၁၉၄၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ပင်လုံညီလာခံ

တောင်တန်း၊ ပြည်မပူးပေါင်း၍ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးယူရန် လမ်းစတခုဖြစ်ခဲ့သည့် ကနဦးတွေ့ဆုံမှုတရပ်မှာ ၁၉၄၆ ခုနှစ် မတ် ၂၆ မှ ၂၈ အထိကျင်းပခဲ့သည့် ရှမ်းပြည်နယ် ပင်လုံညီလာခံပင်ဖြစ်သည်။ ညီလာခံမှာ ရှမ်းပြည်နယ်ကို ပြည်မနှင့်ခွဲခြားပြီး သီးခြားနိုင်ငံထူထောင်ရန် အင်္ဂလိပ်များ စီစဉ်သည့်ပွဲဖြစ်သော်လည်း ဖဆပလဒုဥက္ကဌသခင်နုက ဗြိတိသျှတို့၏သွေးခွဲအုပ်ချုပ်မှုစနစ်ကို ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး၊ ရှမ်း-ဗမာ ချစ်ကြည်ရေး ၊ လွတ်လပ်ရေး တပေါင်းတစည်းတည်း ပေးရန်ကိစ္စတို့ကို ရှမ်းစော်ဘွားများ၊ ကချင်၊ ချင်း၊ ကရင်နီခေါင်းဆောင်များ၊ ပြည်မမှ ဦးစောကဲ့သို့နိုင်ငံရေးသမားများ၊ အင်္ဂလိပ်အရာရှိများကြားဟောပြောနိုင်ခဲ့သည်။ ဖဆပလဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမှာ ရခိုင်ဒေသဘက်သို့ ခရီးသွားရန် စီစဉ်ပြီးဖြစ်သဖြင့် ထိုညီလာခံသို့ မတက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပေ။

ညီလာခံမှာ တောင်တန်းဒေသ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအကြား ရင်းနှီးနားလည်မှု၊ သဘောထားအမြင်များဖလှယ်နိုင်မှု၊ နိုင်ငံရေးအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် လမ်းခင်းပေးနိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သည့် ၁၉၄၇ ခုနှစ် သမိုင်းဝင်ပင်လုံချုပ်ရေးထိုးမည့် ပင်လုံညီလာခံကျင်းပရန်ကိုလည်း ဆုံးဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ပင်လုံညီလာခံကို သမိုင်းမှတ်တမ်းစာအုပ်များတွင် ပထမပင်လုံညီလာခံဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြသော်လည်း များစွာထင်ပေါ်ခြင်းမရှိပဲ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သော ပင်လုံညီလာခံကို ကမ္ဘာက သိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ နိုင်ငံရေးအမွေကို ဆက်ခံသော သမီးဖြစ်သူဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သည့် ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံကို ဒုတိယပင်လုံညီလာခံဟု ခေါ်တွင်ခဲ့ကြသည်။