ယနေ့ကျရောက်သည့် မြန်မာအမျိုးသမီးများနေ့အား ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့် စစ်ကောင်စီက ပျူစောထီး ခေါင်းဆောင် ဒေါ်သီတာယုမွန်၊ အသတ်ခံရသည့် အဆိုတော် လီလီနိုင်ကျော်တို့ အပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်း နယ်ပယ်အလိုက် ထူးချွန်ပြောင်မြောက်စွာ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသူများဆိုကာ အမျိုးသမီး ၁၅၁ ဦးကို ဘွဲ့တံဆိပ်များ ချီးမြှင့်ကြောင်း ဇူလိုင် ၂ ရက်က ထုတ်ပြန်သည်။
စစ်ကောင်စီနှင့် ရင်းနှီးသည့် ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း၊ ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ) KNLA-PC ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ နော်ကပေါ်ထူးနှင့် ပါမောက္ခ/ဌာနမှူး (ငြိမ်း) ဒေါက်တာဒေါ်ပိုတို့မှာ ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့ ရရှိသွားသည်။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းက “ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ ထူးထူးချွန်ချွန် အလုပ်လုပ်တဲ့သူတွေ ဆုတွေရခဲ့တယ်။ ယခင်နှစ်တွေမှာ တော့ မပါခဲ့ဘူး။ ဒီနှစ်မှာ ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့ရတော့ ဝမ်းသာတယ်။ တိုင်းပြည်ကောင်းစားရေးအတွက် ကိုယ်က အလုပ် လုပ်တယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ အနစ်နာခံရတယ်၊ အပြောအဆိုခံရတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ရဲ့တိုင်းပြည်ကြီးကို ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တိုးတက်ဖို့ဆိုရင် ပြောင်းလဲဖို့ဆိုပြီး ဒုက္ခခံကြိုးပမ်းလာတာရှိတယ်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်က ပြန်လာခဲ့တာ ငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ် သစ္စာပြုပြီး အလုပ်လုပ်လာခဲ့တယ်။ ဒီတိုင်းပြည်ကို အပြောင်းအလဲဖြစ်ဖို့၊ ညင်ညင်သာသာပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးပမ်းလာခဲ့ ပါတယ်။ ဒီလိုကြိုးပမ်းတဲ့အပေါ်မှာ နိုင်ငံတော်က ထိုက်ထိုက်တန်တန် ဆုပေးလာတဲ့အပေါ် ဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ရဲဗလတံဆိပ် ပေးအပ်ခံရသူများထဲ ပြည်သူ့စစ်ခေါ်မြင်းခြံမြို့နယ် ပျူစောထီးခေါင်းဆောင် ဒေါ်သီတာယုမွန်၊ အဆိုတော် လီလီနိုင်ကျော်တို့ ပါဝင်သလို ရဲကျော်စွာတံဆိပ်ကို ရဲအုပ် ၂ ဦးတို့အား ပေးအပ်ခဲ့သည်။
စစ်တပ်သတင်းပေးဆိုသူ အဆိုတော် လီလီနိုင်ကျော်သည် ၂၀၂၃ ဧပြီလအတွင်း ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ ၎င်းနေထိုင်ရာ တိုက်ခန်းရှေ့၌ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည်။
အနုပညာထူးချွန်တံဆိပ် (ပထမဆင့်) ကို မင်းသမီးကြီး ဒေါ်ဆွေဇင်ထိုက်၊ လူမှုထူးချွန် (ပထမအဆင့်)ကို သရုပ်ဆောင် စိုးမြတ်သူဇာ၊ မေသဉ္ဇာဦးတို့အား ပေးအပ်ခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင် ခိုင်သင်းကြည်ကို လူမှုထူးချွန်ဆုတံဆိပ် ပေးအပ်ချီးမြှင့်ခဲ့သော်လည်း ထိုသို့ပေးအပ်ခံရမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး လက်ခံလိုခြင်းဆန္ဒမရှိသည့်ပုံစံမျိုး ၎င်း၏လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာ၌ ရေးသားခဲ့ရာ ယင်းဆုအား စစ်ကောင်စီက ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ဖူးသည်။
ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဒေါ်နီနီကျော်က “စစ်ကျွန်ခေတ်မှာ လူရာမဝင်ချင် ဘူး။ ကျမတို့ကို လာပေးရင်လည်း မယူဘူး။ ပေးမှာလည်းမဟုတ်ဘူး။ သူတို့အကျိုးပြုတဲ့သူတွေပဲပေးမှာ။ ကျမတို့တွေ ဆို ဘာဆုတံဆိပ်မှမျှော်ကိုးပြီး အလုပ်လုပ်တာမဟုတ်ဘူး။ ပြည်သူကချစ်တဲ့ မေတ္တာပေးပြီး ပြည်သူလွတ်မြောက် တယ် ဆို ဝမ်းသာနေပြီ။ မဟုတ်တာတွေလုပ်နေတဲ့၊ လူထုကိုဖိနှိပ်နေတဲ့သူတွေက ပေးတဲ့ဆုဆိုတာ ကိုယ့်ဂုဏ်သိက္ခာ ကို အဝီစိထဲထိ ချမယ့်ဆုတွေပဲ။ ဂုဏ်ယူစွာလက်ခံနေတယ်ဆိုရင် စစ်ကောင်စီနဲ့က သဘောထားချင်း တထပ်ထဲတူနေလို့ လက်ခံတာပေါ့” ဟု မှတ်ချက်ပြုသည်။
စစ်ခေါင်းဆောင်က ဝဏ္ဏကျော်ထင် ၃ ဦး၊ ရဲဗလ ၆၅ ဦး၊ ရဲကျော်စွာ ၂ ဦး၊ စီမံထူးချွန် ဒုတိယဆင့် ၂ ဦး၊ တတိယအဆင့် ၁၅ ဦး၊ လူမှုထူးချွန် ပထမအဆင့် ၉ ဦး၊ ဒုတိယအဆင့် ၄ ဦး၊ တတိယအဆင့် ၄၄ ဦး၊ လယ်ယာထူးချွန် ၁ ဦး၊ စီးပွားထူး ချွန် ၄ ဦး၊ အနုပညာထူးချွန် ၁ ဦး၊ စာပေထူးချွန် ၁ ဦး စုစုပေါင်း အမျိုးသမီး ၁၅၁ ဦးကို ပေးအပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
အမျိုးသမီးအရေးဆောင်ရွက်နေသည့် Sisters 2 Sisters အဖွဲ့ဝင် မသဉ္ဇာရွှန်းလဲ့ရည်က “ ကျမတို့အနေနဲ့ စစ်အုပ်စုက အခုလို အမျိုးသမီးတွေကို ဂုဏ်ထူးဆောင်ဆုပေးတယ်ဆိုတာ ရှုတ်ချတယ်။ ဒီလိုမျိုး ဟန်ပြလုပ်ရပ်တွေက တကယ် တမ်း အမျိုးသမီးတွေရဲ့ စစ်မှန်တဲ့ခွန်အားနဲ့သတ္တိကို အသိအမှတ်ပြုတာမဟုတ်ဘဲ သူတို့ရဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေကို ဖုံးကွယ်ဖို့ရယ်၊ တရားမဝင်တဲ့အာဏာကို တရားဝင်သွားအောင် ပြည်သူတွေကို လှည့်စားဖို့အတွက် စနစ်တကျအကွက်ချတဲ့ လုပ်ရပ် တွေလို့ မြင်တယ်” ဟု မှတ်ချက်ပြုသည်။
စစ်ကောင်စီသည် ထိုသို့ ၎င်းတို့အား အကျိုးပြုနေသည့် နယ်ပယ်အသီးသီးမှ အမျိုးသမီးများကို ထိုသို့ ဆုတံဆိပ်များ ပေးနေသော်လည်း တဖက်တွင်မူ ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်သည့် အမျိုးသမီးများအား နည်းမျိုးစုံဖြင့် ဖိနှိပ်လျက်ရှိသည်။
၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်မှစ၍ ၂၀၂၅ မေလထိ စစ်ကောင်စီကြောင့် အမျိုးသမီးသေဆုံးသူ ၃၈၀ ကျော်ရှိပြီး ၎င်းတို့ အနက် ၅၀ ခန့်သည် သေဒဏ်ပေးမှုနှင့် ပစ်သတ်ခံရမှုကြောင့်လည်းကောင်း၊ ၁၁၉ ဦးမှာ ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း၊ ၇၁ ဦးမှာ မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခြင်းကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရသည်ဟု Human Rights Myanmar က ထုတ်ပြန် ထားသည်။
သေဆုံးသွားသည့် အမျိုးသမီးများထဲ အချို့မှာ မသေဆုံးခင်၌ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခံရခြင်း၊ မုဒိန်းကျင့်ခံရခြင်း တို့ ရှိခဲ့သည်ဟုလည်း ဆိုထားသည်။
ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်လည်းဖြစ် လူထုခေါင်းဆောင် အသက် ၈၀ နှစ်အရွယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကို အာဏာစသိမ်းချိန်မှ ယနေ့အထိ ထောင်သွင်းအကျဉ်းချထားပြီး အမျိုးသမီးထောင်ပေါင်းများစွာကိုလည်း ဖမ်းဆီး အကျဉ်းချထားသည်။
You may also like these stories:
စစ်ကောင်စီသစ္စာခံ အမျိုးသမီး ၉ ဦး
အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက အမျိုးသမီး ၁၁၃၂ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့
စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးများ မလုံခြုံတော့
