ထိုင်းနိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်ဝင်လာကြမည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများတွင် COVID –19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရှိ၊ မရှိ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ပေးရန် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်အခြေစိုက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ (EAO) အချို့သည် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ဆောင်ရွက်နေကြလျှက်ရှိသည်။
နယ်စပ်က ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာမည့် လူများအတွက် ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) က ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ပေးရန် ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်းရှိ စာသင်ကျောင်းများကို Quarantine Center အဖြစ်ပြင်ဆင်ထားပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ ခုရှိကြောင်း သိရသည်။
ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသူများကို ၎င်းတို့ဇာတိသို့ အစိုးရက ပို့ပေးမည်ဖြစ်ရာ အစိုးရက မခေါ်သွားနိုင်သဖြင့် ကျန်နေ သူများကို KNU အဖွဲ့က တာဝန်ယူကာ ကျန်းမာရေး စောင့်ကြည့်ပေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (KNLA) ၏ တပ်မဟာ (၆) လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့မှူး ဗိုလ်မှူးစောရန်နိုင်က ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဗိုလ်မှူးစောရန်နိုင်က “၁ ယောက်နဲ့ ၁ ယောက်အကွာအဝေးကတော့ ၆ ပေပေါ့။ ၁ ခန်းကို ၆ ယောက်ပဲ စီစဉ်ထားတယ်။ စုစုပေါင်း ၁၃ နေရာမှာ လူ ၁၀၀၀ လောက်တော့ ထားနိုင်မယ်ထင်တယ်” ဟု ရှင်းပြသည်။
Quarantine Center များတွင် အစိုးရ၏ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများနှင့် KNU ၏ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများက ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ပေးမည်ဖြစ်ပြီး Center များ၏ လုံခြုံရေးကို မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် KNU တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ပူးပေါင်း တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း KNU ထံမှသိရသည်။
ဗိုလ်မှူး စောရန်နိုင်က “ရောဂါရှိတဲ့လူတွေ ပုံစံမျိုးမဟုတ်ဘဲ တကယ်တော့ရောဂါရှိ၊ မရှိမှ မသိတာ။ အဲဒီတော့ ရောဂါသည်လို ဆက်ဆံတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ နွေးနွေးထွေးထွေးနဲ့ အားလုံးပြန်ပြီး ကြိုဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ ရောဂါကူးစက်မပြန့်ပွားဖို့ အားလုံးပါဝင်တဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ ကျနော်တို့ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့မှ ဆောင်ရွက်ဖို့ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ထို့အတူ ထိုင်း- မြန်မာနယ်စပ်အခြေစိုက် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ (RCSS) ကလည်း နေရပ်ပြန်လာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကို ကျန်းမာရေး စောင့်ကြည့်ရန် စီစဉ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။
RCSS အဖွဲ့မှ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး စိုင်းအုမ်ခေးက “အခုလက်ရှိပြင်ဆင်ထားတာတော့ သူတို့အတွက် နေရာထိုင်ခင်းတွေတော့ မလုပ်ရသေးဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် အရင်တခေါက်က လုပ်ထားတာတွေလည်း နည်းနည်းပါးပါး ရှိတယ်။ ဝင်ရောက်လာရင်လည်း ချက်ချင်း စီစဉ်ပေးရမှာပဲ” ဟု ပြောကြားသည်။
လက်ရှိတွင် ဒုတိယအသုတ် နေရပ်ပြန်လာမည့်သူများ အတွက် RCSS အနေနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပစ္စည်းများ၊ အစားအစားများကို တတ်နိုင်သ၍ ပြင်ဆင်ထားကြောင်း၊ ယင်းသို့ပြင်ဆင်ရာတွင် RCSS အဖွဲ့၌ ဆေးဝါးပစ္စည်း၊ ဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်သည့် အရေးပေါ်ဝတ်စုံများ၊ နှာခေါင်းစည်းနှင့် လက်ဆေးဆပ်ပြာများ အလုံအလောက် မရှိသည့် လိုအပ်ချက် ရှိနေကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး စိုင်းအုမ်ခေး က “တခြားအလှူရှင်စေတနာရှင်တွေက လှူတာတွေလည်း လက်ခံဖို့ စီစဉ်ထားတာပေါ့။ ပြီးတော့အစိုးရရဲ့ ပေါင်းစပ် ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီလည်း ဖွဲ့ထားတော့ ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေလိမ့်မယ်လို့ မြင်တယ်။ ကော်မတီနဲ့ ကျနော်တို့နဲ့ ညှိနှိုင်းထားတာတော့ မရှိသေးဘူး” ဟု ဆက်ပြောသည်။
သမ္မတအမိန့်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် COVID-19 ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းများနှင့် ညှိနှိုင်း ပူးပေါင်းရေး ကော်မတီကမူ နယ်စပ်က ဒုတိယအသုတ်ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာမည့်သူများအရေး EAO များနှင့် ဆွေးနွေးရန် ကော်မတီက စီစဉ်နေသည်ဟု ပြောသည်။
EAO များနှင့် ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အငြိမ်းစား ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ဇော်ဦး က “နောက်ထပ် ဝင်ရောက်လာမယ့် လူတွေကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း မကြာခင်မှာ ကျနော်တို့ ညှိနှိုင်းမှုတွေ လုပ်ပါတော့မယ်။ အခု အွန်လိုင်းမှာ တွေ့ကြဖို့တွေ၊ စကားပြောကြဖို့တွေ ကျနော်တို့ ညှိနေကြပါပြီ။ မကြာခင် ဒီတပတ်၊ ရှေ့တပတ် လောက်မှာ တော့ စတင် ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောကြားသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ဒုတိယအသုတ်အနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ မေလ ၃ ရက်တွင် ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာမည် ဆိုသည့် သတင်းများထွက်ပေါ်နေသည်ဖြစ်ရာ နေရပ်ပြန်လာသူများ အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ပြည်ထောင်စု အစိုးရ အပါအဝင် တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရများက ကြိုတင်ပြင်မှုများရှိနေပြီး EAO အဖွဲ့အချို့ကလည်း အစိုးရနည်းတူ ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်ဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်နေခြင်းလည်းဖြစ်သည်။
ပြည်ထောင်စုအစိုးရကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဒုတိယအသုတ်ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာမည့် မြန်မာနိုင်ငံသား ၇၀၀၀၀ ခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံး၏ မဲဆောက်အခြေစိုက် အလုပ်သမား သံအရာရှိ ဦးဝေလင်းမောင်ကမူ ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ မြန်မာဘက်သို့ မေလ ပထမပတ်အတွင်း ပြန်လာနိုင်ရန် ကိစ္စမှာ မသေချာ သေးကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောကြားသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံဘက်က ဧပြီလ ၂၈ ရက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ခရိုင်တခုမှ တခုသို့ ကူးသန်းသွားလာခွင့်အား တားမြစ်သည့် ကာဖျူး အမိန့်ကို မေလ အကုန်အထိ ထပ်မံ သက်တမ်း တိုးလိုက်သဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပြန်လာရန်ကိစ္စမှာ မရေမရာ ဖြစ်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။
ဦးဝေလင်းမောင် က “ခရိုင်ဖြတ်သန်းခွင့်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးနဲ့ ညှိနေပါတယ်။ လောလောဆယ်။ ခရိုင်ဖြတ်သန်းခွင့်ရမှ သာလျှင် အလုပ်သမားတွေက ပြန်လာလို့ရမယ်။ ဒီအမိန့်ကြောင့် ကားတွေကလည်း မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို တင်ပြီးသွားလို့မရဘူး။ ဒီပြဿနာလေးရှိပါတယ်” ဟု ပြောပြသည်။
ဒုတိယအကြိမ်အဖြစ် ပြည်ပရောက်နေသူတွေကို အလုံးအရင်းဖြင့် ခေါ်ဆောင်မည့်အပေါ် စိုးရိမ်သူတွေရှိနေသော်လည်း နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြန်လာမည့်သူများကို ကြိုဆိုကြရန်နှင့် အခက်အခဲများကို ညီညွတ်စွာ ရင်ဆိုင်ကြရန် တိုက်တွန်းထားသည်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က “ထိုင်းနိုင်ငံက ကျမတို့ ပြည်သူတွေ COVID ရောဂါ ပြဿနာကြောင့် ဒီအပတ်အတွင်းမှာ သောင်းဂဏန်းနဲ့ ချီပြီး ပြန် လာကြပါတော့မယ်၊ အခက်အခဲကြုံနေလို့ အမိမြေကို အားကိုးတကြီး ပြန်လာကြတာကို ကျမတို့ ဂုဏ်ယူရမှာပါ၊ အတတ်နိုင်ဆုံး ကျန်းမာရေး အစီအစဉ်တွေနဲ့ ကြိုဆိုရမှာပါ၊ ငါတို့အမိမြေ ပြန်ရောက်ပြီ၊ ငါတို့လုံခြုံပြီလို့ ခံစား စေချင်တယ်” ဟု ဧပြီ ၂၇ ရက်နေ့က ၎င်းရဲ့ လူမှုကွန်ရက်ကတဆင့် တိုက်တွန်းပြောဆိုထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုက ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ဧပြီလ ၂၉ ရက်နေ့အထိ ရောဂါပိုးရှိသူ ၁၅၀ ဦးရှိတဲ့ အနက် ၁၆ ဦးမှာ ပြန်လည်သက်သာ ကောင်းမွန်လာပြီဖြစ်ရာ ဆေးရုံဆင်းခွင့်ရခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို Quarantine ဆက်လက် ထားရှိမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ဆက်စပ်လင့်
ကိုဗစ် ဂယက်ကြားက ပြည်တော်ပြန် ဒုတိယလှိုင်း