အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေးအတွက် နှစ်စဉ်ကျင်းပလေ့ရှိသည့် ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှု ပွဲကို ယမန်နေ့ကနေပြည်တော်ရှိ Hotel Max တွင်ပြုလုပ်ခဲ့ရာ အစိုးရအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူများ၊ NGO၊ INGO များမှ တာဝန်ရှိသူများ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ အမျိုးသမီးအရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်သူများက တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ၁၆ ရက်တာလှုပ်ရှားမှုဆိုသည်မှာ အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု လျော့ပါး ပပျောက်ရေးအတွက် ကမ်ပိန်းလုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်၍ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ပုဂ္ဂိုလ်များကို ဧရာဝတီ သတင်းထောက် မိုးမိုးက တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါသည်။
လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ လူမှု ဝန်ထမ်း ဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဒေါ်ရူပါမြ
ဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် မြန်မာ နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ အမျိုး သမီးကော်မတီက ဥက္ကဌ အဖြစ် ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးဒေါက်တာ ဝင်းမြတ်အေးက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပါတယ်။ ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှုဟာ တကမ္ဘာလုံးမှာလည်း ၁၉၉၁ ခုနှစ်တည်းက စတင် လှုပ်ရှား ပါတယ်။ ဒါက အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က အမျိုးသမီးများ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး တကမ္ဘာလုံးမှာ ပပျောက်ဖို့ အတွက် ကုလသမဂ္ဂရည်ရွယ်ချက်ထဲမှာလည်း ဘယ်သူမှ ချန်မနေခဲ့ရဘဲ ထိခိုက်လွယ်တဲ့ အုပ်စုတွေ ထိခိုက်လွယ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို အဓိက ဦးစားပေးဆောင်ရွက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ်တွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ အတွက် မြန်မာ နိုင်ငံ အနေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ အဖြစ် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက် နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
၂၀၁၄ ခုနှစ်က အာဆီယံ ဒေသအတွင်း အမျိုးသမီး နှင့် ကလေး သူငယ်များ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး ကြေညာချက် ကို လည်း အာဆီယံ ခေါင်းဆောင် အကြီး အကဲတွေကနေပြီးတော့ လက်မှတ်ရေးထိုး ပြီးသားလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလားတူပဲ အာဆီယံ ဒေသအတွင်း အမျိုးသမီး နှင့် ကလေးသူငယ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး လုပ်ငန်း စီမံချက်ကိုလည်းရေးဆွဲပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစီမံ ချက်တွေအရ မြန်မာတကမ္ဘာလုံးနည်းတူ မြန်မာ နိုင်ငံဟာ လည်း ဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ် အနှံ့မှာလည်း ဒီလှုပ်ရှားမှုကို ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။
ကျမတို့ဆီကို ဒီလိုကိစ္စတွေ တိုင်ကြားလာကြတဲ့ အခါမှာ Record သွင်းရပါတယ်။ ချက်ချင်းပဲ တိုင်ကြားမှုတွေကို အမျိုးသမီး ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက် ဦးစီးဌာနခွဲကနေ ဆောင်ရွက်ပါတယ်။ တိုင်ကြားမှုတိုင်းကို လက်ခံပါတယ်။
ကိုယ့်မိသားစုထဲမှာတောင် ဒီလို အကြမ်းဖက်ခံနေရတာကို သိချင်မှလည်း သိပါလိမ့်မယ်။ ဒီလေး ငါး နှစ် အတွင်းမှာ မသိခဲ့တဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေက အခုသိလာတော့ ဒါတွေက တိုင်ရမယ်ဆိုတာကို သိလာလို့ တိုင်ကြလို့ပဲ ဖြစ်စဉ်တွေ များလာတယ်လို့လည်း မြင်ပါတယ်။
အိမ်တွင်းမှာလည်း ဖြစ်နိုင်သလို နေရာပေါင်းစုံမှာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျောင်းမှာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ နေရာစုံမှာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အမျိုးသားတွေ ဘက်က ဆင်ခြင်ဖို့ အများကြီးလိုအပ်ပါတယ်။ နှစ်ဦး နှစ်ဖက် ဆင်ခြင်ပြီး သတိတရားနဲ့ ဆင်ခြင်ကျမယ်ဆိုရင် လှပတဲ့ ဘဝကို အားလုံးက တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒေါ်ဝိုင်းစန္ဒီ – UNFPA (ကမ္ဘာ့ ကုလသမ္မဂ လူဦးရေရန်ပုံငွေ အဖွဲ့) စီမံကိန်းပိုင်းဆိုင်ရာ တာဝန်ခံ
အကြမ်းဖက်မှုကို တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်တဲ့ အခါမှာ ၂ ပိုင်းရှိတယ်။ တပိုင်းကတော့ နိုင်ငံတော် အစိုးရကနေပြီးတော့ အကြမ်းဖက်တဲ့ သူတွေကို သူတို့ ရဲ့ အပြုအမှုတွေ အတွက် တာဝန်ယူမှု ၊ တာဝန်ခံမှု ရှိအောင်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ အတွက် ဥပဒေတွေ ၊ ပေါ်လစီတွေ ထွက်ပေါ်လာဖို့ အရေးကြီးတယ်။ နောက်တပိုင်းကျတော့ ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ ဒီအကြမ်းဖက်မှုကို တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်ပြီး ဖြစ်စေ တွန်းအားပေးနေတဲ့ ခွဲခြား နှိမ့်ချ ဆက်ဆံမှုတွေ အဲဒါတွေကို လျှော့ချပေးဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။
၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှု စတာကတော့ နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်ကနေ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့အထိပါ။ နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့က အမျိုးသမီးများ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး လှုပ်ရှားတဲ့နေ့၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့ကတော့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်ရေးနေ့ အဲဒီနေ့မှာ အဆုံးသတ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခု ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှုမှာ အဓိကတော့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေမှာ အသိပညာပေးပွဲတွေ လုပ်တယ်။ အစိုးရ ဌာန တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ အကြမ်းဖက်ခံရတဲ့ အခါမှာ တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်တဲ့ အခါမှာ စနစ်တကျ ရှိဖို့ ဥပဒေတွေ ၊ ပေါ်လစီတွေ ထွက်ပေါ်လာဖို့ ၁၉၁၂ ခုနှစ်က စခဲ့တဲ့ ဒီဖဲကြိုးဖြူကန်ပိန်းဟာ ဘယ်သူတွေက စခဲ့လဲဆိုတော့ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသားငယ်လေးတွေက အမျိုးသမီး အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး၊ ကျား ၊ မ တန်းတူ ညီမျှရေး ရှိဖို့ အတွက်ကို အဓိက တိုက်တွန်းတဲ့ အနေနဲ့ ကမ္ဘာ အနှံ့မှာ ဒီလို ကမ်ပိန်းတွေ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အခု ကမ်ပိန်းကလည်း အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသမီ အငယ်လေး တွေ အပေါ်မှာ အကြမ်းဖက်မှုဟာ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသားအငယ်လေးတွေ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ အရေးကြီးတယ်ဆိုတဲ့ ဟာကိုလည်း ကျမတို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ကမ္ဘာမှာ အမျိုးသမီး ၃ ယောက်မှာ ၁ ယောက်ဟာ အကြမ်းဖက်မှု ခံနေရတယ်။ စစ်တမ်းတွေ သုတေသနပြုချက်အရ ဖော်ပြထားတယ်။ ဒီဟာတွေက အကြမ်းဖက်မှုဟာ အမျိုးမျိုးရှိတယ်။ များသော အားဖြင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုပဲ ပြေးမြင်ကျတယ်။ ရိုက်နှက်တာ ၊ မုဒိမ်းကျင့်တာကိုပဲ ပြေးမြင်ကျတယ်။ အန္တရာယ် ဖြစ်စေတဲ့ ဓလေ့ ထုံးတမ်း စဉ်လာများကိုလည်း အကြမ်းဖက်တဲ့ အထဲမှာ ထည့်ပြီးတော့ စဉ်းစားဖို့ လိုအပ်တယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့ အသိအမြင် မြင့်တက်လာတဲ့ အခါမှာ အခြေခံ အခွင့် အရေး သဘောပေါက်လာတဲ့ အတွက် အကြောင်း အရာတွေ များများ ထွက်ပေါ်လာတယ်။ ဒီလိုဖြစ်စဉ်တွေက ဆိုရှယ် မီဒီယာတွေ ၊ သတင်းစာ ၊ ဂျာနယ်တွေမှာ များများ ပေါ်ထွက်လာတဲ့ အခါ ဘာကို ဖော်ပြလည်း ဒါဟာ လက်ခံရမယ့် ကိစ္စမဟုတ်ဘူးဆိုတာ သူတို့ သိလာတယ်။ သိလာတော့ ဒီလို ဖြစ်စဉ်တွေ များများပေါ်ထွက်လာတယ်လို့ ကျမ မြင်ပါတယ်။
UNFPA (ကမ္ဘာ့ ကုလသမ္မဂ လူဦးရေရန်ပုံငွေ အဖွဲ့) အနေဖြင့် မြန်မာ နိုင်ငံမှာ ကာကွယ်တားဆီးရေး တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်ရေးတွေမှာ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ပညာပေးခြင်း ၊ တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်တဲ့ အပိုင်းမှာ နိုင်ငံတကာ စံချိန် စံညွှန်းနဲ့ အညီ အကြမ်းဖက် ခံရတဲ့ သူတွေကို တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်တဲ့အခါမှာ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရ အဖွဲ့ အစည်း တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်ပါတယ်။
အဲဒီလို ဆောင်ရွက်တဲ့ အခါမှာ တုန့်ပြန်ခံရတဲ့ သူတွေ အပေါ်မှာ စနစ်တကျနဲ့ တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်အောင် ဂိုက်လိုင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာနိုင်အောင် နည်းပညာ ပိုင်းဆိုင်ရာလည်း ပံ့ပိုးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။
မြန်မာ နိုင်ငံမှာ Special Law လို့ ခေါ်တဲ့ အမျိုးသမီးများအပေါ်အကြမ်းဖက် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးဆိုတဲ့ ဥပဒေ ထွက်ပေါ်လာဘို့ အတွက်လည်း UNFPA ကနေပြီးတော့ ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။
အင်ကြင်းမေ ဟိန္ဒူ အမျိုးသမီးများ ကွန်
ရက်မှ ဒေါ်ကက်သလင်းသိန်း
အခုလုပ်တာက တော်တော်လေးကောင်းပါတယ်။ အစပိုင်းမှာ ပြည်သူတွေက ဒါတွေကို မသိကျဘူး။ မြို့ပေါ်ကသူတွေတောင် သိတာ နည်းတော့ နယ်ကသူတွေ ဆို ပိုပြီး မသိဘူး။ အခုကျတော့ သေချာ အဖွဲ့ အစည်းအလိုက် ခေါ်ပြီး ပို့ချတယ်။ အမျိုးသားတွေက ငါတို့ အကြမ်းဖက်ခြင်း လုပ်လို့ မရတော့ဘူးဆိုပြီး သိလာမယ်။
တခါတလေကျရင် အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင် မသိလိုက် မသိဖာသာ အကြမ်းဖက်တာ ခံနေရတာကို မသိလိုက်တာတွေ လည်း ရှိတယ်။ မသိလိုက်တဲ့ အရာမျိုးကို ဒီနေ့လို နေ့မျိုးဆိုရင် တကယ့် အဖြစ်အပျက်ကို ပဲ ကာတွန်းရုပ်နဲ့ ပြလိုက်တာကိုပဲ အားလုံးရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ဒါမျိုး တွေကို တားဆီး ရမယ်။ ငါတို့တွေ ဒါမျိုး မကြုံဖူးလို့ မပြောနိုင်ဘူး ။ အဲဒါမျိုးတွေကို ကာကွယ်တတ်လာတာပေါ့နော်။
ပညာပေးတွေ အရမ်းကောင်းတယ်။ အရင်ကဆို ရန်ကုန်မှာပဲ လုပ်တယ်။ အခုက နယ်တွေမှာပါ လုပ်လာတယ်ဆိုတော့ တိုးတက်မှုတွေ အများကြီး ရှိလာတယ်။ ဒီလို လုပ်ခြင်း အားဖြင့် အမျိုးသမီးတွေ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းလာမှာပါ။ လုံးဝ ရပ်တန့် သွားအောင်တော့ အားတော့ စိုက်ဖို့ လိုပါသေးတယ်။ ဒီ ၁၆ ရက်လောက် လုပ်ပြီးရင် နည်းနည်း ငြိမ်သွားပြန်ရင်လည်း မေ့သွားပြီး အကြမ်းဖက်တာကြီးက ပြန်ပြီးတော့ ဦးတည်လာနိုင်တော့ အမြဲတမ်း ဒါမျိုးတွေကို ကြုံရင် ကြုံသလို ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ ဆောင်ရွက်စေချင်ပါတယ်။
တကယ်တမ်းကျတော့လည်း ဟော့လိုင်း တွေက အလုပ်သိပ်ပြီးတော့ ဖြစ်တယ်လို့ မထင်ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ဆက်တဲ့သူတွေကများ နေရင် လူက အရေး အကြောင်း ပြဿနာ ရှိလာရင် ဒီဖုန်း နံ ပါတ် မရဘူးဆိုရင် သူတို့က ဆက်ခွင့် မရှိဘူး ဖြစ်နေတယ်။အဲ့ဒေါ့ချက်ချင်း ကတော့ ကိုယ်နဲ့ တကယ် အရင်းအနှီးဆုံး ယုံကြည်စိတ်ချရသော အမျိုး သမီး တွေရယ်။ အမျိုးသမီး အဖွဲ့ အစည်းတွေရယ် သူတို့ကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် သူတို့ရဲ့ မြို့တိုင်းမှာ ရှိနေတဲ့ အဖွဲ့ အစည်းတွေကို လူသိထင်ရှား ပိုလုပ်ပေးဘို့ အရေးကြီးပါတယ်။
အစိုးရ အဖွဲ့ တဖွဲ့ထဲမှာ ရှိတဲ့ ဟော့လိုင်းတခုထဲနဲ့တော့ မပြီးပါဘူး။ ဘာလဲဆိုတော့ သူတို့က အများကြီး ကိုင်တွယ်နေရတာ။ တကယ် တမ်း ထဲထဲဝင်ဝင် လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အမျိုး သမီး အဖွဲ့ အစည်းတွေ အများကြီး ရှိတဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ကို ဆက်သွယ်စေချင်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ ယုဝတီ ခရစ်ယာန် အသင်း ( National YWCA ) မှ အစီအစဉ် အတွင်းရေးမှူး နန့်မေသန်းဌေး
အခုပွဲကို တက်ရောက်တဲ့ အထဲမှာ ကဏ္ဍစုံ ၊ နယ်ပယ်စုံက သူတွေ တက်ရောက်တာကို တွေ့ရတယ်။ နိုင်ငံတော် အဆင့် သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေပါမကဘူး။ ဒီရပ်ရွာ အဆင့်က ပြည်သူတွေပါ တက်ရောက်တဲ့ အတွက် ကျေနပ်အားရပါတယ်။
အမျိုး သမီးတွေ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှုဆိုတာ အလွှာစုံ နယ်ပယ်စုံမှာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အပေါ်ပိုင်းမှာပဲ ဒီအစီအစဉ်တွေ လုပ်နေမယ်ဆိုရင် အောက်ခြေကို မထိရောက်ဘူးဆိုရင် အလကားပါပဲ။ အားလုံး ပူးပေါင်း ပါဝင်ပြီး ဆောင်ရွက်မှသာလျှင်အမျိုးသမီးတွေ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ဆိုတာ ပပျောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီး တွေ ၊ ကလေးတွေဟာ အကြမ်းဖက်မှု ဒဏ်ကို အများဆုံး ခံနေရသူတွေ ဖြစ်တယ်။
အမျိုးသမီးတွေရော၊ အမျိုးသားတွေရော အားလုံး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှသာ၊ နောက်တခုက အမျိုးသားတွေ အတွေး အခေါ်တွေ ၊ ခံယူချက်တွေ ၊ အယူ အဆတွေ အဲဒါတွေကို အကုန်လုံး ပြောင်းလဲဖို့ လိုပါတယ်။ အနုတ်လက္ခဏာ ဆောင်တဲ့ အပြု အမူ၊ အယူအဆတွေကို ကောင်းတဲ့ ဘက်ကို ပြောင်းလဲ ဖို့ လိုပါတယ်။
ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရုံးမှ ဦးစီး အရာရှိ ဒေါ်ရွှေစင်ကြည်
အမျိုးသမီးတွေကို အကြမ်းဖက်တယ်ဆိုတာ ကိုယ်ထိလက်ရောက် စော်ကားတာမှ အကြမ်းဖက်တာ မဟုတ် ပါဘူး။ အမျိုး သမီးတယောက်ထဲ လမ်းလျှောက်သွားတယ်။ အမျိုးသားတွေက ပါးစပ် အရသာခံပြီး စနောက်တာ လည်း ဒါဟာ အကြမ်းဖက်တာပါပဲ။
ဒီလို ပွဲတွေ လုပ်ပေးခြင်း အားဖြင့် မသိသေးတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရော ၊ အမျိုးသားတွေပါ အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေးကို သိလာရတော့ အနည်းဆုံးတော့ အသိပညာ ရတဲ့ အတွက် အကြမ်းဖက်မှုတွေ လျော့ချနိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
