လာမည့် ပညာသင်နှစ်မှ စတင်ကာ ချင်းပြည်နယ် အတွင်းရှိ အစိုးရကျောင်းများတွင် ချင်းတိုင်းရင်းသား စာပေကို ပြည်နယ်အစိုးရ အထောက်အပံ့ဖြင့် တရားဝင် သင်ကြားနိုင်ရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင် နေပြီဖြစ်ကြောင်း ချိုးချင်း စာပေ ဖြစ်မြောက်ရေး ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ထံမှ သတင်းရရှိသည်။
ချင်းပြည်နယ် ၉ မြို့နယ်ရှိ နယ်မြေဒေသအလိုက် ချင်းစကား အမျိုးအစား ကွဲပြားချက် အပေါ် မူတည်ကာ ချိုးစာပေ၊ ဟားခါးစာပေ၊ ဖလမ်း စာပေ၊ တီးတိန်စာပေနှင့် ခူမီစာပေဟူ၍ ၅ မျိုးခွဲ၍ သင်ကြားသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ချင်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း မင်းတပ်ခရိုင်မှ ချိုးချင်း စာပေ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ သိက္ခာတော်ရ ဘုန်းတော်ကြီး ထန်းငိုင်းအွမ်က ပြောသည်။
မင်းတပ်နှင့် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်များတွင် ချိုးစာပေကိုလည်းကောင်း၊ ဟားခါး၊ ထန်တလန်၊ မတူပီမြို့နယ်များတွင် ဟားခါးစာပေကို လည်းကောင်း၊ ဖလမ်းမြို့နယ်တွင် ဖလမ်းစာပေကို လည်းကောင်း၊ တီးတိန်နှင့် တွန်းဇံမြို့နယ်များတွင် တီးတိန်စာပေကို လည်းကောင်း၊ ပလက်၀ မြို့နယ်တွင် ခူမီး စာပေကိုလည်းကောင်း အသီးသီး သင်ကြားသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
သူက “လွတ်လပ်ရေး မရခင်က ချင်းပြည်နယ် တနယ်လုံးမှာ ချင်းစာပေ သင်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ တိတ်တိတ်လေး ခိုးသင် ခဲ့ရတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာစကားကို ကိုယ်မသင်ရဘူးဆိုတော့ လူမျိုးစုတွေအပေါ်မှာ ဗမာတွေက ဖိနှိပ်တယ်လို့ ထင်ခဲ့တယ်။ အခု သင်ရတော့မယ်ဆိုတော့ ဖိနှိပ်မှု အောက်ကနေ လွတ်မြောက်တော့မယ်လို့ ထင်မိတယ်။ လူတွေကလည်း ဝမ်းသာကြတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ချင်းတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF) နှင့် အစိုးရ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်ရေး အဖွဲ့တို့၏ ဆွေးနွေးမှုများ နောက်ပိုင်း ယခုကဲ့သို့ ချင်းပြည်နယ်အတွင်း ချင်းစာပေ သင်ကြားခွင့် ရရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။
သို့သော် စာသင်မည့် အချိန်စာရင်းထဲတွင် ထည့်သွင်းသင်ကြားခွင့်ရရှိခြင်း မဟုတ်သေးဘဲ အချိန်ပို အနေဖြင့်သာ သင်ကြားခွင့် ရရှိခြင်း ဖြစ်သည်။
ချင်းတိုင်းရင်းသားစာပေကို လာမည့် ၂၀၁၃ – ၂၀၁၄ ပညာသင်နှစ်တွင် ဒုတိယတန်းအထိ သင်ကြားခွင့် ရတော့မည်ဖြစ်ပြီး ကိုလိုနီခေတ်က သင်ကြားခဲ့သည့် စာပေကို သင်ရိုးပြောင်းလဲကာ သင်ကြားရန် စီစဉ်နေကြောင်း အထက်ပါ ပုဂ္ဂိုလ်က ပြောသည်။
“ချင်းစာပေက နာရီပေါင်း ၁၂၀ သင်ရင် အရေး၊ အဖတ် တတ်တယ်။ ဒီနှစ်မှာ အရေးနဲ့ အဖတ်ကိုသင်မယ်၊ နောက်နှစ်တွေမှာ ဘာသာစုံ သင်နိုင်အောင် လုပ်သွားမယ်။ ၄ တန်းအထိ သင်နိုင်အောင် လုပ်သွားမယ်။ ကိုယ့်စာပေကိုယ် သင်ရတော့ ကိုယ့်ယဉ်ကျေးမှုကို အသေးစိတ် ဖော်ထုတ်နိုင်မယ်။ ကိုယ့်ယဉ်ကျေးမှုကို ကိုယ် ထိန်းသိမ်းနိုင်မယ်” ဟု သိက္ခာတော်ရ ဘုန်းတော်ကြီး ထန်းငိုင်းအွမ်က ဆိုသည်။
ထို့အပြင် တိုင်းရင်းသားများ အနေဖြင့် မိမိတို့ တိုင်းရင်းသားစာပေကို သင်ကြားခွင့်ရရှိခြင်းသည် တိုင်းရင်းသားများနှင့် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရေး၊ တိုင်းရင်းသားအချင်းချင်း စည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း သူက ဆက်လက်ပြောသည်။
ချင်းတိုင်းရင်းသား စာပေကို သင်ကြားနိုင်ရေးအတွက် မြို့နယ်အသီးသီးတွင် စာပေကော်မတီများ ဖွဲ့စည်းထားပြီး မြေပြန့်မှ လာရောက် တာဝန်ထမ်းဆောင်မည့် ဆရာ၊ ဆရာမများအတွက် သင်တန်းများလည်း ပို့ချရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သိရသည်။
လာမည့် ဧပြီ ၃၀ ရက်တွင် ချင်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း မြို့နယ်အသီးသီးရှိ ချင်းတိုင်းရင်းသား စာပေဖြစ်မြောက်ရေး ကော်မတီများ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတခု ပြုလုပ်ဦးမည်ဖြစ်ပြီး ဒေသအလိုက် စကားကွဲပြားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်အား ပြန်လည်စိစစ် ဖြည့်စွက်ခြင်းနှင့် အမြဲတမ်း စာပေကော်မတီ ဖွဲ့စည်းခြင်းများကိုလည်း ပြုလုပ်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း အထက်ပါ ပုဂ္ဂိုလ်ထံမှ သိရသည်။