Covid-19 နှင့် ကခုန်ခြင်း
ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုကို ထိန်းချုပ်ရန်ကြိုးပမ်းမှုတွင် Ro ဟုခေါ်သည့် Rate of infection ကူးစက်မှုနှုန်းသည် အဓိကစောင့်ကြည့်ရမည့်အရာဖြစ်သည်
ကခုန်သည်ဆိုသည်မှာ လော့ဒ်ဒေါင်းဖြင့် Suppression ချုပ်ထားပြီးလျှင် ခပ်ခွာခွာနေရေး Physical distancing အပါအဝင် ရောဂါနောက် ခြေရာခံ အစီအမံ Mitigation measures တွေလုပ်ပြီး ကူးစက်မှုနှုန်းကို ဆက်မတက်အောင် ထိန်းထားရမည်ဆိုသည်။ Suppression lockdown လုပ်ခြင်းကိုပင် တူနှင့်ထုချခြင်း Hammer ဟုခေါ်ပြီး ရောဂါကူးစက်မှုနှုန်းနှင့် ကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက် နည်းအောင် ထိန်းထားခြင်းကို Dance ကခုန်ခြင်းဟု ခေါ်ကြသည်။ တူနှင့် ထုတန်ထု၊ ခပ်ခွာခွာ ပေးနေတန် နေ၊ ရောဂါနောက်ကြောင်း လိုက်ပြီး သီးသန့်ခွဲထုတ်တန်ထုတ် စောင့်ကြည့်တန်စောင့်ကြည့် အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံသော နည်းလမ်းများကို ပေါင်းစပ်ပြီး ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို ထိန်းချုပ်ခြင်းက ကိုဗစ်-၁၉ နှင့်အတူ ကခုန်ကြခြင်း Dancing with Covid-19 ပင်။
ကူးစက်မှုအရေအတွက် နည်းသေးသည့် မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ကခုန်လို့ရလျှင် ကခုန်သည်ကကောင်းမည် ထင်သည်။ တနည်းအားဖြင့်ဆိုလျှင် Ro ကို ၁ အောက်ရောက်အောင် လုပ်ထားရမည်။ ထိုသို့လုပ်ထားနိုင်ရန် အခြားနိုင်ငံများ၏ အတွေ့အကြုံများနှင့်အတူ စဉ်းစားရမည့်အချက်များမှာ
၁) ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းစည်း (သို့) Facemasks များ အနည်းဆုံး ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း နေအိမ်မှပြင်ပသို့ သွားလာလုပ်ကိုင်သည့်အချိန်များ
၂) နိုင်ငံတကာမှ ထုတ်ပြန်သည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုနှင့်သေဆုံးမှုနှုန်း
၃) တတိယစဉ်းစားရန်မှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ပြန်လုပ်ဆောင်ခွင့် ပေးမည်ဆိုလျှင် တိကျသည့် ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်ရန်နှင့် လိုက်နာအောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်
၄) စတုတ္ထအချက်စဉ်းစားရန်မှာ လက်ရှိကူးစက်ခံရသူများအား ဖေါ်ထုတ်စစ်ဆေး၊ ဆက်စပ်ခဲ့သူများအား စုံစမ်းဖေါ်ထုတ်ပြီး သီးခြားကန့်သတ်နေသည့် အစီအမံ Mitigation measures များကို ပိုမိုထိရောက်အောင် မည်သို့ဆောင်ရွက် မည်ဆိုသည်ကိုဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် ညွှန်ကြားချက်များကို ဖေါက်ဖျက်သူများကို မည်သို့ထိရောက်စွာ အရေးယူမည်ဆိုသည်ကို လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်လာပြီးဟု ယူဆသည်။ စစ်ဆေးမှုများကိုလည်း တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။ ထိရောက်စွာ ထိန်းချုပ်နိုင်သည့်နိုင်ငံများ
သို့သော်လည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ခရီးသွားလာခြင်းများကို ပြန်လည်မဖွင့်မီ အရေးကြီးဆုံးမှာ ယခုလက်ရှိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုဖြစ်ပွားနှုန်းနှ
(ခိုင်ဝင်းသည် ရန်ကုန်အခြေစိုက် Sandhi Governance Institute ၏ ဒါရိုက်တာဖြစ်သည်။)
You may also like these stories:
တရုတ်-အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဘယ်သူနိုင်မလဲ
မြင်းခြံသံမဏိစက်ရုံနှင့် တရုတ်ချေးငွေများ
စက်မှုတော်လှန်ရေး ၄.၀ ဆိုင်ရာမူဝါဒ မြန်မာမှာ ရှိပြီလား