မြန်မာနိုင်ငံကို အဆိုးရွားဆုံး လူကုန်ကူးမှုမှတ်တမ်းဝင် နိုင်ငံများစာရင်းမှ ပယ်ဖျက်ပြီး အမေရိကန်က သတ်မှတ် ထားသည့် အနိမ့်ဆုံးစံနှုန်းများ ပြည့်မီအောင်ကြိုးစားနေသည့် စောင့်ကြည့်ရမည့်နိုင်ငံများစာရင်း၌ အင်္ဂါနေ့က ထည့်သွင်းလိုက်သည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံကို နှစ်စဉ် လူကုန်ကူးမှု အစီရင်ခံစာ အမည်ပျက်စာရင်း မှဖယ်ရှားလိုက်ပြီး လူကုန်ကူးမှုနှင့် အတင်းအကျပ် လုပ်အားပေးစေခိုင်းမှု ပပျောက်ရေးအတွက် သိသိသာသာ အားထုတ်သော စောင့်ကြည့်ရမည့် နိုင်ငံများစာရင်း အဆင့် ၂ တွင်ထည့်သွင်းလိုက်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် စောင့်ကြည့်ရမည့် နိုင်ငံများ စာရင်းတွင် လာအိုနှင့်ထိုင်းနိုင်ငံတို့နှင့်အတူပါဝင်လာပြီး အမေရိကန်အရာရှိများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့သွားရောက်ကာ လူကုန်ကူးမှုပပျောက်ရေးလုပ်ငန်းများကို ကိုယ်တိုင်လေ့လာရန်လည်း တိုက်တွန်းလိုက်သည်။
ကမ္ဘောဒီးယားနှင့်ဗီယက်နမ်တို့သည်လည်းအဆင့် ၂ တွင်သာဆက်လက်ရှိနေသဖြင့် ၎င်းတို့သည်လည်း အနိမ့်ဆုံးအမေရိကန်စံနှုန်းမီရန် သိသိသာသာအားထုတ်သောနိုင်ငံများဖြစ်သလို၊ မလေးရှားနိုင်ငံသည်လည်း အဆင့် ၂ သို့ ရောက်ရှိလာသည်။
သို့သော်တရုတ်နိုင်ငံမှာမူ အဆင့် ၃ သို့လျှော့ ချခံရပြီး အမေရိကန်အကူအညီများ ပိတ်ဆို့ခံရနိုင်သောအဆင့် သို့ရောက်သွားသော်လည်း အမေရိကန်အစိုးရသည် ထိုအရေးယူမှုကို မကြာခဏ ဆိုင်းငံ့လေ့ရှိသည်။
လွန်ခဲ့သော ၃ နှစ်တာကာလအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသည် အဆင့် ၂ တွင်ပါခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးအကြိမ် အနိမ့်ဆုံး အဆင့် ၃ အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်မှာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ကဖြစ်သည်။
ကလေးစစ်သားစုဆောင်း အသုံးပြုမှုနှင့် ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုးတက်မှုများကို အထက်ပါ အစီရင်ခံစာ တွင်ဖေါ်ပြထားသော်လည်း ၊ ကလေးစစ်သားစုဆောင်းသည့် စစ်အရာရှိများကို အရေးယူရန် လုံလောက်စွာ လုပ်ကိုင်ခြင်းမရှိဟုလည်း ထောက်ပြထားသည်။
လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ရဲတပ်ဖွဲ့တွင် အင်အားတိုးချဲ့ခြင်း၊ ၂၀၀၅ခုနှစ် လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေ ပြဌာန်းပြီးချိန်မှစ၍ အစိုးရအရာရှိများကို ပထမဆုံး ဥပဒေအရအရေးယူခြင်းတို့ကိုလည်း အစီရင်ခံစာက အသိအမှတ်ပြုထားသည်။
ကချင်ပြည်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မှ ပဋိပက္ခကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာရသူ ၁သိန်း ၃ထောင်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ် မှနေရပ် စွန့်ခွာရသူ ၁သိန်း ၂သောင်း အပါအဝင် လူမျိုးစုများရှိရာ ဒေသများမှ ပြည်သူများသည် လူကုန်ကူးမှု အန္တရာယ် အရှိဆုံးသူများဖြစ်သည်ဟု အစီရင်ခံစာကဖေါ်ပြသည်။
“ရခိုင်ပြည်နယ်မှ မွတ်ဆလင်များသည် အစိုးရအာဏာပိုင်များက အတင်းအကျပ်လုပ်အားစေခိုင်းခြင်းအပါအဝင် လုပ်အားလူကုန်ကူးခြင်း ကိုအထူးသဖြင့်ခံရနိုင်သည်” ဟုအစီရင်ခံစာကဆိုသည်။
စစ်တပ်၏ဖြိုခွဲမှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးရသော လူ ၇သောင်း ခန့်သည်လည်း လူကုန်ကူးမှုအန္တရာယ်နှင့် အထူးရင်ဆိုင်နေရကြောင်းမှတ်ချက်ချသည်။
နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မြန်မာနှင့်အီရတ်တို့ကို ကလေးစစ်သား အသုံးပြုသောနိုင်ငံများ စာရင်းမှလည်း ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့သည်။
