ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် “ဝ” ဒေသတို့တွင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်ထဲရေးနှင့် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနများသို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် (UEC)က မေးမြန်းထားပြီး အကြောင်းပြန်ကြားလာမှု မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။
UEC ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမြင့်နိုင်က “ရခိုင်ကိစ္စ၊ ဝ ကိစ္စကတော့ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိတဲ့ ဌာနတွေပေါ့။ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့ ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့ တို့ကို ဒါတွေ မေးထားပါတယ်။ မေးမြန်းထားတယ်။ သူတို့ဆီက ပြန်ကျမလာသေးဘူး”ဟု ယမန်နေ့က နေပြည်တော်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။
သို့သော် UEC က ယင်းနေရာများတွင် အတတ်နိုင်ဆုံး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်းလည်း သိရ သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ နေရာအားလုံး ကျင်းပနိုင်ခဲ့ပြီး “ဝ” ဒေသတွင် ဟိုပန်နှင့် မက်မန်း မြို့ နယ်များတွင်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့ပြီး အခြား မြို့နယ် ၄ခု ဖြစ်သည့် မိုင်းမော၊ ပန်ဝါ၊ ပန်ခမ်း (ပန်ဆန်း)နှင့် နားဖန်းမြို့များတွင် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပါ။
တပ်မတော်ကမူ နိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေး၊ နယ်မြေဒေသ လုံခြုံရေးကို ယင်းဒေသ ၂ ခုတည်းတွင် သာမက တနိုင်ငံလုံး တွင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်၍ သီးသန့် တာဝန်ခံ ပြောစရာ မရှိကြောင်း၊ လုံခြုံရေးနှင့် တရား ဥပဒေ စိုးမိုးရေးလုပ်ငန်းများ အဓိက ဆောင်ရွက်ရသည့် ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနကို လိုအပ်ပါက ပါဝင်ကူညီလျက် ရှိ ကြောင်း တပ်မတော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။
“၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကဆိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ကူညီဆောင်ရွက်ခဲ့တာပဲ။ မဲဆန္ဒလက်မှတ်တွေ ဘာတွေ ပို့ဖို့ အခက်အခဲရှိတဲ့ နေရာတွေကို တပ်မတော် လေယာဉ်တွေနဲ့ ရောက်အောင် ပို့ပေးခဲ့တာပဲလေ။ အဲလို ပါဝင်ကူညီတာ မျိုးတွေကလည်း ရှိလာမှာပါ”ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။
တပ်မတော်နှင့် ပြည်ထဲရေးဌာနတို့က ရခိုင်တွင် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်၍ မရဟု ဆိုပါက မလုပ်တော့ရန် အစိုးရက ပြော ချင် နေသည်ဟု နားလည်ကြောင်း၊ အစိုးရကိုယ်တိုင် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်မပေးချင်သည့်အခါ လုံခြုံရေး အကြောင်းပြချက်၊ တရားမျတမှု မရှိနိုင်ဆိုသည့် အဖြေမျိုး ပေးလာနိုင်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသား ပါတီ (ANP)မှ ဦးဖေသန်းက ပြောသည်။
ရခိုင်အမျိုးသား ပါတီသည် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် အားအကောင်းဆုံး နိုင်ငံရေးပါတီတခု ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၅ ရွေး ကောက်ပွဲတွင် တပြည်နယ်လုံး၌ နေရာအများဆုံး အနိုင်ရထားသည့် ပါတီကြီးတခု ဖြစ်သည်။
“ဥပမာ AA ကြောင့်လား။ AA က ရွေးကောက်ပွဲကို နှောက်ယှက်မယ်လို့ ပြောထားပြီးပြီလား။ အသိအမှတ် မပြုဘူး လို့ ပြောထားပြီးပြီလား။ သူတို့က သူတို့နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ဖို့ပဲ ပြောတာ။ အစိုးရကလည်း အကြမ်းဖက် သတ်မှတ်ထားတဲ့ အဖွဲ့ အစည်းနဲ့တော့ ညှိနှိုင်းပြီး ဆောင်ရွက်မှာ မဟုတ်ဘူး”ဟု မြေပုံမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ် စားလှယ်လည်း ဖြစ်သူ ဦးဖေသန်းက ပြောသည်။
AA အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ထွန်းမြတ်နိုင်က ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပလိုပါက ၎င်းတို့နှင့် လာ ရောက်ညှိနှိုင်းရန် လိုအပ်ပြီး လာရောက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပါက လေးလေးစားစား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည်ဟု ဧရာဝတီ သတင်းဌာနသို့ ပြောဆိုထားသလို ANP ပါတီကလည်း အစိုးရအနေဖြင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း သဘောထားပေး ထားသည်။
ထို့ပြင် ANP ပါတီဥက္ကဌဟောင်း၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဒေါက်တာအေးမောင်ကိုလည်း လာ မည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် မပြုကြောင်း အစိုးရက ထုတ်ပြန်ပြောဆိုထားပြီး ဖြစ်သည်။
ဦးဖေသန်းက“အစိုးရရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ ထိခိုက်မှာဆိုးလို့ ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ လုပ်နိုင်တဲ့နေရာကို လုပ်မယ်၊ မလုပ်နိုင်တဲ့ နေရာကို မလုပ်ဘူးဆိုတာမျိုးတော့ လုပ်လို့ မရဘူး။ အများစုရဲ့ ဆန္ဒကို ရနိုင်သမျှ ရအောင် ကြိုးစားပေးဖို့ လိုတယ်။ မြို့ နယ်လေး တမြို့နယ်မှာ တခါတရံလေး ဖြစ်တာကို ကွက်ပြီးတော့ အဲဒီမြို့ နယ်ကို ချန်ထားခဲ့တယ် ဆိုတာက ပြည်သူ့ရဲ့ ဆန္ဒကို မျက်ကွယ်ပြုရာ ရောက်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။
ဝ ဒေသတွင်မူ ဝ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ပန်ခမ်းသို့ UEC ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှသိန်းကိုယ်တိုင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက သွားရောက်ခဲ့ပြီး “ဝ” ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ (UWSP) ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံကာ လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲ နှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးခဲ့ဖူးသည်။
ထိုစဉ်က ဝ ခေါင်းဆောင်များကလည်း ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများတွင် အတတ်နိုင်ဆုံး ပူးပေါင်း ပါဝင်မည်ဟု ပြော ဆိုခဲ့သည်ဟု သိရသော်လည်း ယခု နောက်ဆုံး အခြေအနေကို UWSA ၏ ပြင်ပ ဆက်ဆံရေး တာဝန်ခံ ဦးညီရန်းကို ဧရာဝ တီက ဆက်သွယ်ခဲ့ရာ မရခဲ့ပါ။
ရခိုင်နှင့် “ဝ”ဒေသတို့မှာ သဘောသဘာဝ မတူညီဘဲ ရခိုင်တွင် စစ်ဖြစ်နေသော်လည်း မြို့နယ်များသည် အစိုးရ၏ ထိန်းချုပ် မှု အောက်တွင် ရှိသဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ဖြစ်နိုင်ပြီး “ဝ” ဒေသမှာမူ အစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မရှိသဖြင့် “ဝ”ကိစ္စမှာ ပိုဖြေရှင်းရ ခက်လိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသူ ဦးမောင်မောင်စိုးက ပြောသည်။
“ရခိုင်က စစ်ဖြစ်လို့သာ လုံခြုံရေး ကိစ္စကို စဉ်စားရတာပဲ ရှိတယ်။ တခုပဲ AA အနေနဲ့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရင် သူတို့နဲ့ ညှိနှိုင်းရမယ်လို့ ပြောထားတော့ မညှိနှိုင်းဘူးဆိုရင် AA အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို နှောက်ယှက်မလားဆိုတဲ့ မေး ခွန်းတော့ ရှိတာပေါ့”ဟု ဦးမောင်မောင်စိုးက ပြောသည်။
၎င်းက ဆက်၍“ဝ မှာကျတော့ အစိုးရထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ မရှိတဲ့ နေရာတွေမှာ လူဦးရေ ၅ သိန်းလောက် ရှိတယ်။ အဲဒီ ဒေသမှာ ရှိတဲ့ လူတွေ မှာ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ အိမ်ထောင်စုစာရင်းတွေလည်း မရှိဖို့ များတယ်။ ကိုယ့်အုပ်ချုပ်ရေးအောက်မှာ မရှိတဲ့ ကိစ္စမှာ UWSA အနေနဲ့ကရော အသိအမှတ်ပြုမှာလား”ဟု ပြောသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပါကလည်း အစိုးရ အုပ်ချုပ်ရေး မသက်ရောက်သည့် နေရာမှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များကို လွှတ်တော်ထဲသို့ ဝင်ခွင့် ပြုရန် သင့်၊ မသင့် ဆိုသည့် မေးခွန်းလည်း ရှိကြောင်း ဆိုသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် အဖွဲ့ ဝင်တဦး ဖြစ်သူ ဦးသန်းဌေးကမူ ရွေးကောက်ပွဲ ရှိမှ ဒီမိုကရေစီ စနစ် ဆက်လက် ရှင်သန် မည်ဖြစ်ရာ ယခုလာမည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်ရေးသည် အလွန် အရေးကြီးကြောင်း၊ ယခု အချိန်တွင် တခုခု ချွတ်ချော်သွားပါက ဒီမိုကရေစီ ယိမ်းယိုင်သွားနိုင်ကြောင်း ပြောသည်။
UEC ကမူ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့ နှံ့မှုများ ရှိနေသော်လည်း နောက်မရွေ့ ဘဲ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကို လာမည့် နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည်ဟု ကတိပြု ပြောဆိုထားပြီး ဖြစ်သည်။