တရုတ်အစိုးရက မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်အခြေစိုက်လှုပ်ရှားနေသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များကို မကြာခဏ ခေါ်ယူတွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် မြန်မာအစိုးရနှင့် အပစ်ရပ်စာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးရန် အပြင် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပတ်သက်ခြင်း မပြုရန် ဖိအားပေး ပြောဆိုမှုများ ရှိသည်ဟုဆိုသည်။
ပလောင်ပြည်နယ်လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး၊ ပလောင် (တအာင်း) အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (PSLF/TNLA) ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် တာဘုန်းကျော် က ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့ညပိုင်းက တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်သော ၎င်းတို့၏ PSLF/TNLA ပြန်ကြားဌာန ရုပ်သံမှတဆင့် ယင်းသို့ ပြောဆိုသွားခြင်းဖြစ်သည်။
ဗိုလ်မှူးချုပ် တာဘုန်းကျော် က“ကျနော်တို့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်နဲ့ FPNCC ကော်မတီကိုလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ထဲမှာ ပါပြီးတော့ NCA စာချုပ်ကို လက်မှတ်ထိုးဖို့ တပြိုင်နက်တည်း အနောက်နိုင်ငံရဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု အပေါ်မှာ မျှော်လင့်ချက် မထားဖို့ ဖြစ်နိုင်မယ်ဆိုရင် အနောက်နိုင်ငံနဲ့ မပတ်သက်ဖို့တောင်မှ အဲဒီလောက်ထိ တွန်းအားပေးတာတွေရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဌာန အာရှရေးရာ အထူး သံတမန် မစ္စတာ ဆွန်ကော့ရှန် (Sun Guoxiang) က မေလ ၁၈ ရက်နေ့က မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ် အခြေစိုက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့ ၇ ဖွဲ့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရေး ကော်မတီ (FPNCC) ခေါ်ယူတွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အထက်ပါကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးခဲ့သေးကြောင်း သိရသည်။
FPNCC တွင် ‘ဝ ပြည် သွေးစည်း ညီညွှတ်ရေး တပ်မတော် (UWSA)၊ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ် တပ်မတော် – မိုင်းလား အဖွဲ့ (NDAA)၊ ကချင် လွတ်လပ်ရေး အဖွဲ့ (KIO)၊ ရှမ်းပြည် တိုးတက်ရေး ပါတီ (SSPP)၊ ပလောင်(တအာင်း) အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA)၊ မြန်မာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ် တပ်မတော် – ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ (MNDAA)နှင့် ရက္ခိုင့် တပ်မတော် (AA) တို့ ပါဝင်သည်။
မစ္စတာ ဆွန်ကော့ရှန်အနေဖြင့် ၎င်းတို့နှင့် တွေ့ဆုံသည့်အချိန်တိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ရှည်လျားသည့် နယ်နမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသဖြင့် နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို အလေးထားကြောင်း၊ မြောက်ပိုင်း အဖွဲ့များအနေဖြင့် တိုက်ပွဲများရပ်ရန်နှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ရန် တရုတ်အစိုးရတွင် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပြောဆိုသည်ဟု ဆိုသည်။
ထို့အပြင် တရုတ်အစိုးရက အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းနေသည့် ခေတ်သစ်ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်း (One Belt, One Road –OBOR) အတွက် မြန်မာနိုင်ငံကလည်း အရေးပါနေခြင်းကြောင့် ၎င်းစီမံကိန်းကို အောင်မြင်အောင်လုပ်လိုကြောင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော ၂၁ ရာစုပင်လုံ တတိယ အစည်းအဝေးကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး လိုက်လျော၍ အပြုသဘောဖြင့် တက်စေလိုကြောင်း ကိုလည်း တိုက်တွန်းသွားသည်ဟုဆိုသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်များဘက်မှလည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ အပြုသဘောဆောင်သော တိုက်တွန်းချက်များနှင့် တွေ့ဆုံမှုများကို ကြိုဆိုကြောင်း ၎င်းတို့အနေဖြင့်လည်း တိုင်းပြည်နစ်နာစေသော တိုက်ပွဲများကို မလိုလား၍ နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းဖြင့်သာ ဖြေရှင်းလိုကြောင်း ဗိုလ်မှူးချုပ် တားဘုန်းကျော်က ဆိုသည်။
သို့သော်လည်း PSLF/TNLA လှုပ်ရှားနယ်မြေများ အပါအဝင် ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ်များဖြစ်သော KIA၊ MNDAA နှင့် AA တို့နှင့်လည်း တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်သကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများကလည်း တိုးတက်မှုမရှိသည့်အပြင် နောက်ပြန်ဆုတ်နေသော အနုတ်လက္ခဏာ ဆောင်သည့် အနေအထားကိုပင်ရောက်ရှိနေသည်ဟုဆိုသည်။
ယင်းအခြေအနေသည် တရုတ်အစိုးရအနေဖြင့် တရုတ်အစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအခြေအနေအပေါ် သြဇာသက်ရောက်ရန် ကြိုးစားနေသည့် အနေအထားသည် လက်တွေ့ အလုပ်မဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားနေကြောင်း ထို့ကြောင့် တရုတ်အစိုးရအနေဖြင့် ယင်းအခြေအနေ အပေါ် ပြန်လည်သုံးသပ်လိမ့်မည်ဟု မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်များက မျှော်လင့်နေလျှက် ရှိသည်။
“ကျနော်တို့ တခုသုံးသပ်ကြည့်တာကတော့ တရုတ်အစိုးရက မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ဖြစ်စဉ်မှာ မြန်မာ့တပ်မတော် ရဲ့ သဘောထားကို တကယ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့ အနေအထားရောက်လာတဲ့ အဆင့်အထိ တရုတ်အစိုးရ အနေနဲ့ စည်းရုံးဆွေးနွေးတာ အခက် အခဲ တစုံတရာ ရှိနေလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီလို အခြေအနေမှာ တရုတ်နိုင်ငံ ရဲ့ ချည်းကပ်မှုကလည်း ထင်သလောက် ခရီးမပေါက်သေးဘူးလို့ ဒီလိုပဲ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းမြင်မိပါတယ်” ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် တာဘုန်းကျော် က ပြောသည်။
မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်များ အနေဖြင့် တိုက်ပွဲများ ရပ်စဲမှုမရှိခြင်း၊ အားလုံးပါဝင်ခွင့်မရှိခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေး ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းခွင့် ရမည်မဟုတ်ဟု ၎င်းတို့ထင်မြင်နေသော အခြေအနေကြောင့် ၂၁ ရာစုပင်လုံ တတိယ အစည်းအဝေးအပေါ် မျှော်လင့်ချက် မရှိဟု ဆိုသည်။
၂၁ ရာစု ပင်လုံညီလာခံကို ပုံမှန်အတိုင်း မလုပ်ဖြစ်နိုင်သော အကြောင်းအရင်းထဲတွင် အပစ်ရပ်ထားသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့် တပ်မတော်အကြားတွင် နိုင်ငံရေး အရ အလုပ်ဖြစ်နိုင်မည့် သဘောတူညီချက်များမရရှိခြင်း၊ တပ်မတော်၏ သဘောထားကိုသာ ထင်ဟပ်စေသည့် NCA ပါအချက်များမှာ တကယ့်လက်တွေ့တွင် အလုပ်မဖြစ်ကြောင်း၊ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့များက ပြင်ဆင်လိုသည့် အချက်များကိုလည်း တပ်မတော်က တားဆီးပိတ်ပင်နေခြင်းများကြောင့် ကြန့်ကြာနေခြင်း ဟု မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်ဘက်က ပြောသည်။
“၂၁ ရာစု ပင်လုံညီလာခံကို အမှန်အတိုင်း သုံးသပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီညီလာခံမျိုးကို ဒီအချိန်မှာ ရပ်ပစ်တာ အကောင်းဆုံးပဲလို့ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် တာဘုန်းကျော် က ပြောသည်။
၂၁ ရာစုပင်လုံ တတိယ အစည်းအဝေးတွင် ဆွေးနွေးမည့် ကဏ္ဍ ၅ ခုအနက် နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍအောက်မှ “နိုင်ငံတော်၏ နယ်မြေ အပိုင်းအခြား ဟူသမျှသည် နိုင်ငံတာ်မှ မည်သည့်အခါမှ ခွဲမထွက်ရ” ဆိုသည့် ကိစ္စကို ညှိနှိုင်းမရဟုဆိုကာ ဆွေးနွေးမည် မဟုတ်တော့ကြောင်း NCA ရေးထိုးခဲ့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့ (PPST) က မကြာခင်ရက်ပိုင်းက တရားဝင် ပြောဆိုထားသည်။