ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ထူးခြားဆန်းကြယ်မှုတွေဟာ ကျွမ်းကျင်သုတေသန ပညာရှင်တွေအတွက် တွေ့ရှိသွားရုံနဲ့ မလုံလောက်သေးဘဲ ထပ်မံ အဖြေဖော်ဖို့ ခက်ခဲတာတွေလည်း ရှိနေသေးပါတယ်။ အခုဖော်ပြပေးမှာကတော့ အထူးခြားဆုံး ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတွေထဲကမှ အဖြေမထုတ်နိုင်သေးတဲ့ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းတွေ အကြောင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
(၁) Antikythera mechanism
နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ သက်တမ်းရှိတဲ့ Antikythera mechanism ဟာ ရှေးဟောင်းဂရိ သင်္ဘောပျက်ထဲကနေ တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး “ပထမဆုံးကွန်ပျူတာ” လို့ သတ်မှတ်ထားကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ နေ ၊ လ နဲ့ အခြားဂြိုဟ် ၅ ခုရဲ့ လမ်းကြောင်းကို တွက်ချက်ဖို့ အသုံးပြုခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့လည်း သုတေသန မှတ်တမ်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ သုတေသနပညာရှင်တွေကအနေနဲ့ Antikythera mechanism ကို လူ့သမိုင်းတလျှောက်မှာ ဖန်တီးခဲ့တဲ့အခြားပစ္စည်းတွေထက် အကောင်းမွန်ဆုံးဖြစ်အောင် ဖန်တီးဖို့ ဂရိလူမျိုးတွေ ဘယ်လို စီစဉ်ခဲ့လဲ ဆိုတာကိုတော့ မဖော်ထုတ်နိုင်သေးပါဘူး။
(၂) Voynich Manuscript
Voynich Manuscript ကို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀၀မှာ ဥရောပအလယ်ပိုင်း ဘာသာစကားတမျိုးနဲ့ ရေးသားခဲ့တာဖြစ်ပြီး သုတေသနပညာရှင်တွေ အတွက်ကတော့ ဒီစာမျက်နှာတွေဟာ ဘာတွေကို ဖော်ပြချင်တာလဲ၊ ဘယ်လိုဘာသာစကားကို အသုံးပြုထားလဲ ဆိုတာကိုတော့ ယခုထက်ထိ မဖော်ထုတ်နိုင်သေးပါဘူး။
သိပ်မကြာသေးခင်အချိန်တုန်းကတော့ စာလုံးတွေဟာ ဟီဘရူးဘာသာစကားကို ဘာသာစကား ကုဒ်တွေဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပြီး ဝါကျတကြောင်းအနေနဲ့ကတော့ အဆီအငေါ်မတည့်တာတွေ တော်တော်များများပါဝင်နေတာဖြစ်တယ်လို့ ဆက်လက်ဖော်ပြထားပါတယ်။
(၃) Roman Dodecahedrons
Roman Dodecahedrons မှာတော့ အနား ၁၂ ခု ပါဝင်ပြီး အေဒီ ၁၀၀ နဲ့ ၃၀၀ ကြားမှာ ကြေးနီ (သို့မဟုတ်) ကျောက်တုံးကို အသုံးပြုပြီး အလယ်ဗဟိုမှ တွင်းခေါင်းတခုနဲ့ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ပဲ သုတေသနပညာရှင်တွေက ဖော်ပြနိုင်ကြသေးပါတယ်။
အချို့ပညာရှင်တွေအနေနဲ့ကတော့ အနား ၁၂ ခုဟာ ရာသီခွင်တွေကို ကိုယ်စားပြုတယ်လို့ ဖော်ပြကြပေမယ့် အချို့ပညာရှင်တွေကတော့ လက်နက် (သို့မဟုတ်) ကစားစရာ (သို့) ဘာသာရေးသင်္ကေတတွေအဖြစ် မှတ်ယူကြပြီး သဘောထားကွဲလွဲစရာတွေ ရှိနေတဲ့ ပစ္စည်းတခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
(၄) Plain of Jars
လာအိုနိုင်ငံရဲ့ တောင်တန်းတွေ အလယ်မှာ တည်ရှိတဲ့ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ကျောက်တုံးချိုင့်ခွက်တွေဟာဆိုရင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၅၀၀ လောက်ကတည်းက တည်ရှိနေတာဖြစ်ပြီး ဘာအတွက်ကြောင့် တည်ရှိနေခဲ့သလဲဆိုတာကိုတော့ အခုအချိန်ထိ အဖြေရှာမရသေးပါဘူး။
ဒီကျောက်တုံး ချိုင့်ခွက်တွေအနားမှာ လူအရိုးစုတွေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာကြောင့် နာရေးအခမ်းအနားမှာ အသုံးပြုခဲ့ကြပုံရတယ်လို့ ယူဆကြပေမယ့် တိကျသေချာတဲ့ အဖြေမျိုးကိုတော့ မရရှိနိုင်သေးတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
Ref: www.rd.com