မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆွစ်ဇာလန် သံရုံးကို နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင် တရားဝင် ဖွင့်လှစ်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆွစ်ဇာလန် သံအမတ်ကြီး မစ္စတာ ခရစ်စတော့ ဘာဂနာ (Christoph Burgener) က ပြောသည်။
ခရစ်စတော့ ဘာဂနာသည် ထိုင်း၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်တွင် ရုံးထိုင်သည်။
သံရုံးဖွင့်ပွဲသို့ ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တက်ရောက် ဖွင့်လှစ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသည် ပထမဆုံးအကြိမ်အနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် သံရုံးလာရောက်ဖွင့်လှစ်ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် စီးပွားရေးအရ ဆက်ဆံမူကို တိုးမြှင့်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဆွစ်ဇာလန် သံအမတ်ကြီးက ပြောသည်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှ လုပ်ငန်းရှင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဈေးကွက်ကို စိတ်ဝင်စားမူရှိပြီး အပတ်စဉ် သံရုံးသို့ ကိုယ်စားလှယ် ၂ ဦး၊ ၃ ဦး လာရောက် စုံစမ်းလျက်ရှိသည်ဟု သံမတ်ကြီး ခရစ်စတော့ ဘာဂနာက ပြောသည်။
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှ အဏုဇီဝလုပ်ငန်း၊ ဆေးဝါးလုပ်ငန်း၊ လမ်းတံတား ဆောက်လုပ်ရေး၊ စက်ပစ္စည်း ကုမ္မဏီများ အများဆုံး စိတ်ဝင်စားကြသော်လည်း နာမည်ကြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းများအနေနှင့် ယနေ့အချိန်အထိ ဆက်သွယ်မူ မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။
“ကုမ္မဏီတွေက အကြိုဆန်းစစ်တဲ့ အနေအထားမှာပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ကျနော်တို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမူ ဥပဒေကိုလည်း အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေပြီး ထွက်လာတဲ့အခါ ဆန်းစစ်သုံးသပ်ချက်တွေလုပ်ပြီး သူများတွေကိုလည်း ဝေမျှသွားဖို့ရှိပါတယ်။ ဆွစ်ဇာလန်က ဘဏ်လုပ်ငန်းတွေ အနေနဲ့ ဒီကိုလာရောက်လုပ်ကိုင်ဖို့ သံရုံးကို စုံစမ်းတာမျိုး ကျနော် သတိမထားမိဘူး” ဟု သံအမတ်ကြီး ခရစ်စတော့ ဘာဂနာက ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို အသိအမှတ်ပြုသောအားဖြင့် ယခုနှစ် မေလတွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူထားသည်များအနက် ကာကွယ်ရေးသုံးပစ္စည်းနှင့် ဖိနှိပ်ရာတွင် အသုံးပြုဖွယ်ရှိသည့် ပစ္စည်းများ ရောင်းချမှုမှအပ ကျန် ပိတ်ဆို့မှုများကို ဖယ်ရှားပေးခဲ့သည်။
ဆွစ်ဇာလန်လုပ်ငန်းရှင်များ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမူများပြုလုပ်ရန်၊ အပြန်အလှန်အားဖြင့် မြန်မာလုပ်ငန်းရှင်များ အနေနှင့်လည်း ဆွစ်ဇာလန်တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန်အတွက် ဆွစ် အာရှကုန်သည်ကြီးများအသင်း၊ ဆွစ်-မြန်မာလုပ်ငန်းရှင်များ ကွန်ယက်တို့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးရာဌာနမှူး မစ္စစ် ကိုရင်း ဟင်ချို ပစ်နာနီက ဆိုသည်။
“နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လာတဲ့အခါကျရင် စီးပွားရေးစကားဝိုင်းတွေ လုပ်ဖို့ရှိပါတယ် ကျမတို့ သံရုံးအနေနဲ့ မြန်မာနဲ့ ဆွစ်ဇာလန်ရဲ့ စီးပွားရေးအရ ချိတ်ဆက်မူကို ပိုအားကောင်းစေလိုပါတယ် ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသည် ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသများရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် ကူညီထောက်ပံ့မှုများ ပေးခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ နာဂစ် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်စဉ်က ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသည် လူသားချင်းစာနာမူ အကူအညီများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။
လာမည့် ၅ နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကောင်အထည်ဖော်မည့် ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းများအတွက် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံက အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၅၀ ကျော် ထောက်ပံ့မည်ဟု သိရသည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးအကြံပေး မစ္စစ် ကလောဒင်း ဟိုင်နီ ဒေးလ်က “ကျမတို့အနေနဲ့ မတူညီတဲ့သူတွေ ယှဉ်တွဲနေထိုင်တဲ့ ဓလေ့ရှိပါတယ်။ ကျမတို့ထဲမှာတောင် နှစ်ယောက်က ပြင်သစ်လို ပြောတယ်၊ နှစ်ယောက်က ဂျာမန်လို ပြောပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်လစ်ဇင်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျမတို့ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ကူညီနိုင်တဲ့အပိုင်းတွေ ရှိပါတယ် ” ဟု ပြောသည်။
၁၉၄၈ တွင် ဆွစ်ဇာလန်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး ၁၉၅၆ အထိ သံတမန်ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့ကြောင့် ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
တနင်္သာရီတိုင်း၏ အကျယ်အဝန်းမျှသာရှိသော ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသည် တရားဝင်ဘာသာစကား ၄ မျိုးခွင့်ပြုထားသည့် ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းများ အထူးအားကောင်းသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။