပြီး တဖက်သတ်ပိတ်ထားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ထို့ပြင် မူဆယ်နယ်စပ်ရှိ ဆင်ဖြူဂိတ်မှ တနိုင်တပိုင် ကုန်ပစ္စည်းသယ်ယူမှုကိုလည်း တရုတ်ဘက်မှ ပြီးခဲ့သည့်လအတွင်းက စတင်ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး မန့်ဝိန်းဂိတ်မှ တရားဝင်ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်မည်ဟုဆိုကာ ယင်းဂိတ်အား ယခုလ ၁၁ ရက်၌ ပြန်ဖွင့်ပေး ခဲ့သော်လည်း စစ်ကောင်စီဘက်က လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် လက်ရှိအချိန်ထိ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။
စစ်ကောင်စီကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေသော မြောက်ပိုင်းညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ကို ဖိအားပေးသည့်အနေဖြင့် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ထိန်းချုပ်ထားရာ နယ်စပ်ဂိတ်များမှ မြန်မာဘက်ပို့သော ကုန်ပစ္စည်း များကို တရုတ်အစိုးရက ကန့်သတ်ထားသော်လည်း ယခုအခါ ၎င်းတို့ လိုအပ်ချက်အရ သီးနှံကုန်ကြမ်းတချို့ တင်သွင်းနိုင် ရေး နယ်စပ်ဂိတ်များကို ပြန်ဖွင့်ရန် ပြင်ဆင်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကုန်သည်များက ဆိုသည်။
တရုတ်ဘက်မှ ကျင်စန်းကျော့နယ်စပ်ဂိတ်အပြင် ချင်းရွှေဟော်-မိန်းတိန် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကိုလည်း နိုဝင်ဘာ လဆန်းပိုင်း၌ ပြန်ဖွင့်ခဲ့ကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်းက ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံပါမစ်ဖြင့် တရုတ်ထံသို့ ပြောင်းတန်ချိန် နှစ်သောင်းကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံပြောင်းလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းစာရင်း၌ ဖော်ပြထားသည်။
လက်ရှိတွင်လည်း လာမည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်၌ ထိုင်းနိုင်ငံကို ပြောင်းတင်ပို့ရန်အတွက် မြန်မာပြောင်းကုန်သည်များ အဆင်သင့်ပြင်နေပြီဖြစ်သလို နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှဆိုလျှင် တာချီလိတ်မှသွားရန် ပြင်ဆင်နေပြီး မြဝတီနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလမ်း ဖွင့်ပါကလည်း ယင်းဘက်ကသွားရန် စီစဉ်နေကြောင်း၊ ရေကြောင်းမှဆိုလျှင် ကော့သောင်း-ရနောင်းမှသွားရန် စီစဉ်နေကြောင်း သိရသည်။
စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနဘက်မှ တာဝန်ရှိသူများက ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြင်ဆင်ထားကြရန်နှင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် နယ်မြေစိုးမိုးမှုပြန်ရပါက ချက်ချင်းဖွင့်လှစ်သွားမည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များအား မှာကြားလျက်ရှိကြောင်းလည်း ကုန်သည်များက ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
ရှမ်းမြောက်သို့ ကုန်စည်သယ်ယူပို့ဆောင်နေသည့် ကုန်ကားလုပ်ငန်းရှင်တဦးက “ကျနော်တို့လည်း ဂိတ်တွေဖွင့်တယ်ဆိုလို့ ပြန်တက်ဖို့ လုပ်နေတယ်။ ဒီနေ့တော့ တစီးတက်သွားတယ်။ ကျနော်တို့က မြောက်ပိုင်းတက်တယ်ဆိုရင် ဂုတ်တွင်းလမ်းက တက်တယ်။ အခု ဂုတ်တွင်းက ပိတ်ထားတော့ ရှမ်းတောင်ပိုင်း တောင်ကြီးတို့၊ ကလောတို့ဘက်ကနေ ပတ်တက်ရတယ်။ ရပ်စောက်မှာ စစ်ကောင်စီက ပိတ်ထားတော့ အခြေအနေတော့ လတ်တလော မသိရသေးဘူး။ ဒီနေ့တက်တဲ့ကားက လမ်းမှာပဲ ရှိသေးတယ်” ဟု ဆိုသည်။
ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းသို့ ရပ်စောက်လမ်းဘက်မှ ကုန်စည်သယ်ယူပို့ဆောင်မည်ဆိုပါက စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ရဲ ဂိတ်ပေါင်း ၄၅ ဂိတ်ထက်မနည်းရှိနေပြီး ခြောက်ဘီးကား အသေးတစီးလျှင် ကုန်ကျစရိတ် ကျပ်သိန်း ၂၀ နှင့်အထက်ရှိကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် တရုတ်ဘက်မှ ကန့်သတ်ထားသည့် ဆင်ဖြူဂိတ်မှ တဆွဲတပိုးခွင့်ပြုခြင်း၊ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ် ပြန်ဖွင့်သော်လည်း စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန်၊ စက်သုံးဆီနှင့် ဆေးဝါး စသည်တို့ကို မြန်မာဘက်သို့ သွင်းခွင့်မပြုသဖြင့် မူဆယ်မြို့၌ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကြီးမြင့်နေဆဲဖြစ်ပြီး စက်သုံးဆီ တလီတာလျှင် ကျပ် ၁ သောင်းကျော်ထိ ဈေးတက်နေ ကြောင်း မူဆယ်မြို့ခံများထံမှ သိရသည်။
You may also like these stories:
ကျင်စန်းကျော့ဂိတ် ပြန်ဖွင့် မြန်မာ ကုန်တင်ယာဉ်များ တရုတ်ဝင်/ထွက် ခွင့်ပြု
ကျင်စန်းကျော့ဂိတ် တိုက်ခိုက်ခံရမှု ကျပ် ၃၀ ဘီလီယံကျော် ဆုံးရှုံး
တရုတ်က မန်ဝိန်းဂိတ်ဖွင့်သော်လည်း စစ်ကောင်စီ ဆက်ပိတ်ထား
