သောင်းပေါင်းများစွာသောလူများ ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင် ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့က စုဝေးပြီး သမ္မတ ဒေါ်နယ် ထရမ့်၏ မူဝါဒများကို လူထုဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြသကြသည်။ လာမည့်နှစ် ကွန်ဂရက် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အမေရိကန်သမ္မတကို တားဆီးနိုင်လောက်အောင် ကြီးမားသည့် ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်လာမည်ဟု စီစဉ်သူများက မျှော်လင့်သည်။
သမ္မတ ထရမ့်နှင့် သူ၏ ဘီလျံနာ လက်ထောက်၊ SpaceX နှင့် Tesla ပိုင်ရှင် အီလွန်မတ်စ်အပေါ် ဒေါသကို ဝါရှင်တန်ပန်းခြံတွင် ပင်လယ်သဖွယ် ဖြစ်နေသော ဆိုင်းဘုတ်များ၊ စာတန်းများဖြင့် ဖော်ပြကြသည်။ အစိုးရအေဂျင်စီများကို ပိတ်ပစ်ခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို ဖြတ်တောက်ခြင်းနှင့် အမေရိကန်ဒီမိုကရေစီ ရှင်သန်မှုကို ခြိမ်ခြောက်ခြင်းအတွက် သတင်းစကားအမျိုးမျိုး (တခါတရံ ကြမ်းတမ်းရိုင်းစိုင်းသည့် စကားများ) ဖြင့် ထိုလူ နှစ်ယောက်ကို ရှုတ်ချကြသည်။
“၁၉၃၈ နာဇီ ဂျာမနီကို ဆန့်ကျင်သလို ဆန့်ကျင်ကြ” နှင့် “ဖက်ဆစ်စနစ် ရှင်သန် အားကောင်းနေပြီး အိမ်ဖြူတော်မှာ နေတယ်” ဆိုသည့် ကြွေးကျော်သံ နှစ်ခုသည် Hands Off လှုပ်ရှားမှု လူထုစုဝေးပွဲတွင် တွေ့ရပြီး ထိုစုဝေးကန့်ကွက်ပွဲကို Indivisible လူမှုအခြေပြုအဖွဲ့အစည်းက စီစဉ်ကာ အခြားအဖွဲ့အစည်း အများအပြားနှင့် ဒီမိုကရက်တစ် ကွန်ဂရက်အမတ်များက မိန့်ခွန်းများ ပြောကြားကြသည်။
တနိုင်ငံလုံးမှ အလားတူ အကြောင်းအရာဖြင့် ဆန့်ကျင်ပွဲ ၁,၀၀၀ ခန့်နှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်နေသည့် ထိုလူထုစုဝေးပွဲတွင် ထရမ့်နှင့် မတ်စ်ကို ရည်ရွယ်သည့် နာကျင်စေသော မှတ်ချက်များ မကြာခဏ ကြားဝင်ပြောဆိုကြသည်။ ကွန်ဂရက်၏ အတည်ပြုချက် မရှိသည့် တရားမဝင် အစိုးရစွမ်းဆောင်ရည်ဌာန (DOGE) မှတဆင့် အစိုးရအတွင်းသို့ မတ်စ် စိမ့်ဝင်လာခြင်းနှင့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ငွေဖြင့် စွက်ဖက်ခြင်းတို့သည် ဒီမိုကရေစီဆန့်ကျင်ရေး စော်ကားမှုဖြစ်သည်ဟု မြင်ကြသည်။
“ဒီမိုကရေစီ ကျဆုံးပြီလို့ သူတို့ ယူဆတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ ငွေပေးချေမှုစနစ်ကို သူတို့ သိမ်းပိုက်နိုင်မှ အစိုးရအပြောင်းအလဲ ဖြစ်တယ်လို့ သူတို့ ယူဆတယ်” ဟု ဂျမီ ရပ်စ်ကင်က ပြောသည်။ သူသည် မေရီလန်းမှ ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ်နှင့် အောက်လွှတ်တော် တရားရေးကော်မတီတွင် ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင် ဖြစ်သည်။
“ဒီမိုကရေစီရဲ့ အုတ်မြစ်ကို ဖြိုချနိုင်တော့မယ်လို့ သူတို့ထင်နေကြရင် သူတို့ဟာ ဘယ်သူတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်ဆိုတာကို နားမလည်တာပဲ” ဟုလည်း ၎င်းကပြောသည်။
ကွန်ဂရက်မှ ဒီမိုကရက်များ၏ လုံလောက်သော ဆန့်ကျင်မှုနှင့် သူ၏ ပထမရာထူး သက်တမ်းအစောပိုင်းက လူထုဆန့်ကျင်မှုမျိုး မရှိသောကြောင့် သမ္မတ ထရမ့်သည် သူ၏အစီအစဉ်များ အတင်းအကျပ်လုပ်မည့်အချိန် ထရမ့်ဆန့်ကျင်ရေး အင်အားစုများ၏ ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့က ဆန့်ကျင် ဆန္ဒပြမှု ပေါ်ပေါက်လာသည်။
ဝစ္စကွန်ဆင်တွင် လစ်လပ်နေသည့် တရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီး နေရာအတွက် ပြိုင်ပွဲတွင် အောင်မြင်မှုရသောကြောင့် ဒီမိုကရက်တို့ အားတက်လာသည့် ရက်အနည်းငယ် အကြာတွင် အထက်ပါဖြစ်များ ဖြစ်ပွားခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ဝစ္စကွန်ဆင် ပြိုင်ပွဲတွင် ထရမ့် ထောက်ခံသူ ရီပတ်ဘလစ်ကန် ကိုယ်စားလှယ်ကို ထောက်ခံရန် မတ်စ်က သူ့ကိုယ်ပိုင် ဒေါ်လာ ၂၅ သန်း သုံးခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ပေ။
ထရမ့်၏ အဓိကမူဝါဒဖြစ်သော သွင်းကုန်ခွန်များကို ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် အထက်ပါ ဆန္ဒပြပွဲ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ထရမ့်၏ သွင်းကုန်ခွန်များကြောင့် နိုင်ငံတကာ စတော့ဈေးကွက်များ အကြီးအကျယ် ထိုးဆင်းပြီး စီးပွားရေးကျဆင်းမည့် စိုးရိမ်မှုများ ဖြစ်စေသည်။
ထိုလူထုဆန္ဒပြပွဲများသည် ထရမ့်၏ မူဝါဒများကြောင့် စိတ်ပျက်နေသည့် အခြား အမေရိကန်များကို အနာဂတ် ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ရန် အားပေးပြီး ကနဦး ဆန္ဒပြပွဲများအတွက် အလွန်လိုအပ်သည့် အရှိန်အဟုန် ရစေမည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း မိန့်ခွန်းပြောသူများနှင့် တက်ရောက်သူ အများအပြားက ပြောသည်။
“ထရမ့်ကို နာခံမှုပြသဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့၊ ဒူးထောက်အညံ့ခံချင်တဲ့လူတွေနဲ့ အင်စတီကျူးရှင်း အားလုံးအတွက် ကျနော်တို့ပေးလိုတဲ့ သတင်းစကားက တကယ်တော့ ထရမ့်ကို ဆန့်ကျင် ရပ်တန့်အောင်လုပ်မယ့် ကြီးမားတဲ့ လူထုလှုပ်ရှားမှု ရှိတယ်ဆိုတာပဲ ဖြစ်တယ်” ဟု Indivisible ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ လီယာ ဂရင်းဘတ်က ပြောသည်။
“ကျနော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေ ကြံ့ကြံ့ခံရင် သူတို့ရဲ့ထောက်ခံမှု ကျနော်တို့ရမယ်။ သူတို့အနေနဲ့ ကြံ့ကြံ့ခံပြီး ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေကို ကာကွယ်စေချင်တယ်။ အဲဒီလို လုပ်မယ့်သူတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို သူတို့မြင်စေလိုတယ်။ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်က သတင်းစကားတခု ထွက်ပေါ်ဖို့ဖြစ်တယ်” ဟုလည်း ၎င်းကပြောသည်။
စားသုံးသူအခွင့်အရေး ထောက်ခံသည့်အဖွဲ့ Public Citizen မှ တွဲဘက်ဥက္ကဋ္ဌ ရောဘတ် ဝစ်စမင်းက “ကျနော်တို့ အခု အာဏာရှင်ကာလကို ရင်ဆိုင်ဖို့ အရာတခုပဲ ရှိတယ်။ အဲဒါကတော့ ယနေ့မြင်နေရတဲ့ လှုပ်ရှားမှုပဲ ဖြစ်တယ်” ဟု လူထုသို့ ပြောသည်။
လူထုဆန္ဒပြပွဲများသည် ထရမ့်ကို ရပ်တန့်အောင်လုပ်ရန် လုံလောက်မည်လားဟု Guardian က မေးသောအခါ သူက “ဒါဟာ တကြိမ်ပဲ လုပ်မယ့်ကိစ္စ မဟုတ်ဘူး။ ဒါဟာ ရေရှည်ရှိနေမယ်။ ကွန်ဂရက်မှာ ကြံ့ကြံ့မခံလို့ ဒီမိုကရက်တွေကို ဝေဖန်မှုတွေ အများကြီး ရှိနေတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီလိုလှုပ်ရှားမှုက သူတို့တွေ ကြံ့ကြံ့ခံဖို့ ဖြစ်စေနိုင်တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
“ဒါက ဒီမိုကရက်တွေကို ပိုကောင်းအောင် လုပ်ပေးဖို့ပဲ။ သူတို့ကို သတ္တိပေးဖို့ပဲ။ အဲဒီလို ဖြစ်လာမှာပဲ။ ဒါဟာ သာမန်လူတွေအတွက်လည်း မှန်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ထရမ့်ရဲ့ အာဏာရှင် လုပ်နည်းလုပ်ဟန်က ခုခံလို့မရဘူးလို့ လူတွေထင်အောင်လုပ်ဖို့ ရည်ရွယ်တယ်။ ဒါဟာ ခွန်အားပြသပြီး လူတွေ ပိုမိုပါဝင်လာလိမ့်မယ်” ဟုလည်း ရောဘတ် ဝစ်စမင်းက ပြောသည်။
ထိုလူထုလှုပ်ရှားမှုသည် ဆန္ဒပြပွဲ ပိုမိုပြုလုပ်ရန် စိတ်ဓာတ်လှုံ့ဆော်ပေးပြီး နောက်ဆုံး လာမည့်နှစ် ကွန်ဂရက် ကြားကာလ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အောင်ပွဲခံရနိုင်သည်ဟု ကွန်ဂရက်မှ ဒီမိုကရက်အများအပြားက ကြိုတင်ခန့်မှန်းသည်။ ထိုရွေးကောက်ပွဲများသည် အောက်နှင့် အထက်လွှတ်တော် ထိန်းချုပ်မှုကို ရယူရန် ကြိုးစားရမည်ဖြစ်သည်။
“ဒါဟာ ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေး လွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲပဲ။ ဒါဟာ တိုက်ပွဲရဲ့နောက်ဆုံးနေ့ မဟုတ်ဘူး။ ပထမဆုံးနေ့ ဖြစ်တယ်။ ဒီအကြောင်းတွေ ရေးတဲ့အခါ ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့ဟာ အားလုံး အသက်ရှင်လာတဲ့နေ့ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို တွေ့ရမယ်။ စွမ်းအားနဲ့တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုက စွမ်းအားနဲ့တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုကို ဖြစ်စေတယ်” ဟု ကယ်လီဖိုးနီးယားမှ အီရစ် ဆွယ်ဝဲလ်က ပြောသည်။
ဆန္ဒပြပွဲများသည် တူရကီနှင့် ဟန်ဂေရီတွင် ကဲ့သို့သော အာဏာရှင်အစိုးရများကို အစားထိုးရန် လုံလောက်မည် မဟုတ်ကြောင်း အဖွဲ့ဝင်အများအပြားက ဝန်ခံသည်။ ထိုနိုင်ငံမှ အာဏာရှင်များ ဖြစ်သည့် ရီဆက် တေရစ် အာဒိုဂန်နှင့် ဗစ်တာ အော်ဘန်းတို့သည် လမ်းမပေါ်ဆန္ဒပြပွဲများ အကြိမ်ကြိမ် ရင်ဆိုင်ရသော်လည်း ရာထူး ဆက်လက်မြဲနေသည်။
“အဲဒီမေးခွန်းကို ဆွေးနွေးဖို့ သမိုင်းပညာရှင်တချို့ကို ကျနော်တို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တယ်။ တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ဥပဒေပြုပါလီမန် သေနင်္ဂဗျူဟာရှိပြီး ၃ ပုံ ၁ ပုံ ပဲ အောင်မြင်တယ်တယ်လို့ သူတို့က ပြောတယ်” ဟု ရပ်စကင်က ပြောသည်။
“တခြားနိုင်ငံတွေမှာ လူထုခုခံမှု သေနင်္ဂဗျူဟာရှိပြီး အဲဒီသေနင်္ဂဗျူဟာက အောင်မြင်မှု ၃ ပုံ ၁ ပုံထက် နည်းနည်းကျော်တယ်။ ဒါပေမယ့် လူထုဆန့်ကျင်မှု သေနင်္ဂဗျူဟာနဲ့ ထိရောက်တဲ့ ဥပဒေပြုသေနင်္ဂဗျူဟာ ရှိနေတဲ့အခါ ၃ ပုံ ၂ ပုံကျော် အောင်မြင်တယ်။ ဒါက အာမခံချက် မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ထိရောက်တဲ့ ဥပဒေပြု သေနင်္ဂဗျူဟာရှိနေတဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ အမျိုးသား လူထုလှုပ်ရှားမှု လိုအပ်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ဖက်ဒရယ်လုပ်သား ၇၅,၀၀၀ နေထိုင်သောကြောင့် မတ်စ်က အစိုးရအေဂျင်စီများကို တိုက်ခိုက်မှုတွင် အချိုးအစားမမျှ ခံစားရသည့် မြောက်ဗာဂျီးနီးယားမှ ကိုယ်စားလှယ် ဒွန်ဘေယာက ထရမ့်နောက်လိုက်များ၏ ထကြွမှုများကို တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးအတွင် မော်စီတုန်းကြောင့် ဖြစ်စေသည့် အုံကြွမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲများသည် လွတ်လပ်မျှတမည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောထားသည့် လာမည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထရမ့် လမ်းလွဲသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။
“ရွေးကောက်ပွဲတွေက စင်းလုံးချော မဟုတ်ပေမယ့် ပြည်သူတွေ ပြောရေးဆိုခွင့်ရတယ်” ဟု ဘေယာက ပြောသည်။
“ရွေးကောက်ပွဲတွေကို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု အရမ်းနည်းပြီး ဒေသအလိုက် ကျင်းပတာ။ ပြန်လည်တွန်းလှန်ဖို့ အခွင့်အရေး အများကြီးရှိတယ်။ ဒါကို ဝစ္စကွန်ဆင်မှာ တွေ့ခဲ့ရပြီးပြီ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
ကိုးကား ။ ။ Guardian သတင်း Tens of thousands rally against Trump at DC ‘Hands Off’ protest
You may also like these stories:
ထရမ့် ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်နိုင်ငံများ စာရင်းထဲ စစ်နှင့် ငလျင်ဒဏ်ခံ မြန်မာလည်း ပါ
ခေါင်းထောင်ထလာတဲ့ ထရမ့်ဝါဒ ဘာလဲ ဘယ်လဲ (ရုပ်/သံ ဆွေးနွေးခန်း)
ထရမ့်နှင့် အီလွန်မတ်စ် ဆက်ဆံရေး ဘယ်လောက်ကြာကြာခံမလဲ
မြန်မာ့ငလျင်ကယ်ဆယ်ရေး အမေရိကန် လက်တွန့်ချိန် တရုတ် ဝင်လာ
“ကမ္ဘာ့လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ အများစု အမေရိကန် မထောက်ပံ့နိုင်တော့” ဟု ရူဘီယို ပြော
