တရုတ် – မြန်မာ တရားဝင် ကုန်သွယ်မှုပြုနိုင်ရန် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း စီးပွား ရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ၀န်ကြီးဌာန(စီးပွား/ကူးသန်း) ပြည်ထောင်စု ၀န်ကြီး ဒေါက်တာ သန်းမြင့်က ပြောသည်။
“မြန်မာဘက်ကဆန်ပို့ရင် တရားဝင်ဆိုပေမယ့် တရုတ်ဘက်မှာကျ တရားမဝင်ပုံစံ ဖြစ်နေတယ်။ အဖမ်းအဆီးတွေ ရှိတယ်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံလည်း ဖြစ်တဲ့အတွက် နှစ်ဘက်လုံးအကျိုးရှိအောင် တရားဝင်ကုန်သွယ်ဖို့ အဖွဲ့ဖွဲ့ ဆောင်ရွက်သွားမယ်” ဟု ဒေါက်တာ သန်းမြင့် က မန္တလေးတိုင်းအတွင်းရှိ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် သြဂုတ်လ ၁၄ ရက်၌ တွေ့ဆုံရာတွင် ပြောဆို ခြင်း ဖြစ်သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသို့ သြဂုတ်လ ၁၇ ရက်က သွားရောက်နေသည့် နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ ခရီးစဉ်တွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ၀န်ကြီးဌာနမှ ကိုယ်စားလှယ်တဦး လိုက်ပါသွားပြီး တရုတ် – မြန်မာ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းမည့် ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဒေါက်တာ သန်းမြင့်က ပြောပြသည်။
ယခုကဲ့သို့ တရားဝင် ကုန်သွယ်မှုပြုရန် စီစဉ်ခြင်းသည် မြန်မာကုန်စည်များ တရုတ်နိုင်ငံတွင်း တရားမဝင် ကုန်စည်အဖြစ် တင်ပို့ရောင်းချနေရာ၌ အခက်အခဲများ ရှိသဖြင့် အစိုးရက ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးရန် လွန်ခဲ့သည့် ၃ နှစ်ကျော်ကတည်းက ကုန်သည်များက တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာ – တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်ပြီး မူဆယ် ဆန်စပါး ကုန်စည်ဒိုင် ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးချမ်းသာဦး က “တရုတ်ရဲ့ပေါ်လစီက ရှုံ့ကြိုးလိုပဲ၊ သူတို့လိုအပ်ချက် ရှိတဲ့အချိန်ဆို မြန်မာ ကုန်စည်တွေကို နားလည်မှုနဲ့ လွှတ်ပေး တယ်၊ မလိုတော့ဘူးဆိုရင် အဖမ်းအဆီးတွေလုပ်တယ်”ဟု ပြောသည်။
တရုတ် – မြန်မာ ကုန်သွယ်မှုပြုရာတွင် တရုတ်အစိုးရက ခွဲတမ်း (ကိုဒါ) မပေးထားသည့် ကုန်စည်များကို မြန်မာနိုင်ငံ ဘက် မှ တင်ပို့လာပါက ဖမ်းဆီးခြင်း၊ တရုတ်ကုန်သည်များ ဘက်က စျေးကွက်သတ်မှတ် ပေးသည့်အပြင် တရုတ်ပြည် ဘက်ပိုင်း၌ အဖမ်းအဆီး များနေခြင်းတို့က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မြန်မာကုန်သည်များ ကြုံတွေ့ရသည့် အဓိက အခက်အခဲများ ဖြစ်ကြောင်း မန္တလေး အခြေစိုက် ဆန်ကုန်သည်များက ပြောဆိုသည်။
နှစ်နိုင်ငံ တရားဝင်ကုန်သွယ်မှု အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မည်ဆိုပါက မြန်မာ့ ကုန်စည်များအား အရည်အသွေး ပြည့်မီရန် ထုတ်လုပ်ရတော့မည့် အခြေအနေသည်လည်း စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်လာနိုင်သည့် အပြင် မြန်မာကုန်သည်များ အနေဖြင့် ငွေကြေး အာမခံချက် ရှိရန် လုပ်ဆောင်ထားသင့်သည်ဟု ဦးချမ်းသာဦးက ဆက်ပြောသည်။
ထို့အပြင် အစိုးရအနေဖြင့် ကုန်သွယ်မှု အဓိကပြုလုပ်နိုင်မည့် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်များ တည်ဆောက်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ၊ ထိုဇုန်သည် ကုန်သည်များ ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားနိုင်သည့် ဧရိယာနှင့် ကုန်သိုလှောင်နိုင်သည့် ဂိုဒေါင်များ ထားရှိပေး ရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
မန္တလေး ပဲနှမ်းကုန်စည်ဒိုင်မှ ပြန်ကြားရေး ဥက္ကဋ္ဌ ဦးချွန်က “တရုတ်က မဖြစ်မနေဝယ်မှာဆိုတာ သိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့် ကုန်သည်တွေ ကိုယ်တိုင်က စျေးကွက်ကို တောင့်မခံနိုင်ကြဘူး။ အဲဒါဟာ အဓိက အခက်အခဲပဲ”ဟု ပြောသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် တရုတ်က မြန်မာဆန်တန်ချိန် ၁ သိန်းကို တရားဝင်ဝယ်ယူမည်ဟု ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း ဆန် အရည်အသွေး စစ်ဆေးမှု (AQSIQ) အပြည့်အဝ မလုပ်နိုင်သောကြောင့် တန်ချိန် ၁ သောင်းခန့်သာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး အသင်းချုပ်က ပြောဆိုသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်း ၁၇ ခုအနက် နှစ်စဉ်ကုန်သွယ်မှု အများဆုံး ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှာ မူဆယ် စခန်းဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသို့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ လယ်ယာထွက်ကုန် ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် ဆန်၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ သကြား၊ ဖရဲ၊ သရက် တို့ကို အဓိက တင်ပို့ကြောင်း စီးပွား/ကူးသန်း ၏ မှတ်တမ်းများအရ သိရသည်။