ရုပ်ရှင်ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ကာ Rating System ပြုလုပ်ပေးဖို့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ ဝတ္ထု၊ ဇာတ်ညွှန်း ၊ ဒါရိုက်တာများအသင်း (Writers & Directors Organization of Myanmar) က ဦးဆောင် ပြုလုပ်လျက် ရှိပါတယ်။
ပြန်ကြားရေဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနဲ့လည်း သွားရောက် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး လက်ရှိ တည်ဆဲ ၁၉၉၆ ရုပ်ရှင်ဥပဒေ အတွင်းမှာပဲ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းများကို ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ကျနော်တို့ မျှော်မှန်းထားတာထက် ပိုမိုခက်ခဲမယ့် ခရီးကို ကျနော်တို့ စရုံလေး စနိုင်ခဲ့ပါပြီ။ အခုမှ စပါတယ်။ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနဲ့ ကျနော်တို့ WDOM အဖွဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။ ကျနော်တို့ WDOM အနေနဲ့ စမ်းသပ် ကျင့်သုံးနိုင်ရန် အတွက် Rating System ရုပ်ရှင်အဆင့် သတ်မှတ်ရေး နမူနာပုံစံ (နောင်တွင် အားလုံး ပါဝင် ဆွေးနွေးနိုင်ရန် တင်ပြသွားပါမည်။)”
“ထို Rating System ရုပ်ရှင်အဆင့်သတ်မှတ်ရေး နမူနာပုံစံကို ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး အနေဖြင့် လက်ရှိတည်ဆဲ ၁၉၉၆ ရုပ်ရှင်ဥပဒေ အတွင်းမှာပင် ချက်ချင်း အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းများကိုလည်း အဓိကထား တင်ပြဆွေးနွေး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်” လို့ WDOM အဖွဲ့အစည်းက ပြောပါတယ်။

၁၉၉၆ ရုပ်ရှင်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၇ အရ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ Rating System ရုပ်ရှင်အဆင့်သတ်မှတ်ရေးအဖွဲ့ကို တရားဝင်ဖွဲ့စည်းပြီး ဒီဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ရုပ်ရှင်ဆင်ဆာအဖွဲ့မှ ကြည့်ရှုစစ်ဆေးမည် ဆိုတဲ့ အချက်ကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုတယ်ဆိုတဲ့ အမိန့်ကြေငြာစာကို ထုတ်ပြန်နိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

“ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနှင့် Rating System ကို အမြန်ဆုံး အကောင်အထည် ဖော်ပေးလို့ရတယ်ဆိုတာ ဒီအချက်က အထင်အရှား ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ၁၉၉၆ ရုပ်ရှင်ဥပဒေပါ ပုဒ်မ (၄၁-က)
“ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် လိုအပ်သော နည်းဥပဒေများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို အစိုးရအဖွဲ့၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ထုတ်ပြန်နိုင်တယ်။”
“ပုဒ်မ (၄၁-ခ) ပြန်ကြားရေး ဝန်ကြီးဌာန မြန်မာ့ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်း၊ ရုပ်ရှင်ဆင်ဆာ အဖွဲ့ သို့မဟုတ် အကဲဖြတ်အဖွဲ့သည် လိုအပ်သော အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်များကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။” ဆိုတဲ့ အချက်များကလည်း Rating System ကို ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ခွင့်ပြုပေးနိုင်မယ့် အခြားနည်းလမ်းများလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
၂၀၁၅ ခုနှစ် ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ လက်ထက်မှာ ရုပ်ရှင်လောကသားများရဲ့ တောင်းဆိုမှုကြောင့် ဆင်ဆာမူဝါဒ ၁၀ ချက်နေရာမှာ ၄ ချက်ကို ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးရဲ့ နှုတ်မိန့်ဖြင့် လျှော့ချပေးခဲ့ပြီး လက်ရှိမှာ ၆ ချက်ပဲ ကျန်ရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
“အများရဲ့ ထောက်ခံမှုနဲ့အတူ Rating System ကျင့်သုံး ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ရေးဆွဲပြီး ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနကို ပြန်လည် တင်ပြပေးဖို့ ပြောလာပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ကို ကူညီလက်စနဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ (Signature Movement) မှာ ထပ်ပြီး တရားဝင် ကူညီကြဖို့ အားလုံးကို တောင်းဆိုလိုပါတယ်။ ဒါမှလည်း ကျနော်တို့လို့ချင်တဲ့ Rating System ဟာ အားလုံးရဲ့ ထောက်ခံလက်မှတ်များနဲ့အတူ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးထံကို တရားဝင် ရောက်ရှိသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
ဆက်လက်ပြီး “(ရှေ့ဆက်ရမယ့်လမ်း) ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ထားတာထက် အများကြီး ပိုခက်ပါမယ်။ အားလုံးရဲ့ အားကိုးလိုပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဒီမှာတင် ရပ်မသွားချင်ပါဘူး။ ရပ်သွားနိုင်တဲ့ အခြေအနေပါ။ မရရတဲ့လမ်းကို ရှာပြီး မရောက်ရောက်အောင် ကျနော်တို့ ဆက်သွားပါမယ်။ အများရဲ့ထောက်ခံမှုကို လိုပါတယ်” လို့ WDOM အဖွဲ့က ပြောထားပါတယ်။
ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးထဲ ပေးပို့တဲ့အခါမှာ အလွှာစုံ လောကသားများရဲ့ ထောက်ခံကြောင်း အမည်နဲ့ လက်မှတ်များကို ရနိုင်သလောက် များများ စုဆောင်းတင်ပြပေးဖို့အတွက် ဝန်ကြီးက လိုလားလျက်ရှိတာကြောင့် ထောက်ခံ သဘောတူကြောင်း လက်မှတ်ထိုးစေချင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ဝန်ကြီးထံ ပြန်လည် ပေးပို့တဲ့အခါ အလွှာစုံ လောကသားတွေရဲ့ထောက်ခံကြောင်း အမည်နဲ့ လက်မှတ်တွေကို ရနိုင်သလောက်များများ စုဆောင်းတင်ပြပေးဖို့ ဝန်ကြီးက လိုလားလျက် ရှိပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ မြန်မြန်ပြောင်းလဲပေးနိုင်ဖို့ သက်ဆိုင်ရာ ဥပဒေပညာရှင်များရဲ့အကူအညီနဲ့ တရားဥပဒေနဲ့လည်း ညီညွတ်အောင် တာဝန်ခံ လုပ်ဆောင်ပေးရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဝေဖန်ကန့်ကွက်မှု နည်းနိုင်သမျှ နည်းဖို့ လောကသားအများစုရဲ့ကျယ်ပြန့်တဲ့ ထောက်ခံမှုကို အင်အားအဖြစ် ရယူလိုတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်”
“Rating System နမူနာပုံစံကို ဖတ်ရှုပြီး ဆွေးနွေးအကြံပြုကာ ကိုယ်တိုင်ပါဝင် ဆွေးနွေး ပြင်ဆင်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး ထောက်ခံ သဘောတူကြောင်း လက်မှတ်ထိုးပေးကြစေချင်ပါတယ်” လို့ WDOM အဖွဲ့က ဆိုပါတယ်။
အဆိုပါ Rating System အသက်ဝင်စေဖို့ “ရုပ်ရှင်ဆင်ဆာ မလိုအပ်ပါ” ဆိုတဲ့ ကမ်ပိန်းကိုတော့ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့က လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာပေါ်မှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ပြုလုပ်လာကြတာဖြစ်ပြီး အနုပညာရှင်များစွာလည်း ပါဝင်ထားတာ တွေ့ရပါတယ်။
ဒီကမ်ပိန်းကိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံ ဝတ္ထု၊ ဇာတ်ညွှန်း ၊ ဒါရိုက်တာများအသင်း “Writers & Directors Organization of Myanmar” က ဦးဆောင်ပြုလုပ်နေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။