ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲအကြောင်း သိကောင်းစရာများ

၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်ဝါဒီ စစ်တပ်က ဦးဆောင် သို့မဟုတ် ကျောထောက်နောက်ခံပြုသည့် အစိုးရသက်တမ်း ဆယ်စုနှစ်တခုနီးပါး ကြာပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံသည် မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

အောက်ပါတို့သည် မျှော်လင့်ထားရမည့် အသေးစိတ်များဖြစ်သည်။

ဆုံးဖြတ်ချက်ပေးမည့်အရာ

ထိုင်းလူဦးရေ ၆၅ သန်းအနက် ၅၂ သန်းခန့်သည် ကိုယ်စားလှယ် ၅၀၀ ရှိ လွှတ်တော်သစ် လေးနှစ်သက်တမ်းအတွက် မဲပေးခွင့်ရှိသည်။

မဲဆန္ဒရှင်များသည် မဲနှစ်မျိုးပေးရမည်ဖြစ်ပြီး တမျိုးမှာ ဒေသဆိုင်ရာ မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားလှယ်အတွက်ဖြစ်ပြီး ကျန်တမျိုးမှာ တနိုင်ငံလုံးအဆင့် ပိုမိုကြိုက်နှစ်သက်သောပါတီကို မဲပေးရမည်ဖြစ်သည်။ မဲဆန္ဒနယ်အလိုက် အနိုင်ရသော ကိုယ်စားလှယ်များအတွက် လွှတ်တော်နေရာ ၄၀၀ သတ်မှတ်ထားပြီး ပါတီအလိုက် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်ဖြင့် ကျန်လွှတ်တော်နေရာ ၁၀၀ ကို ခွဲဝေမည်ဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်ရွေးချယ်မှု

ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ၂၅ နေရာအထက် နိုင်သောပါတီများသည် ၎င်းတို့၏ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းများ အမည်စာရင်း တင်သွင်းခွင့်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း ခေါင်းဆောင်လောင်းတဦးဦးကို ထောက်ခံရန် ပါတီများအချင်းချင်း ညှိနှိုင်းသဘောတူရဖွယ်ရှိသည်။

ထိုခေါင်းဆောင်လောင်းများကို အသစ်ရွေးချယ်ထားသည့် အောက်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ၅၀၀ နှင့် စစ်တပ်ကခန့်အပ်သည့် အဖွဲ့ဝင်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ကိုယ်စားလှယ် ၂၅၀ ပါသည့် အထက်လွှတ်တော်က သြဂုတ်လတွင် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ဖွယ်ရှိသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်ရန်အတွက် အနိုင်ရသောကိုယ်စားလှယ်သည် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ပေါင်းတွင် မဲထက်ဝက်ကျော် သို့မဟုတ် ၃၇၅ ဦးက ထောက်ခံရန်လိုသည်။

အဓိက ပြိုင်ဘက်များ

ယခုရွေးကောက်ပွဲသည် စစ်တပ်နှင့် အဓိကကျသည် အင်စတီကျူးရှင်းများနှင့် အဆက်အသွယ်ရှိသော ကွန်ဆာဗေးတစ် အသိုက်အဝန်းက ထောက်ခံသည့် ပါတီများကတဖက်၊ အလုပ်သမားလူတန်းစားကို ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် မှတ်တမ်းရှိပြီး လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲတိုင်းနိုင်သည့် တိုးတက်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို အားပေးသော အတိုက်အခံများကတဖက် တို့အကြား လတ်တလော နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲ ဖြစ်သည်။

ဘီလျံနာသူဌေးကြီး ရှင်နာဝပ်မိသားစုက ထိန်းချုပ်သည့် ပါတီတခုဖြစ်သော ဖွေထိုင်းပါတီသည် ယခင်ရွေးကောက်ပွဲများကအတိုင်း လူထုသဘောထားစစ်တမ်းများတွင် ဦးဆောင်နေပြီး လူငယ်မဲဆန္ဒရှင်များကို စည်းရုံးရန် ကြိုးစားသည့် ရှေ့သို့ချီ (Move Forward) ပါတီက ဒုတိယလိုက်သည်။

ထိုပါတီများသည် စစ်အာဏာသိမ်းမှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည့် စစ်တပ်အကြီးအကဲများ ဖြစ်သော လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာ၏ ပါတီသစ် ယူနိုက်တက် ထိုင်းနေးရှင်းပါတီနှင့် သူ၏ဆရာသမား ပရာဝတ် ဝေါင်ဆူဝန်၏ အာဏာရ ပလန် ပရာချာရက်ပါတီတို့နှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုပါတီ နှစ်ခုလုံးသည် မြို့နေလူလတ်တန်စား ထောက်ခံမှုရရှိပြီး နိုင်ငံရေးတွင် သြဇာလွှမ်းမိုးနေသည်မှာ ကာလကြာမြင့်ပြီဖြစ်သော မျိုးရိုးလိုက်ချမ်းသာသည့် မင်းစိုးရာဇာနှင့် စစ်တပ်ထိပ်တန်းအရာရှိများ၏ အကျိုးစီးပွားကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။

အရေးပါသော ပြိုင်ဘက်တဦးမှာ ဒေသဆိုင်ရာ အင်အားကြီး ဘမ်ဂျိုင်ထိုင်းပါတီဖြစ်ပြီး ထိုပါတီ အနိုင်ရမည့် လွှတ်တော်နေရာများသည် မည်သူအစိုးရဖွဲ့မည်ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးရာတွင် အရေးပါနိုင်သည်။ ထိုပါတီသည် ထိုင်းနိုင်ငံကို အာရှတွင် ဆေးခြောက် ပထမဆုံးတရားဝင် ခွင့်ပြုသည့်နိုင်ငံအဖြစ် အောင်မြင်စွာ တွန်းအားပေး နိုင်ခဲ့သောကြောင့် အင်အားကြီးထွားလာသည်။

ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် သိရမည့်အချိန်

မဲပေးချိန်သည် မေလ ၁၄ ရက်၊ တနင်္ဂနွေနေ့ ဒေသစံတော်ချိန် ညနေ ၅ နာရီတွင် ပြီးဆုံးပြီး ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တရားဝင်မဟုတ်သေးသော ရလဒ်ကို ထိုညတွင် ထုတ်ပြန်သင့်ကြောင်း ပြောသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း သို့မဟုတ် ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ၅၀၀ အနက် ၄၇၅ နေရာကို ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း သို့မဟုတ် ဇူလိုင် ၁၃ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား ထုတ်ပြန်မည်ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် မီဒီယာအဖွဲ့အစည်းများ ပူးပေါင်းအဖွဲ့သည် မဲရုံများပိတ်ပြီး နာရီပိုင်းအတွင်း မဲရေတွက်မှုများကို ထုတ်ပြန်ကြေညာနေမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။

နောက်ထပ်ဖြစ်ပျက်မည့်အခြေအနေ

လာမည့်အစိုးသစ်သည် မည်သို့သောအစိုးရသစ်ဖြစ်မည်ကို သိရန် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် အခြေခံပြီး ရက်သတ္တပတ်များစွာ သို့မဟုတ် လပေါင်းများစွာအထိ ကြာနိုင်သည်။

ပြတ်ပြတ်သားသား အနိုင်ရ သို့မဟုတ် တောင်ပြိုကမ်းပြိုအနိုင်ရလျှင်ပင် အစိုးရဖွဲ့ရန် မလုံလောက်ဘဲ အခြားပါတီများနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ရန် လိုနိုင်သည်။

ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်က ပြန်လည်ရေးဆွဲပြီး ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရသော ပါတီများ၏အာဏာကို လျှော့ချရန် အားထုတ်မှုဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံတွင် ခန့်အပ်သည့်အထက်လွှတ်တော် ဖွဲ့စည်းရန် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး အထက်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အများစုသည် မဲခွဲရာတွင် အာဏာရ စစ်တပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြု ပါတီများဘက် လိုက်ကြသည်။

ကိုးကား ။ ။ Reuters သတင်း Explainer: What you need to know about Thailand’s election

You may also like these stories:

ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ၂ ပတ်အလို ထိပ်တန်းထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်လောင်း ရင်သွေးဖွားမြင်

၂၀၂၃ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ကတိများနှင့် အများကြိုက်ဝါဒ

ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲအလွန် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာများ

မျိုးဆက်ကွာဟမှုက ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ဩဇာကြီးနိုင်

ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိုင်းတို့၏ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ဘာကွာလဲ

ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲက မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲအပေါ် ရိုက်ခတ်နိုင်