အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ဟာ ဗီဒီယိုဝေမျှတဲ့ App ဖြစ်တဲ့ TikTok ကို ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ByteDance တရုတ်ကုမ္ပဏီ၊ WeChat ကို ပိုင်ဆိုင်တဲ့ Tencent တို့နဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံတွင်း လုပ်ငန်းကိစ္စလုပ်ဆောင်မှုတွေကို နောက် ၄၅ ရက်အတွင်း တားမြစ်မယ့် အမိန့်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
အမေရိကန်ဒစ်ဂျစ်တယ် ကွန်ရက်တွေထဲမှာ မယုံကြည်ရတဲ့ တရုတ် App ကို တွန်းလှန် ဖယ်ရှားဖို့ ကြိုးပမ်းချက် လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သမ္မတထရမ့် အစိုးရက အခုသီတင်းပတ်ထဲမှာ ပြောကြားထားပြီး တရုတ်ပိုင် ဗီဒီယိုတို မျှဝေတဲ့ TikTok နဲ့ မက်ဆေ့ချ်ပို့ App ဖြစ်တဲ့ WeChat ဟာ သိသာထင်ရှားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ဖြစ်တယ်လို့ ခေါ်ဆိုထားပါတယ်။
နာမည်ကျော် ဗီဒီယို ဝေမျှတဲ့ App ဖြစ်တဲ့ Tiktok ဟာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်တို့ကြား တင်းမာမှု မြင့်တက်လာချိန်အတွင်း အမျိုးသား လုံခြုံရေးနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းနေတယ်လို့ အမေရိကန် ဥပဒေပြုအမတ်တွေနဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ ပြောဆိုဝေဖန်မှုကိုလည်း ခံနေရပါတယ်။
အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ သမ္မတ ထရမ့်က “တရုတ်ကွန်မြူနစ် ပါတီကို အကျိုးရှိစေမယ့် သတင်းမှားကမ်ပိန်းတွေအတွက် TikTok ကို အသုံးပြုကောင်း ပြုနိုင်ပြီး ကျနော်တို့ရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ဖို့ TikTok ပိုင်ရှင်တွေကို ဆန့်ကျင်ရမယ့် တက်ကြွထက်သန်တဲ့ အရေးယူမှုကို အမေရိကန်နိုင်ငံက လုပ်ဆောင်ရပါမယ်” လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။
အဲ့ဒီအမိန့်ထဲမှာ သမ္မတထရမ့်က WeChat ဟာလည်း အသုံးပြုသူတွေရဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ သတင်း အချက်အလက်တွေကို အလိုအလျောက် သိမ်းဆည်းထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲ့ဒီလို အချက်အလက် စုစည်းမှုတွေကြောင့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက အမေရိကန်တွေရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်တွေ ရရှိနိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုပေးတဲ့အထိ ခြိမ်းခြောက်နေကြောင်းလည်း သမ္မတက ပြောဆိုထားပါတယ်။
အဲ့ဒီ သမ္မတအမိန့်အရ WeChat ဟာ လူပုဂ္ဂိုလ်တဦးတယောက် ဒါမှမဟုတ် ပိုင်ဆိုင်မှု တစုံတခုဆီ လုပ်ငန်း ကိစ္စအလွှဲအပြောင်းတွေ လုပ်ဆောင်တာမျိုးကို လက်ရှိ တည်ဆဲဥပဒေတွေနဲ့ နောက် ၄၅ ရက်အတွင်း ပိတ်ပင်ခံရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ သမ္မတထရမ့်ဟာ အဲ့ဒီအမိန့်တွေကို နိုင်ငံတကာအရေးပေါ်စီးပွားရေးအာဏာ အက်ဥပဒေအရ ချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
အဲ့ဒီအက်ဥပဒေအရ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ နိုင်ငံသားတွေဟာ ပိတ်ဆို့ခံထားရတဲ့ ပါတီအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ငွေကြေးပိုင်းလွှဲပြောင်းမှု လုပ်ဆောင်တာ ဒါမှမဟုတ် ကုန်သွယ်တာမျိုး ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းမရှိအောင် တားမြစ်မယ့် အာဏာကို အစိုးရအဖွဲ့က ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
Microsoft ကော်ပိုရေးရှင်းထံ TikTok က အမေရိကန်နိုင်ငံတွင်း လုပ်ဆောင်မယ့် လုပ်ငန်းတွေကို ရောင်းချမှုမှာ အစိုးရက တစိတ်တပိုင်း ရရှိမယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီရောင်းချမှုကို ထောက်ခံမှာဖြစ်တယ်လို့ သမ္မတထရမ့်က အခုသီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ ပြောဆိုခဲ့ပေမယ့် စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့မှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံတွင်းမှာ TikTok ရဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို တားမြစ်မှာဖြစ်တယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
Tencent နဲ့ ByteDance တို့က ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ မှတ်ချက်တစုံတရာ မပေးသေမယ့် Tencent ရဲ့ ရှယ်ယာတွေဟာ ၄ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။
ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာ မဟာဗျူဟာလေ့လာရေး ဗဟိုဌာနမှ နည်းပညာ ကျွမ်းကျင်သူ James Lewis က “ဒါဟာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်တို့ကြားမှာရှိတဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ကမ္ဘာထဲက အကွဲအပြဲဖြစ်ပါတယ်။ သေချာပေါက် တရုတ်ဘက်က လက်တုံ့ပြန်ပါလိမ့်မယ်” လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
James ရဲ့အဆိုအရ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ WeChat အသုံးပြုသူ ၃ သန်းရှိပြီး အများစုက တရုတ်လူမျိုးတွေ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
Ref:Reuters