မြန်မာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် မြင့်တက်လာဟု RSF ထုတ်ပြန်

This article has been converted from Zawgyi One to Unicode

အစိုးရသစ်၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကြောင့် မြန်မာ့မီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့် ပိုမိုလာကြောင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ မီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို စောင့်ကြည့် လေ့လာနေသည့် ပြင်သစ် အခြေစိုက် နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များ အဖွဲ့ (RSF) ၏ ယနေ့ထုတ်ပြန်သည့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ မီဒီယာ လွတ်လပ်မှု အညွှန်း အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြလိုက်သည်။

မြန်မာ့စာနယ်ဇင်း လွတ်လပ်ခွင့်မှာ ကမ္ဘာ့အဆင့် ညွန်းကိန်းများအရ စစ်အစိုးရလက်ထက် ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် အောက်ဆုံးအဆင့် သာရှိပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် အဆင့် ၁၆၉ ရှိရာမှ ယခုနှစ်တွင် အဆင့် ၁၅၁ သို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း အဆိုပါ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့် သတ်မှတ်ချက် မြင့်တက်လာခြင်းမှာ စစ်အစိုးရလက်ထက် ဖမ်းဆီးထောင်ချခံထားရသည့် သတင်းသမားများနှင့် ဘလော်ဂါများ အကျဉ်းထောင်များအတွင်း မရှိတော့ခြင်း၊ မီဒီယာဥပဒေကို ရေးဆွဲနေဆဲဖြစ်သော်လည်း စာပေစိစစ်ရေးအဖွဲ့ ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်း၊ ပြည်ပမီဒီယာများကို ပြည်ဝင်ခွင့်ပေးခြင်း စသည့် ဆောင်ရွက်ချက်များသည် စစ်မှန်သည့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ဦးတည်နေသည့် သိသာသော ခြေလှမ်းများ ဖြစ်ကြောင်း RSF က ရေးသားထားသည်။

ပြည်သူ့ခေတ် ဂျာနယ် အယ်ဒီတာချုပ် ဦးဖေမြင့်က “လက်ရှိ အခြေအနေကတော့ စာပေစိစစ်ရေးကို တင်ပြစရာမလိုဘဲ ရေးသားခွင့် ရနေပြီ။ ဒါပေမယ့် ဒီထက်ပိုပြီး ပုံနိုပ်သူများ၊ ထုတ်ဝေသူများ မှတ်ပုံတင် ဥပဒေကိုတော့ အပြီးတိုင် ဖျက်လိုက်ရင် အတိုင်း ထက်လွန်ပေါ့” ဟု ဆိုသည်။

အဆိုပါ ဥပဒေသည် ၁၉၆၂ခုနှစ် တော်လှန်ရေးကောင်စီ လက်ထက် ပြဋ္ဌာန်းသည့် ထုတ်ဝေခွင့်နှင့် ပုံနိုပ်သူမှတ်ပုံတင် ဥပဒေ ဖြစ်ပြီး၊ ထုတ်ဝေခွင့် လျှောက်ထားသည့်အခါ ကြိုတင်စိစစ်ခြင်းနှင့် ထုတ်ဝေသည့်အခါ သတ်မှတ်ထားသည့် စည်းမျဉ်းများနှင့် မညီပါက သက်တမ်းတိုးမပေးခြင်း၊ ဖျက်သိမ်းပစ်ခြင်း ပြုလုပ်နိုင်သည့် ဥပဒေဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် စာနယ်ဇင်းများ၏ အရေးသားများနှင့် ပတ်သက်ပြီး အရေးယူမှုများရှိလာခဲ့လျှင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပါ နိုင်ငံသားများ ရပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးများနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ရန်လိုသည်ဟု ဦးဖေမြင့်က ဆက်ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးကာစ ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ အစိုးရ ဖဆပလခေတ်တွင် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုရေးသားခွင့် အပြည့်အ၀ ရှိခဲ့သည်။

RSF ၏ ညွှန်းကိန်းများအရ သတင်း လွတ်လပ်ခွင့်ရှိသည့် နိုင်ငံများ စာရင်းတွင် ဥရောပနိုင်ငံများဖြစ် ဖင်လန်၊ နယ်သာလန်၊ နော်ဝေ တို့က ထိပ်ဆုံး၌ ရှိနေပြီး၊ အာရှနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တာ့ခ်မန်နစ္စတန်၊ မြောက်ကိုရီးယားနှင့် အာဖရိကတိုက်ရှိ အီရီထရီးယားတို့က အောက်ဆုံးအဆင့်၌ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံမှာ အဆင့်သတ်မှတ်ချက် ၁၇၃၊ ဗီယက်နမ်မှာ ၁၇၂၊ ကမ္ဘောဒီးယားမှာ အဆင့် ၁၄၃ တွင် အသီးသီး ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

RSF ၏ ကမ္ဘာ့ မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့် ညွှန်းကိန်းများသည် ဒီမိုကရေစီအရေး၊ လူအခွင့်ရေးနှင့် လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်၊ သတင်းထုတ်ပြန်ခွင့် အပေါ်တွင်သာ မူတည် ကောက်ယူထားခြင်း ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးစနစ် အပေါ်တွင် တိုက်ရိုက် မူတည်မထားကြောင်း အဆိုပါအဖွဲ့၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Christophe Deloire က ဆိုသည်။

ထိုအစီရင်ခံစာ ထွက်ပေါ်လာသည့် တချိန်တည်းမှာပင် လတ်တလော ဖြစ်ပွားနေသည့် ကချင်ပဋိပက္ခနှင့် ပတ်သက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းလျှောက်သူများအား သတင်းမှတ်တမ်း ယူနေသည့် ပြင်သစ်နိုင်ငံသား Mr. Christofa ဆိုသူကို ယနေ့ နေ့လယ်ပိုင်းတွင် အာဏာပိုင်များက သူတည်းခိုနေရာ တောင်ငူမြို့ အမေ့အိမ် တည်းခိုခန်းမှ လာရောက် ခေါ်ဆောင်သွားပြီး ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်မှတဆင့် ယနေ့ညနေပိုင်းတွင် ပြည်နှင်ဒဏ် ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။