အထူးသီးသန့် အခြေအနေ
လွန်ခဲ့သော နှစ်က စာရေးသူထံ ဂျပန်ပြည်မှ စာအုပ် တအုပ် ပို့လိုက်သည်။
စာအုပ်အမည်က Beyond National Borders ဖြစ်သည်။ စာရေးသူမှာ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တွင် နာမည်ကြီးနေသော စီမံခန့်ခွဲမှု ပညာရှင် ကီနီချီအိုမေ ဖြစ်သည်။
၂၁ ရာစုနှစ်ထဲတွင် ဂျပန်က ကမ္ဘာကို ဘယ်လို နားလည်ရမလဲ ဆိုသော ပြဿနာနှင့် ကမ္ဘာက ဂျပန်ကို ဘယ်လို နားလည်ရမလဲ ဆိုသော ပြဿနာ နှစ်ရပ်တို့ကို ထိထိမိမိ ရှင်းပြထားသည့် စာအုပ် ဖြစ်သည်။
ဂျပန် ပညာရှင်တို့ထဲ၌ အစွဲအလမ်းတခု ရှိနေသည်။ ယင်းမှာ ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ဂျပန် လူမျိုးတို့သည် အခြားနိုင်ငံနှင့် အခြား လူမျိုးတို့နှင့် မတူ တမူထူးခြားသည်။
ထို့ကြောင့် ဂျပန်ကို လေ့လာလျှင် အထူးစပါယ်ရှယ် အခြေအနေ (Special Circumstances) ကို သိရန်လိုသည်ဟု ပြောလေ့ ရှိပုံတို့ကို ကီနီချီအိုမေ က ဖော်ပြထားသည်။
ဤအစွဲအလမ်းကို ဝေဖန်လည်း ဝေဖန်သည်။
ဂျပန် လူမျိုးတို့၏ တမူထူးခြားပုံကို ဘာသာဗေဒမှ သာဓက တခုဖြင့် ပြသည်။
နီဟွန်ဂျင်ရောင် ဆိုသည်မှာ ထူးခြားသော လက္ခဏာကို လေ့လာသော ပညာ ဖြစ်သည်။
ဘာသာဗေဒ လေ့လာမှု တခု၌ ဂျပန် လူမျိုးတို့သည် သရသံ (Vowels) တို့ကို ဦးနှောက်၏ ညာဘက်ခြမ်းမှ ကြားကြ၍ တရုတ်၊ ကိုရီးယားနှင့် အရှေ့အာရှ တောင်ပိုင်း နိုင်ငံမှ လူမျိုးတို့ အပါအဝင် အခြား လူမျိုးတို့သည် သရသံ တို့ကို ဦးနှောက်၏ လက်ဝဲဘက်ခြမ်းမှ ကြားကြသည်။
ဂျပန်တို့သည် ဗျည်း (Consonants) တို့ကိုမူ ဦးနှောက်၏ လက်ဝဲဘက်ခြမ်းမှ ကြားကြသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။
ဤနည်းဖြင့် အက္ခရာသံ ကြားပုံသည် ညာဘက်နှင့် လက်ဝဲဘက် မျှနေသဖြင့် ဂျပန် လူမျိုးတို့သည် အခြား လူမျိုးတို့ထက် ပို၍ ညီညွတ်သည်။ ပို၍ စည်းစည်းကပ်ကပ် ရှိသည်ဟု အစွဲအလမ်း ရှိကြကုန်သည်။
မောက်မာသော သူရူး
ကီနီချီအိုမေက ဖော်ပြပါ ဦးနှောက် သီအိုရီဖြင့် ကိုယ့်ဟာကိုယ် ကျေနပ် နှစ်သိမ့်ကြခြင်းကို ဘာမှ မပြောလိုသော်လည်း ဤသီအိုရီ မျဉ်းသည် တသီးတခြား ပထုတ် ဖယ်ရှားခြင်း (Exclusion) အတွက် ကိရိယာလို ဖြစ်နေသည့် အတွက် ဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းသည်။
ဤ သီအိုရီကို ထုတ်လုပ်သူက မရည်ရွယ်သော်လည်း လက်တွေ့ အကျိုးသက်ရောက်မှု၌ ဂျပန်တို့သည် မောက်မာသော အရူး (Arrogant fool) ဖြစ်မှန်းမသိ ဖြစ်နေရသည်ကို သတိတရား ရဖို့ကောင်းသည်ဟု ဝေဖန်လိုက်သည်။
ဂျပန်နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံတို့တွင် နိုင်ငံရေးသမားတို့ကို အလွန် သြဇာညောင်းသည့် ဘောဂဗေဒ ဖခင်ကြီး အဒမ်စမစ်က “မမြင်ရသောလက်” (Invisible hand) အကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။
ဈေးကွက် စီးပွားရေးတွင် ဈေးကွက် နိယာမ တရားတို့သည် မမြင်ရသောလက် ကဲ့သို့ ဈေးကွက်ကို သူ့သဘော သူဆောင်၍ ထိန်းသိမ်းသွားသည်ဟု သီအိုရီ ထုတ်ခဲ့သည်။
ဘောဂဗေဒ ပညာနှင့် နိုဘယ်ဆု ရခဲ့သူ ပါမောက္ခ ဂျိမ်းစ် ဘူခါနန် ၏ အဆိုစကား တခုကို ကီနီချီအိုမေက သူ၏ စာအုပ်ထဲတွင် အထူးအားကျ ကိုးကားထားသည်။
ဘူခါနန်က အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်တို့တွင် နိုင်ငံရေးသမားတို့သည် စီးပွားရေး၏ မမြင်ရသော ခြေထောက် (Invisible feet of an Economy) ဟု တင်စားသည်။
ကီနီချီအိုမေက ဤစကားကို အဘယ်ကြောင့် ကိုးကားရသနည်း ဆိုသော် အထူးစပါယ်ရှယ် အကျိုးစီးပွား (Special interest) နှင့် အများဘုံ အကျိုးစီးပွား (Common interest) တို့ စီးပွားရေး၌ အဘယ်ပုံ လည်ပတ် ခုတ်မောင်းပုံကို ရှင်းပြနိုင်ရန် အလို့ငှာ ဖြစ်သည်။
အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်တို့တွင် နိုင်ငံရေးသမားတို့သည် မဲရရှိနိုင်ရန် အလို့ငှာ ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးတို့ အကျိုး၊ ဂျူး၊ လူမည်း၊ အလုပ်သမား အဖွဲ့ချုပ် အစရှိသည့် အထူးစပါယ်ရှယ် အကျိုးစီးပွား အုပ်စုတို့နှင့် အများဘုံ အကျိုးတို့ကို မျှတအောင် ပြုလုပ်ပေးရသော သဘာဝ ရှိနေသည်။
ဤ အကျိုးစီးပွား နှစ်ရပ်ကို နိုင်ငံရေးသမားတို့က ဉာဏ်ရှိသလို ညှိပေးကြရသည့် အတွက် ဆိုခဲ့ပါ အတိုင်း “မမြင်ရသော ခြေထောက်” ဟု ဘူခါနန်က သုံးစွဲလိုက်ဟန်တူသည်။
ဤအတိုင်း မှန်လျှင် ဂျပန်နှင့် အမေရိကန် အရင်းရှင်စနစ်တွင် မမြင်ရသောလက် နှင့် မမြင်ရသော ခြေထောက်တို့ ပြိုင်တူ ရှိနေကြဟန်တူသည်။
အပိုလို (၇)
ကီနီချီအိုမေ၏ စာအုပ် Beyond National Borders (အမျိုးသား နယ်နိမိတ် ဟိုမှာဘက် ကမ်းဆီသို့) ဟု အမည် ပေးထားသည့် အလျောက် ကီနီချီအိုမေသည် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ စီးပွားရေးကို မှန်းဆထားကြောင်း ခန့်မှန်းလို့ ရသည်။
ဤ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စနစ်တွင် ဂျပန်က ကမ္ဘာ့နိုင်ငံသားများ (World Citizen) အဖြစ် ဘယ်လို စခန်းသွားမလဲဟု သူ၏ အမြင်ကို ထုတ်ဖော် ပြောပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။
ဂျပန်ကို ဂျပန်နိုင်ငံ အနေဖြင့် မကြည့်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီး တခုအနေဖြင့် မကြည့်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံသား အနေဖြင့် ကြည့်သည်။
ဂျပန်တို့သည် ကမ္ဘာ့အမြင် (World View) တွင် ဒဏ္ဍာရီ (Myths) နှင့် အယူမှားမှု (Misconception) တို့ဖြင့် တိမ်သလာ ဖုံးနေသည်။
ကမ္ဘာက ဂျပန်ကို အထင်မှားနေသလို ဂျပန်ကလည်း ကမ္ဘာကို အထင်မှားနေသည်။ ဤ အထင်မှားမှုတို့သည် နေရာတကာ၌ ပဋိပက္ခတို့ကို မွေးထုတ်စေသည်။
ဤ ပဋိပက္ခတို့ကို သေသေချာချာ လေ့လာကြည့်သည် ရှိသော် ယင်းတို့သည် ထင်ယောင်ထင်မှားမှု (Illusions) တို့ အပေါ်တွင် အခြေခံထားကြောင်း၊ တကယ့် အကျိုးစီးပွား (Actual Interests) တို့သည်ကား အလိုင်းမင့် မှန်နေကြောင်း တွေ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။
နိုင်ငံတခု အတွင်း၌ စီးပွားရေးချင်း ပြိုင်ဆိုင်ရာတွင် အားနည်းသူသည် စားသုံးသူတို့၏ အများဆန္ဒအရ ပြိုင်ပွဲမှ ထွက်ခွာသွားရသည်။
သို့သော် နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးတွင်မူ မသိစိတ်ထဲ အောင်းနေသော မျိုးချစ်စိတ်က ထိပ်တက်လာပြီး ပြဿနာတို့ကို ရှုပ်ထွေးစေတတ်သည်။
အပိုလို (၇) အာကာသယာဉ်မှူး ဝါလီရှိယာ အား ဤကမ္ဘာမြေကြီးကို အာကာသထဲမှ ပြန်ကြည့်သောအခါ မည်သည့် အရာက သင့်အား အမှတ်တရ ဖြစ်စေပါသနည်းဟု မေးမြန်းသောအခါ သူက “နိုင်ငံ နယ်နိမိတ် ဆိုတာတွေကို မမြင်ရဘူးဗျာ” ဟု ပြန်ပြောသည်။
သီအိုရီရှား
ကီနီချီအိုမေ ကဲ့သို့ပင် စီမံခန့်ခွဲမှုပညာ ဂုရုကြီး ဖြစ်သူ ပီတာဒရပ်ကား ကလည်း ဂျပန်ကို သုံးသပ်ကြည့်သည်။
ဂျပန်သည် ယဉ်ကျေးမှု (Culture) ကို ပြောင်းခဲ့ခြင်း မရှိ။ အပြုအမူ (Behaviors) နှင့် အမူအကျင့် (Habits) တို့ကိုသာ ပြောင်းခဲ့သည်ဟု ထောက်ပြသည်။
ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီးတွင် စစ်ရှုံးခဲ့သော ဂျာမနီ နှင့် ဂျပန်တို့သည် အစစ အရာရာ ပြေလည်သွားခဲ့သည်။
သို့သော် ယခု စစ်ကြီးပြီး၍ အနှစ် ၅၀ ကျော်တွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် အလွန် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ခဲ့သည်။ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ဂျပန်ကလည်း ဂျပန်၊ ဂျာမနီကလည်း ဂျာမနီ ဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်သည်။
အဓိပ္ပာယ်မှာ နှစ်နိုင်ငံစလုံး၌ ယဉ်ကျေးမှုသည် မပြောင်း။ အပြုအမူ နှင့် အမူအကျင့်တို့သာ ပြောင်းကုန်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ပြသည်။
ဂျပန် အကြောင်းကို ကောင်းစွာသိသူ အမေရိကန်တို့ထဲတွင် ပီတာဒရပ်ကားက ဂျပန်ကို နေရာ အတော်များများ ပေး၍ သုံးသပ် ဖော်ပြထားသည်မှာလည်း စိတ်ဝင်းစားဖွယ် ကောင်းလှသည်။
အပြောင်းအလဲတွေ အလွန်မြန်ဆန်လာသော အခါသမယတွင် သီအိုရီတို့လည်း ရှားပါးကုန်ပြီဟု ပီတာဒရပ်ကားက ဆိုသည်။
သီအိုရီ ဆိုလို့ လုံလုံလဲလဲ မရှိပါဘဲနှင့် ကမ္ဘာကြီးက အလွန် လျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်နေသည်မှာ အံ့သြစရာ။ ။
အတွေးအမြင် (၁၄၈)၊ မတ်၊ ၂၀၀၁။
အညွှန်း။
1. Beyond National Borders by Kenichi Ohmae.
2. Managing for the Future by Peter F. Drucker.
(စာရေး ဆရာကြီး မောင်စူးစမ်း ရေးသားခဲ့သည့် ဤဆောင်းပါးကို ဒေါင်း စာပေက ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထုတ်ဝေသော “ကြက်ဥပေါ် လမ်းလျှောက်ခြင်း” ပထမအကြိမ် စာအုပ်မှ ကူးယူ ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဆရာကြီးသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၈ ရက် အသက် ၉၁ နှစ် အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါသည်။)
