မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးနားချင်း နိုင်ငံဖြစ်သော အိန္ဒိယနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် ရောဂါပိုးကူးစက်ပြန့်ပွားနှုန်း တဖန်ပြန်လည် မြင့်တက်လာနေသည်နှင့်အမျှ ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းသည် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ် ပြိုလဲနေပြီးဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စိုးရိမ်စရာ ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်သည်။
ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကြောင့် အိန္ဒိယတွင် နေ့စဉ် လူ ၃ သိန်းကျော် ရောဂါပိုးကူးစက်နေပြီး လူထောင်ချီသေဆုံးနေကာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကို ချေနင်းနေသည်။ ထိုင်းတွင်လည်း နေ့စဉ် လူ ၂ ထောင်ကျော် ကူးစက်နေပြီး ဘန်ကောက်၊ ချင်းမိုင်အပါအဝင် ၆ ခရိုင်တွင် ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှု စည်းကမ်းများ ထုတ်ပြန်ထားရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်း ကြုံလာဖွယ်ရှိကြောင်း စစ်ကောင်စီခန့် ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရ ဒေါက်တာဒေါ်ခင်ခင်ကြီးက မီဒီယာများသို့ ဖြေကြားခဲ့သည်။ သို့သော် အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ချည့်နဲ့နေပြီဖြစ်သော ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်က COVID-19 စစ်ဆေးမှုနှင့် ကုသမှုအားလုံးနီးပါး ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။
“ ကျမတို့က ရေခဲတုံးရဲ့အဖျားကို သာရှာနိုင်ပါတယ်၊ ရေခဲတုံးရဲ့ နစ်မြုပ်နေတဲ့ အပိုင်းကို ကျမတို့ မရှာနိုင်ပါဘူး” ဟု ဒေါ်ခင်ခင်ကြီးက ဗီအိုအေ သတင်းဌာနသို့ ပြောခဲ့သည်။
ကိုရိုနာရောဂါပိုး နေ့စဉ် စစ်ဆေးမှုနှုန်းသည် အာဏာသိမ်းမှု မတိုင်မီက တရက်လျှင် ၂၅၀၀၀ အထိ ရှိရာမှ ယခုအခါတွင် အများဆုံး ၂၀၀၀ အထိ ကျဆင်းသွားသည်။ ထို့ကြောင့် အတည်ပြုပြီးသော COVID-19 ဖြစ်ပွားမှုအသစ်ကလည်း ငုပ်လျှိုးသွားခဲ့တော့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်မှ ၆ ရက်ကြား တွင် ရောဂါကူးစက်မှုအသစ်က တနေ့လျှင် ၂၀၀ မှ သုညအထိ ရုတ်တရက် ထိုးဆင်းသွားသည်။ ထိုအချိန်မှ စ၍ တနေ့လျှင် ပျမ်းမျှ တဒါဇင်ဝန်းကျင်မျှသာ ရှိတော့သည်။
ထို့ပြင် ကူးစက်မှု အသစ်များကို မည်သည့်နေရာတွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်၊ လူနာများက ကုသမှု ခံယူခြင်း ရှိ/မရှိ အပါအဝင် အရေးပါသော အသေးစိတ် အချက်အလက်များ ထွက်ပေါ်မလာတော့ပေ။
အာဏာ မသိမ်းမီ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အစိုးရက ၂၀၂၁ ခုနှစ်အကုန်တွင် လူဦးရေ ၅၄ သန်း ၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ကာကွယ် ဆေးထိုးပေးရန် ရည်မှန်းချက်နှင့် အစီအစဉ်ကို ချမှတ်ခဲ့သော်လည်း အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ဆေးနှင့် ရံပုံငွေများကိုသိမ်းယူပြီး တာဝန်ခံ ဆရာဝန်အများအပြားအား ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယခုအခါ မည်သည့် မူဝါဒနှင့် မည်သို့ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း မသိနိုင်သည့် အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်နေပြီ ဖြစ်သည်။
ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနအဆိုအရ အစိုးရ ဆေးရုံများက လူ ၁.၉ သန်း ခန့်ကို ပထမအကြိမ် ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးခဲ့ပြီး အများစုမှာ အစိုးရ ဝန်ထမ်းများ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ သို့ရာတွင် နိုင်ငံရေးစိတ်က ကျန်းမာရေးအသိထက် ရှေ့တန်းပိုရောက်နေကြသည်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအများစုက ဒုတိယအကြိမ်ထိုးခြင်းကို ငြင်းဆန်နေကြပြီး အကယ်၍ ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် သူတို့သွားခဲ့လျှင်လည်း အလုပ်ပြန်လုပ်ရန် အတင်းအကျပ် ဖိအားပေးမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။
ပြည်သူလူထုဘက်ကလည်း လမ်းမများပေါ်တွင် ထင်သလို ပစ်ခတ်နေသည့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့များကြောင့် အသက်အန္တရာယ် လုံခြုံရေးကို စိုးရိမ်ပြီး ကာကွယ်ဆေး သွားရောက် မထိုးလိုကြပေ။ မေလ ၅ ရက် မန္တလေး အောင်မြေသာစံမြို့နယ်တွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးရန်အတွက် အလုပ်သမားဆေးရုံရှေ့တွင် ရောက်ရှိနေသော အမျိုးသမီးတဦးမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
ထို့ပြင် စစ်ကောင်စီ၏ ကျန်းမာရေးယန္တရားကို အယုံအကြည်မရှိသဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာပြလာသည့်တိုင် ကိုဗစ်စစ်ဆေးမှုများ မပြုလုပ်ခြင်းမျိုးလည်း ရှိနေသည်ဟု ကျန်းမာရေး အသိုင်းအဝိုင်းအဆိုအရ သိရသည်။ ကိုဗစ်စစ်ဆေးပြီး ရောဂါပိုးတွေ့ရှိသူများကို ဖောင်ကြီး ကိုဗစ်ကုသရေးစင်တာနှင့် တပ်မတော် ဆေးရုံများသို့ ပို့ဆောင်ကုသနေခြင်း ဖြစ်သည်။
သို့သော် ဧရာဝတီက မေးမြန်းခဲ့သူ တဦးက “နိုင်ငံတကာမှာ ကိုဗစ် ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းတွေ ကြောက်စရာ ကောင်းနေတာ ကျနော်တို့လည်း သတင်းတွေမှာ တွေ့နေတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိ အခြေအနေအရ ကိုဗစ်ကို ပူတာထက်ကို အဆပေါင်းများစွာ ပူရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်နေတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးပါတယ် ဘယ်လောက်ပြောနေနေ လူတွေကို သတ်ဖြတ်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကျန်းမာရေးယန္တရားအောက်မှာ ကျနော်တို့ ဘယ်လို ယုံကြည်ကုသမလဲ။ အခု အခြေအနေက ကိုဗစ်ထက်ကို ဆိုးပါတယ်ဗျာ” ဟု ပြောသည်။
စစ်အာဏာသိမ်းအပြီး စစ်တပ်က စစ်အာဏာသိမ်း ဆန့်ကျင်သူများအား အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှု၊ နိုင်ငံ့စီးပွား ခြေလွတ်လက်လွတ် ကျဆုံးနေမှုနှင့် ပြည်တွင်းစစ် ကျယ်ပြန့်လာနေမှုကြောင့် မဝေးတော့သော အနာဂတ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် လူသန်းနှင့်ချီ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်ရနိုင်သလို ဆင်းရဲတွင်းလည်း ပိုနက်လာပြီး လူသားချင်းစာနာမှု အကျပ်အတည်း ကြုံရနိုင်ကြောင်း သတိပေးချက်များက ပေါ်ထွက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ယခု ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းပါ ဝင်ပါက တပူပေါ် နှစ်ပူဆင့်ရုံမက အပူပေါင်းစုံပေတော့မည်။
ထို့ကြောင့် ဧပြီလ ၁ ရက် နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်တခုတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီ နှင့်လခြမ်းနီအသင်း (IFRC) ၏ အာရှပစိဖိတ် ဆိုင်ရာ ဒါရိုက်တာ Alexander Matheou က “လာမယ့်လတွေအတွင်းမှာ တနိုင်ငံလုံးမှာ စွဲကပ်နေပြီးသား လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းနဲ့ အတူ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်မှု နောက်ထပ်လှိုင်းဟာ ပေါင်းဆုံသွားပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလုံးစုံသော မုန်တိုင်းကြီးတခုကို ကျနော်တို့ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်”ဟု ပြောခဲ့သည်။
မုန်တိုင်းသတိပေးချက်က ထွက်ပေါ်လာပြီး ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် မုန်တိုင်းကို ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်သော ခိုလှုံရာကား ပြိုကျပျက်စီးသွားပြီ ဖြစ်သည်။
ဤနေရာတွင် လူတို့၏ အမှားအယွင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘေးဒုက္ခတို့ကို လူလုပ်ကပ်ဘေး Man-Made Disaster ဟု ခေါ်ဆိုသော အသုံးအနှုန်းကို သတိရသည်။ ယခုမြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြုံရမည့် ကပ်ဘေးဆိုးသည်လည်း ကြိုတင်ကာကွယ်ပြီး ရှောင်လွှဲ၍ ရနိုင်သော်လည်း အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကြောင့် အကာအကွယ်မဲ့ ဖြစ်ကြတော့မည်ဟုသာ ဆိုရန် ကျန်တော့သည်။
You may also like these stories:
စစ်ကောင်စီ၏ ကျန်းမာရေးယန္တရားကို အယုံအကြည်မရှိဟုဆိုကာ ကိုဗစ် မစစ်ကြ
အာဏာသိမ်းပွဲကြောင့် ပျက်ပြားသွားတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး မျှော်လင့်ချက်များ
လူသန်းနှင့်ချီပြီး မြန်မာပြည်တွင် စားနပ်ရိက္ခာ အခက်ကြုံဖွယ်ရှိဟု ကုလသမဂ္ဂ ထုတ်ပြန်
လာမည့်နှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ထက်ဝက် ဆင်းရဲသွားမည်
