ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ မဲပေးပိုင်ခွင့်သည် နိင်ငံသားအခွင့်အရေး ဖြစ်သည်


ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ခေတ်အဆက်ဆက် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှု၊ ပြည်တွင်းစစ်ဒဏ်ခံရမှု၊ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှု၊ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုနှင့် အခြေခံလစာ၊ အကျိုးခံစားခွင့် နည်းပါးမှုများကြောင့် ရေကြည်ရာမြက်နုရာဆိုသလို ဖွံ့ဖြိုးစ တိုင်းပြည်များတွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ အနေနှင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်စားသောက်နေကြသည်မှာ ဆယ်စုနှစ်သုံးစုခန့် အနည်းဆုံးရှိပြီဖြစ်သည်။

ခေတ်အဆက်ဆက် အစိုးရများအနေနှင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးများကို စနစ်တကျ အကာအကွယ်ပေးမှု အားနည်းခဲ့သည့်အပြင်၊ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ၏ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများ ဆုံးရှုံးနေသည်ကို တွေ့ရှိနေရပါသည်။
အဓိကအားဖြင့် သန်းနှင့်ချီသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ အနေနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အခွင့်အရေးတခုဖြစ်သည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲထည့်ပိုင်ခွင့်များ ဆုံးရှုံးခဲ့ကြပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အနေနှင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေ့ ရက်စွဲပါ ကြေညာချက် အမှတ် (၂၈/၂၀၁၅) ဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ မဲပေးနိုင်ရန် အမိန့်စာ ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါသည်၊ လွှတ်တော်အသီးသီး၏ ရွေးကောက်ပွဲနည်းဥပဒေ ၅၄ (ဆ) အရ ပြည်ထောင်စုအစိုး၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် နိုင်ငံပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသော မဲဆန္ဒရှင်များက ကြိုတင်ဆန္ဒမဲ ပေးနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က နည်းဥပဒေ ၅၇ (က) နှင့် အညီ သက်ဆိုင်ရာသံရုံး၊ အဖွဲ့ရုံးနှင့် ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများမှ တဆင့် သက်ဆိုင်ရာ မဲဆန္ဒရှင်များထံ ပုံစံ (၁၅) များကို ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရေး စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

သို့သော် ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့ မြန်မာ သံရုံးမှတဆင့် မဲထည့်သူ စုစုပေါင်း ၅၄၂ ဦးနှင့် ချင်းမိုင်မြို့ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးမှတဆင့် ၆၀ ဦး မဲပေးခဲ့သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တရားဝင်ထုတ်ပြန်ထားသည့် အစီရင်ခံစာများအရ သိရပါသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမြန်မာသံရုံးနှင့် ကောင်စစ်ဝန် ရုံးမှတဆင့် မဲထည့်သူ မြန်မာနိုင်ငံသား စုစုပေါင်းမှာ ၆၀၂ ဦးသာ ရှိသည်ဟုပြောနိုင်၏။ အဆိုပါ မဲထည့်သူ ၆၀၂ ဦးမှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မြန်မာသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် သံရုံးဝန်ထမ်းများ၊ မိသားစုဝင်များ၊ စစ်သံမှူး ရုံးဝန်ထမ်းများ၊ မိသားစုဝင်များနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတက္ကသိုလ်များတွင် လာရောက် ကျောင်းတက်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများသာ အများစုဖြစ်လိမ့်မည်ဟု တွက်ဆနိုင်ပါသည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အနေဖြင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ၊ ပြည်တွင်းစစ်မီးကြောင့် ပြေးလွှားပုန်းရှောင် နေကြရသည့် စစ်ဘေးရှောင်များနှင့် မသန်စွမ်းများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မဲထည့်ခွင့် ရရှိနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟု တရားဝင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း ယနေ့အချိန်အထိ ပြည်ပ တိုင်းပြည်များတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအတွက် လွယ်လင့်တကူ မဲဆန္ဒပေးနိုင်ရန် မည်ကဲ့သို့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ထားသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပါ။

ပြည်ပနိုင်ငံများရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအား အစိုးရတရပ်အနေဖြင့် စိတ်ရင်းစေတနာ မှန်မှန်ဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည့်ပြည့်ဝဝ ဆန္ဒမဲထည့်ခိုင်းစေချင်သည့် ဆန္ဒအမှန်ရှိသည်ဆိုပါက၊ ယခုအချိန်ကတည်းက စတင်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းတိကျသည့် ညွှန်ကြားချက်များနှင့် လိုအပ်သည့် နည်းဥပဒေများကို ထုတ်ပြန်ထားရမည်ဖြစ်ပါသည်။ တချိန်တည်းမှာပင်၊ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများနှင့် ညှိနှိုင်းမှုများကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ထားသင့်ပါသည်။

ဥပမာအားဖြင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် အာဖရိကတိုက်မှ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား များစွာ လာရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြ၏။ သက်ဆိုင်ရာတိုင်းပြည်များတွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပပါက၊ ပြင်သစ်အစိုးရအနေနှင့် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းပြည်များနှင့် ညှိနှိုင်းပြီး ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် အာဖရိကမှ လာရောက်လုပ်ကိုင်နေသည့် အာဖရိက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ ပြည့်ပြည့်ဝဝ မဲထည့်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည့် သာဓကများ ရှိပါသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်က ကျင့်သုံးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေအတိုင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအား မဲပေးပိုင်ခွင့်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် သက်ဆိုင်ရာသံရုံးများတွင် မဲထည့်နိုင်သည်ဆိုရုံလောက်နှင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ အနေနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မဲထည့်နိုင်ခွင့် ရရှိနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တရားဝင်လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင် စားသောက်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ၂ သန်းကျေုာ် ရှိသည်ဟု ထိုင်း၊ မြန်မာအစိုးရများက တရားဝင်ပြောထားပြီး ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ဆိုလျှင် သန်းနှင့် ချီသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအနေနှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးဖြစ်သည့် ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့် ဆုံးရှုံးနေခဲ့ရပါသည်။ အလားတူပင် မလေးရှား နိုင်ငံတွင်လည်း သိန်းနှင့်ချီသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ အလုပ်လုပ်ကိုင်စားသောက်နေကြသော်လည်း ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့ မြန်မာသံရုံးတွင် မဲလာရောက်ထည့်သူ ၅၀၄ ဦးသာ ရှိခဲ့၏။

မြန်မာအစိုးရနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အနေနှင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် နည်းတူ ပြည်ပရောက်မြန်မာနိုင်ငံသားများအား ကြိုတင်မဲပေးပိုင်ခွင့် ပုံစံ (၁၅) ထုတ်ပေးရုံလောက်နှင့် ထိရောက်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအများစုသည် မြန်မာသံရုံး အနီးတွင် နေထိုင်လုပ်ကိုင် စားသောက်နေသည်များ မဟုတ်ပါ။ နိုင်ငံအနှံ့တွင် လုပ်ကိုင်စားသောက်နေရသည့် သူများဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် လုပ်ငန်းရှင်များက ခွင့်ပြုမှသာ ၅ နှစ်တခါ ကျင်းပသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာအစိုးရအနေနှင့် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံ အစိုးရများနှင့် စနစ်တကျညှိနှိုင်းပြီး အဆင်အပြေဆုံး (လူအများဆုံး) မဲပေးနိုင်မည့်နည်းလမ်းများကို ကျွမ်းကျင်သည့် ပညာရှင်များနှင့် တိုင်ပင်ညှိနှိုင်းပြီး စနစ်တကျ ပြင်ဆင်သင့်ပါသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ နိုင်ဝင်ဘာလတွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်အနေနှင့် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည်ဆိုလျှင် မဲဆန္ဒရှင်များအတွက် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဗဟုသုတများကိုလည်း မျှဝေရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အများစုသည် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်သည့် အသိပညာ ဗဟုသုတများ အကန့်အသတ် ရှိနိုင်ပါသည်။ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဗဟုသုတ၊ ဖြည့်ဆည်း၊ ပံ့ပိုးပေးခြင်းသည်လည်း မဖြစ်မနေလုပ်ဆောင်ရမည့် လုပ်ငန်းတာဝန်တခု ဖြစ်ပါသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံပြင်ပတွင်ရောက်ရှိနေသော မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပေးပို့ခဲ့သည့် ကြိုတင်မဲအရေအတွက်မှာ ၃၀၁၅၂ မဲဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲအစီအရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသည့် သန်းနှင့်ချီသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေနှင့် မဲပေးပိုင်ခွင့်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။

နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအဖြစ် အများဆုံး သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေသည့် အင်ဒိုနီရှားနှင့် ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံကဲ့သို့သောနိုင်ငံများတွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ လွယ်လင့်တကူ မဲထည့်နိုင်ရန်အတွက် အစိုးရအနေနှင့် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးလျှက်ရှိ၏။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်များ အနေနှင့်လည်း သီးခြား လုပ်ငန်းစဉ်များချမှတ်ပြီး ပြည်ပ နိုင်ငံများတွင် အလုပ်လုပ်နေကြသည့် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအနေနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မဲဆန္ဒပေးနိုင်ရန် အတတ်နိုင်ဆုံး စီစဉ်ဆောင်ရွက် ပေးလျှက် ရှိပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အနေနှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးကို လေးစားတန်ဖိုးထားသောအားဖြင့် ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ လွယ်လင့်တကူ မဲဆန္ဒပေးနိုင်ရန် အတွက် လိုအပ်သည့် ပြင်ဆင်မှုများကို ယခုအချိန်က စတင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများနှင့် စနစ်တကျဆွေးနွေး တိုင်ပင် ပြင်ဆင်ထားသင့်ပြီ ဖြစ်ပါကြောင်း။

(ထူးချစ်သည် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအရေး ဆောင်ရွက်နေသော ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် ပညာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေးရှင်း (ထိုင်းနိုင်ငံ) အဖွဲ့၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဖြစ်သည်)

You may also like these stories:

နိုင်ငံတော်၏ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုကို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများလည်း ရသင့်သည်

မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ ထိုင်းလူမူဖူလုံရေး အကျိုးခံစားရနိုင်သည်