ရိုက်တာ သတင်းထောက် ၂ ဦးကို နိုင်ငံတော် လျှို့ဝှက်ချက် ဥပဒေ ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ် ကျခံစေရန် ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်း ခရိုင်တရားရုံးတွင် ဖတ်ကြားသော တရားသူကြီး၏ စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်အား ကြားရသည်မှာ အင်မတန် ရှက်ဖွယ်ပင်။ တရားသူကြီး၏ ဆင်ခြင်တုံတရားသည် ဒီမိုကရေစီခေတ် လွတ်လပ်သော တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ မည်သည့် တန်ဖိုး ဂုဏ်သိက္ခာတို့နှင့်မျှ ကိုက်ညီခြင်း မရှိဘဲ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးလက်ထက် မတရားသော အမှောင်ကာလများအတိုင်း အလားတူ အပြောင်းအလဲမရှိဟုသာ မြင်စရာ ဖြစ်လာသည်။
ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကတိကဝတ်များနှင့်အတူ ရွေးကောက်ပွဲများမှတဆင့် တက်လာသော လွှတ်တော်နှင့် အစိုးရများက ဥပဒေပြုရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး မဏ္ဍိုင် ၂ ရပ်တွင် နိုင်ငံ့အပြောင်းအလဲအတွက် တာဝန်ထမ်းသလို တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်သည်လည်း ဒီမိုကရေစီ စံနှုန်းများနှင့် လျော်ညီစွာ ပြောင်းလဲ တိုးတက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း တရားသူကြီး ဦးရဲဝင်းက သတင်းထောက်များ လက်ကိုင်ဖုန်းတွင် ရခိုင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်၏ ဖုန်းနံပတ်ကို တွေ့ရှိရခြင်း၊ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်နှင့် ဒု သမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေတို့၏ ရခိုင်ခရီးစဉ် အစီအစဉ်များ တွေ့ရှိခြင်း၊ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခဆိုင်ရာ ရဲအစီရင်ခံစာများ လက်ဝယ်တွေ့ရှိခြင်းတို့သည် မီဒီယာ ဥပဒေနှင့် သတင်းသမားများ စောင့်ထိန်းရမည့် ကျင့်ဝတ်တို့နှင့် မညီဘဲ နိုင်ငံတော် လျှို့ဝှက်ချက် ဥပဒေကို ချိုးဖောက်သည်ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းက ယင်းမျှော်လင့်ချက်များကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့သည်။
တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံ မေးမြန်း သဘောထား တောင်းခံခြင်းသည် သတင်းစာဆရာတိုင်း လုပ်နေကျ အလုပ်ဖြစ်သလို သတင်းမီဒီယာ ဥပဒေနှင့် သတင်းသမားများ စောင့်ထိန်းရမည့် ကျင့်ဝတ်ဖောက်ဖျက်ခြင်း မရှိပါ။ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့် ဒုသမ္မတတို့၏ ရခိုင်ခရီးစဉ်များသည်လည်း သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်များနှင့် လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တွင် အလွယ်တကူ ရှာဖွေတွေ့နိုင်သောအရာများ ဖြစ်သည်။ ရဲအစီရင်ခံစာများ လက်ဝယ်တွေ့ရှိခြင်းသည် သတင်းထောက်များကို ချိန်းဆိုပြီး လုပ်ကြံဖမ်းဆီးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း တရားလို သက်သေ ဒုရဲမှူး မိုးရန်နိုင်၏ ထွက်ချက်၊ အခြား တရားလို တဦးဖြစ်သည့် ရဲတပ်ကြပ်ကြီးကို တရားခွင်သို့ မခေါ်လာခြင်းအပြင် အားနည်းလွန်းလှသော ရဲတပ်ဖွဲ့၏ တရားခွင် ထွက်ချက်တို့က ပေါ်လွင်နေပြီး ဖြစ်သည်။
ထိုသို့ အများပြည်သူ အမြင်တွင် “ထောင်ချောက်ဆင်” ဖမ်းဆီးခံရခြင်းဟု ပေါ်လွင်နေသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ တရားစွဲဆိုမှုကို တရားရုံးက သဘောတူ အတည်ပြု ပေးလိုက်ခြင်းက စိတ်ပျက်စရာပင်။ ၁၉၂၃ ခုနှစ် ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီ နယ်ချဲ့လက်အောက် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ရေး ဥပဒေတခုကို ယနေ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးခေတ် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အတည်ပြုခဲ့သော ဥပဒေထက် မျက်နှာသာ ပေးခဲ့ခြင်းက ယနေ့ မြန်မာ့တရားစီရင်ရေးသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်သွားကြောင်း သက်သေပြနေသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။
ရဲတပ်ဖွဲ့၊ တရားရုံးနှင့် အကျဉ်းထောင်တို့သည် လွတ်လပ် ယဉ်ကျေးပြီး တရားမျှတမှုကို လေးစားတန်ဖိုးထားသော လူ့အဖွဲ့အစည်း တည်ဆောက်ရာတွင် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး လက်နက်များ ဖြစ်မလာဘဲ ကိုလိုနီ အမွေဆိုး ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ရေး ယန္တရားအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိမြဲဟု ဝမ်းနည်းစွာ ဆိုရမည်။ ယင်းသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆွေးနွေးရလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အနာဂတ် ဒီမိုကရက်တစ် ဖယ်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးတွင် အဓိကကျသော လုံခြုံရေးကဏ္ဍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အလျင်အမြန် စတင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း သတိပေးခေါင်းလောင်းလည်း ဖြစ်သည်။
အဆုံးစွန်ဆိုရသော် လွတ်လပ်သော စာနယ်ဇင်းသဘောတရားကို ကိုင်စွဲထားကြသော မြန်မာနိုင်ငံမှ သတင်းထောက်များ အားလုံး ယခုအခါတွင် အန္တရာယ်ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။
အကယ်၍ အာဏာရှိသူ တစုံတယောက်နှင့် ပတ်သက်သော သို့မဟုတ် တပ်မတော်နှင့် သက်ဆိုင်သော တရားလက်မဲ့ လုပ်ဆောင်မှု တစုံတရာကို ဖော်ထုတ်ရန် ကိုဝလုံးနှင့် ကိုကျော်စိုးဦးတို့ကဲ့သို့ ကြိုးစားခဲ့ပါက ထောင် ၇ နှစ် အနည်းဆုံး ကျနိုင်သည်။ ရိုက်တာ သတင်းထောက်များအား ထောင်နှစ်ရှည်ချခြင်းသည် လူကျင့်ဝတ်အရဖြစ်စေ တရားဥပဒေအရဖြစ်စေ လက်သင့်မခံနိုင်သော အကြောင်းအရာများကို ဖော်ပြရန် ဘဝနှင့် အချိန်ကို မြှုပ်နှံထားကြသည့် သတင်းစာနယ်ဇင်းသမားများကို နောက်တွန့်သွားစေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆစရာ ဖြစ်လာသောကြောင့် စတုတ္ထမဏ္ဍိုင်အတွက် မကောင်းသော နိမိတ်ဆိုးဟု ဆိုရပါတော့မည်။
