အနောက်နိုင်ငံကြီးများ၏စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုစာရင်းတွင် ပါဝင်နေသော ဦးတေဇက မြန်မာနိုင်ငံကျောက်မျက်ရတနာအသင်း ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် နုတ်ထွက်ခွင့်ပြုပါရန် တင်ပြလာမှုအပေါ် အသင်းက လက်မခံဘဲ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံလိုက်ပြီး ဦးတေဇ၏ အကြောင်းပြန်ကြားချက်ကို စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း သတင်းရရှိသည်။
ရန်ကုန်မြို့၊ မင်းရဲကျော်စွာ လမ်းရှိ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်ရုံးတွင် ယနေ့ ညနေပိုင်း ကျင်းပပြုလုပ်သော ကျောက်မျက် အသင်း၏ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် အသင်း တာဝန်ရှိသူများက ဦးတေဇကို ကျောက်မျက် အသင်း ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆက်လက် မြင်လိုကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။
ကျောက်မျက်အသင်း ဥက္ကဋ္ဌဦးတေဇက ရာထူးတာဝန်မှ ကျန်းမာရေးအရ အနားယူလိုသည်ဟု ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် အသင်းထံသို့ တရားဝင် အကြောင်းကြားလာကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ကျောက်မျက် အသင်းက အရေးပေါ် အစည်းအဝေး တရပ်ခေါ်ယူပြီး ဥက္ကဋ္ဌဦးတေဇကို မူလအတိုင်း ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးတာဝန် ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဦးတေဇထံသို့ ကျောက်မျက်အသင်း၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်ပေးပို့ထားပြီဟု သိရှိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံကျောက်စိမ်းနှင့်ကျောက်မျက်ရတနာအသင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျောက်စိမ်းနှင့်ကျောက်မျက်ရတနာ အချောထည်ဈေးကွက်ဖြစ်ပေါ်ရေး၊ နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ ကျောက်မျက်အရည်အသွေးစမ်းသပ်သည့် ဓာတ်ခွဲခန်း ဖွင့်လှစ်ရေး၊ နေပြည်တော်တွင် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိသည့် ရွှေကြာပင် ကျောက်မျက်ရတနာ အချောထည်ဈေးကွက်ကြီးဖြစ်ပေါ်ရေး အပါအဝင် မြန်မာ့ကျောက်စိမ်း နှင့်ကျောက်မျက်ရတနာဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးတက်ရေး အတွက်ဥက္ကဋ္ဌဦးတေဇ၏ ဦးဆောင်မှုလိုအပ်ကြောင်း၊ ဥက္ကဋ္ဌရာထူးကို ရာထူးသက်တမ်းကုန်ဆုံးသည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်စေလိုကြောင်း၊ ဦးတေဇနုတ်ထွက်သွားပါက ကျောက်မျက်အသင်း၏ ရှေ့ဆက်လုပ်ငန်းစဉ်များ နှေးကွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျောက်မျက်အသင်းအတွင်းရေးမှူး ၁ ဦးကျော်ဌေးက ပြောသည်။
“ဥက္ကဋ္ဌက နာမည်ပျက်မရှိဘူး။ အသင်းချုပ်ရဲ့ လုပ်လက်စလေးတွေ မပျက်သေးဘူး။ ကျောက်မျက် အချောထည်ဈေးကွက် ထူထောင်ဖို့၊ ကျောက်မျက် ဓာတ်ခွဲခန်း တည်ထောင်ဖို့ရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဥက္ကဋ္ဌရာထူး ဆက်ယူထားဖို့ မေတ္တာရပ်ခံတာပါ” ဟု ဦးကျော်ဌေးက ဆိုသည်။
ဦးတေဇသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလက ပူတာအိုရေခဲတောင်ပေါ်တွင် ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ချိန်ကလည်း ကျောက်မျက်အသင်း ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် နုတ်ထွက်ခွင့်တောင်းခဲ့ပြီး ယခုအကြိမ်ပါဆိုလျှင် နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် နုတ်ထွက်ခွင့်တောင်း ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သူနုတ်ထွက်ခွင့်တောင်းခြင်းမှာလည်း ကျန်းမာရေးအရဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဥရောပနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကြောင့်မဟုတ်ကြောင်း ကျောက်မျက်အသင်းတာဝန်ရှိသူများက ဆိုကြသည်။
ဦးတေဇသည် ကျောက်မျက်အသင်းဥက္ကဋ္ဌရာထူးမှ ကျန်းမာရေးအကြောင်းပြချက်ကြောင့် နုတ်ထွက်သည်ဟု အသင်းက ထုတ်ပြန်ပြောဆိုသော်လည်း အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဦးလှဆွေကမူ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ၂၀၁၂ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ထုတ်ပြန်သော စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုစာရင်းတွင် ဦးတေဇနှင့်ဦးထွန်းမြင့်နိုင် ပါရှိနေဆဲ ဖြစ်သဖြင့့် ကျောက်မျက်အသင်းဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သူ၏ နုတ်ထွက်ခွင့်ပြုတောင်းသည့်စာတွင် ရေးသားထားကြောင်း ဇန်နဝါရီလ ၁၈ ရက်နေ့ RFA မြန်မာသတင်းဌာနနှင့်တွေ့ဆုံခန်းတွင်ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကျောက်မျက်အသင်းတာဝန်ရှိသူတဦးကမူ ဦးတေဇ နုတ်ထွက်မှုကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု ရုပ်သိမ်းမည်လောဟု မေးခွန်းထုတ်သည်။
“ဥက္ကဋ္ဌနုတ်ထွက်သွားတော့ရော ပိတ်ဆို့မှုက ရုပ်သိမ်းသွားမှာလား။ သူရဲ့ နုတ်ထွက်စာမှာတော့ ကျန်းမာရေးကြောင့်လို့ပဲ ရေးထားပါတယ်။ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကြောင့် မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ဦးတေဇသည် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ကျောက်မျက်အသင်းဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး သူတာဝန်ယူချိန် ကတည်းက ကျောက်မျက်ရောင်းချရမှုမှ ဝင်ငွေမြင့်မားတိုးတက်လာကြောင်း၊ ၂၀၀၇ မတိုင်မီက ကျောက်မျက်ရောင်းချမှုမှ ဝင်ငွေယူရို သန်း ၂၀၀ သာရှိခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မြင့်မားတိုးတက်လာကြောင်း၊ ဦးတေဇ၏ ကျောက်မျက်တူးဖော်ရေး လုပ်ပိုင်ခွင့်သည် အမြောက်အမြားမဟုတ်ဘဲ ဧက ၁၀၀ အောက်တွင်သာရှိကြောင်း အသင်းတာဝန်ရှိသူတို့က ဆိုကြ သည်။
လတ်တလော ဦးတေဇသည် ပြည်ပခရီးထွက်ရှိနေပြီး အသင်း၏ မေတ္တာရပ်ခံအပေါ် မည်သို့ မည်ပုံ တုံ့ပြန်မည်ကို စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း၊ ဦးတေဇသည် အသင်းဝင်များ၏ ဆန္ဒကို အလေးအနက်ထားတတ်သူဖြစ်သဖြင့် ဥက္ကဋ္ဌရာထူး တာဝန်ဆက်လက် ယူလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ကျောက်မျက် အသင်းအလုပ်အမှုဆောင်များ၏ အဆိုအရ သိရှိရသည်။