ကရင်ပြည်နယ် ဖာပွန်မြို့နယ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KNLA) တို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း နှစ်ဘက်တပ်များက အတည်ပြုကြသည်။
သို့သော်လည်း အဆိုပါ တိုက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော်ဘက်က KNU က လာပစ်သဖြင့် ပြန်လှန်ပစ်ခတ်ရကြောင်း ပြောဆိုသလို KNU ဘက်ကလည်း တပ်မတော်ဘက်က အကြောင်းမကြားဘဲ တပ်လှုပ်ရှားမှုဆောင်ရွက်သဖြင့် ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်ရသည်ဟု ဆိုသည်။
တပ်မတော်သတင်းပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက တပ်မတော်နှင့် KNU တပ်မဟာ ၅ တို့ အကြား ဖာပွန်မြို့နယ်တွင် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့နှင့် ၂ ရက်နေ့တို့တွင် တိုက်ပွဲ ၂ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း က “၁ ရက် နေ့က မဲဝိုင်ဘက်မှာ KNU တပ်မဟာ ၅ က တပ်ရင်း ၁၀၂ လို့သိထားတယ်။ စခန်းနားလေးမှာ စခန်းနဲ့ မီတာ ၃၀၀၀ လောက်ပဲ ဝေးတယ် အဲဒီနားလေးမှာ။ တိုက်မိုင်းတလုံး လာထောင်ထားတာ ရှိတယ်။ အဲဒီတိုက်မိုင်းထိမိပြီးတော့ စစ်သည်တချို့ ဒဏ်ရာရတာရှိတယ်” ဟု ပြောကြားသည်။
ထို့နောက် ယင်းနေ့ ညနေပိုင်းမှာပင် KNU ဘက်က တပ်သား ၃ ဦးခန့်သည် တပ်မတော်လုံခြုံရေးစခန်းကို လာရောက်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး တပ်မတော်ဘက်က ပြန်လည်ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက်တွင် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “၂ ရက်နေ့မှာတော့ အဲလိုတွေ ဖြစ်ထားလို့ စခန်းပတ်ဝန်းကျင်မှာ လုံခြုံရေးလှည့်လည်ဆောင်ရွက်တယ်။ အဲဒီမှာ တပ်မဟာ (၅) က KNU ၅ ယောက်လောက်က မိုင်းခွဲတယ်။ လက်နက်ငယ်နဲ့ ပစ်ခတ်တယ်။ ဒီဘက်က ပြန်ပစ်တယ်။ အဲဒီမှာတော့ ထိခိုက်မှုမရှိဘူး။ ဖြစ်စဉ်ကတော့ ညနေပိုင်းလောက်ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။
KNU ဘက်ကမူ ဖာပွန် (မူတြော်) ခရိုင်၊ ဒွဲလုံမြို့အနီးတွင် တိုက်ပွဲ တကြိမ်သာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ဆိုပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက် နံနက် ၇ နာရီခန့်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဒွဲလုံမြို့အနီးရှိ ဝါသိုးလော နှင့် ထီးကေလော ကျေးရွာအကြားတွင် KNU တပ်မဟာ (၅)လက်အောက်ခံ KNLA တပ်ရင်း (၁၀၂) တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် အရှေ့တောင်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် လက်အောက်ခံ အမှတ် – ၃၃၉ ခြေမြန်တပ်ရင်းမှ စစ်သည်များအကြား မိနစ်အနည်းငယ်အကြာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း KNU ဖာပွန်ခရိုင်ရုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူး စောကလယ်ဒိုးက ပြောသည်။
ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်၏ အမှတ် – ၃၃၉ ခြေမြန်တပ်ရင်းသည် နေ့ဘက်တွင်သာမက ညဘက်၌ပါ တပ်လှုပ်ရှားမှုများ ပိုမိုများပြားလာနေကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြသည်။
တပ်လှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက KNU ထံအကြောင်းအကြားရန် KNU တပ်ရင်း ၁၀၂ က သတင်းစကားပါးထား သော်လည်း တပ်မတော်ဘက်က ပြန်လည် တုံ့ပြန်မှုမရှိခဲ့ကြောင်း ဗိုလ်မှူး စောကလယ်ဒိုးက ပြောသည်။
ဗိုလ်မှူးစောကလယ်ဒိုးက “ပြန်ပြီးတော့ အကြောင်းကြားတာလည်း မရှိဘူး။ သူတို့ဘက်က ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေတယ်။ အဲဒါနဲ့ အကြောင်းမကြားတဲ့ အပေါ်မှာ ၁၀၂ ကနေပြီးတော့ မနက်သူတို့ ထသွားတဲ့အချိန်မှာ ဟိုဘက်က တပ်မတော်ဘက်က ခမရ ၃၃၉ ကနေပြီးတော့ အောက်စခန်းကနေပြီးတော့ အပေါ်စခန်းကို တက်လာတဲ့အချိန်မှာ အချိတ်အဆက်မရှိတဲ့အပေါ်မှာ ဆုံကြပြီးတော့ သူတို့ပစ်ခတ်မှုတွေ ဖြစ်တယ်လို့ ရှေ့တန်းကနေ သတင်းပို့ထားပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။
တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကမူ အကြောင်းမကြားဘဲ တပ်လှုပ်ရှားသဖြင့် နှစ်ဖက်ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံကာ တိုက်ပွဲဖြစ်ရသည်ဆိုသည့် အချက်သည် မှန်ကန်မှုမရှိဟု မှတ်ချက်ပေးသည်။
၎င်းက “မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီမှာ မဲဝိုင်စခန်းဆိုတာရှိတယ်။ တပ်က နေတာ ကြာပြီ လွန်ခဲ့တဲ့ ၄၊ ၅ နှစ်လောက်ကတည်းက နေတာ။ သူတို့ကတော့ အထက်ကို ဘယ်လို တင်သလဲတော့ မသိဘူး။ အဲဒီမှာ မဲဝိုင် လုံခြုံရေးစခန်းဆိုတာရှိတယ်။ အဲဒီမှာ သူတို့က လာပစ်ခတ်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
KNU အဖွဲ့သည် အစိုးရနှင့် တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ကို လက်မှတ် ရေးထိုး ထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့လည်းဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းသားအရေးနှင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာသူအချို့ကမူ KNU အဖွဲ့အတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ ကွဲပြားသည့် အမြင်များရှိနေသောကြောင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ရခြင်းလောဟု ခန့်မှန်းပြောဆိုကြသည်။
သမ္မတဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်က KNU တပ်မဟာ ၇ နယ်မြေကို ဖြတ်သန်းကာ အာရှအဝေးပြေးလမ်းမဖောက် လုပ်မှုရှိခဲ့ပြီး ယင်းလမ်းဖောက်လုပ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ KNU တပ်မဟာ (၇) နှင့် တပ်မတော်တို့အကြားတိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားမှုမရှိခဲ့ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသူအချို့က ပြောဆိုသည်။
ထူးခြားသည်မှာ အဆိုပါလမ်း ဖောက်လုပ်သည့် ကာလသည် အစိုးရက KNU အပေါ်ကြေညာထားသော မတရားအသင်းအဖြစ်ကြေညာထားမှု မရုတ်သိမ်းရသေးသည့်အချိန်ဖြစ်ပြီး ၊ ကြေညာချက် မရုတ်သိမ်းရသေးသော်လည်း တိုက်ပွဲမဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
“တပ်မဟာ (၅) နယ်မြေဖြစ်တဲ့ ဖာပွန်မှာ လမ်းဖောက်မယ့်ကိစ္စက အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အဓိကတော့ ကျနော်တို့နားလည်တာကတော့ Stakeholders တွေရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ်မှာ ချဉ်းကပ်မှု၊ ယုံကြည်မှုပေါ့။ အဲဒါကြောင့်များဖြစ်သလားပေါ့” ဟုနိုင်ငံရေးလေ့လာသူတဦးက ခန့်မှန်းသုံးသပ်သည်။
KNU စည်းရုံးရေးနှင့် ပြန်ကြားရေးဌာန၏ သတင်းနှင့် ပြန်ကြားရေး ဌာနခွဲက ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ထုတ်ပြန်ချက်အရ ယခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်မှ ဇွန်လ ၃ ရက်အထိ တပ်မတော်နှင့် KNU တပ်မဟာ (၅) တို့အကြား ထိတွေ့တိုက်ပွဲ ပေါင်း (၈၈) ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ယင်းနောက် ဇွန်လမှ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသည့် နိုဝင်ဘာလ အကုန်အထိ တပ်မတော်နှင့် KNU တပ်မဟာ (၅) တို့အကြား ၄ လတာကာလအတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသံ မကြားခဲ့ရ ပေ။ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်တွင်မှ တိုက်ပွဲများပြန်လည် ဖြစ်ပွားလာခြင်းဖြစ်သည်။
ထို့အတူ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှာပင် KNU ၏ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ဖြစ်သည့် KNLA ဗဟိုစစ်ဦးစီးဌာနချုပ်က တပ်မတော်အ နေဖြင့် ကျေးရွာအတွင်း ယခင် ကတည်းက စခန်းချတပ်စွဲထားသည့် တပ်စခန်းများနှင့် ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည့် စခန်းများကို ၂၀၂၀ ခုနှစ်အကုန် တွင် အပြီးအပိုင်ရုပ်သိမ်းပေးရန် တောင်းဆိုကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့သည်။
မြန်မာ့တပ်မတော်အနေနှင့် တောင်းဆိုချက်များကို လိုက်နာမှုမရှိဘဲ ရှေ့ဆက်ချိုးဖောက်ပါက နောက်ဆက်တွဲဖြစ်လာနိုင်သည့် ပြဿနာများသည် အစိုးရနှင့် တပ်မတော်တို့၏ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ ပျက်ကွက်မှုသာဖြစ်ကြောင်း ကြေညာချက်တွင် ဆိုထားသည်။
KNLA အနေနှင့် အမျိုးသားနှင့် နယ်မြေလုံခြုံရေးကိစ္စများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာချက်တွင်ရေးသားထားသည်။ အဆိုပါ ကြေညာချက်ထုတ်သည့်နေ့မှာပင် ထိတွေ့တိုက်ပွဲအချို့ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဖြစ်ရာ တိုက်ပွဲနှင့် ကြေညာချက်သည် သမရိုးကျ တိုက်ဆိုင်မှု ဟုတ်ပါ၏လောဟု နိုင်ရေးလေ့လာသူအချို့က မေးခွန်းထုတ်ကြသည်လည်းရှိသည်။
အချို့ကလည်း လာမည့်မတ်လတွင် KNU အဖွဲ့၏ ညီလာခံခေါ်ယူမှု ဖြစ်လာနိုင်ချေရှိပြီး ယင်းညီလာခံတွင် KNU ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင် အပြောင်းအလဲဖြစ်နိုင်သည့်အတွက် KNU အဖွဲ့ အတွင်း အုပ်စုအားပြိုင်မှုများကြောင့် တိုက်ပွဲဖော်သည်လည်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြသည်။
မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်ရေးဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက်တင်းမာမှုများ လျှော့ချရန် တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းဆွေးနွေးကာ ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ခြင်းဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူအချို့က တိုက်တွန်းပြောဆိုကြသည်။