သံရုံးတွင်သာ မဲရုံဖွင့်မည့်အတွက် ထိုင်းရှိ မြန်မာလုပ်သားအများစု မဲပေးရန် မသေချာ

အောက်တိုဘာလ ကြိုတင်မဲပေးရမည့်ကာလတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအများအပြား ရှိသော နေရာများ၌ မဲရုံခွဲများဖွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသော်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကာလ ကျန်းမာရေးအရ စိုးရိမ်ပူပန်ရမှုများကြောင့် မဲရုံခွဲများ ဖွင့်နိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးနှင့် ချင်းမိုင်မြို့ရှိ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးတွင်သာ ကြိုတင်မဲပေးကြရမည် ဖြစ်သည်။

နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲ ဆန္ဒနယ်ပြင်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ ကြိုတင်မဲများကို ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်နေ့မှ ၁၃ ရက်နေ့အတွင်း နံနက် ၈ နာရီမှ ညနေ ၆ နာရီအထိ မဲပေးနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက် (သောကြာနေ့)က ထုတ်ပြန်သည့် သံရုံး၏ ကြေညာချက်တွင် ဖေါ်ပြထားသည်။ ထိုထုတ်ပြန်ချက်မတိုင်မီ ကြာသပတေးနေ့က မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးမျိုးမြင့်သန်းသည် ကြိုတင်မဲကိစ္စအတွက် ဘန်ကောက်မြို့တွင် စေတနာ့ဝန်ထမ်းကူညီနေသူများနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ ၁၇ ဦးတို့နှင့် တွေ့ဆုံပြီး အခြေအနေကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ကြိုတင်မဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး သံအမတ်ကြီးနဲ့ဆွေးနွေးတဲ့ပွဲမှာ တောင်းထားတာက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အင်မတန်နေရာ ကျယ်ပြန့်တယ်။ မြန်မာအလုပ်သမားတွေ ဘန်ကောက်သံရုံးကို သွားလာဖို့ မလွယ်ကူတော့ အလုပ်သမား အများဆုံး ရှိတဲ့နေရာ-ဥပမာ မဟာချိုင်လို ဒေသမျိုးလို မဲရုံခွဲ ဖွင့်ပေးပါလို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်။ အလုပ်သမားတော်တော်များများက တပါတ်ကို နားရက် ၁ ရက်ပဲရတာရယ် ဘန်ကောက်ကို သွားဖို့ ခက်တာရယ်မို့ တောင်းဆိုခဲ့တာ။ သံအမတ်ကြီးကလည်း သူတို့အနေနဲ့ အတတ်နိုင်ဆုံး ရအောင် ကြိုးစားပြီး ဖွင့်ပေးပါမယ်လို့ ပြောသော်ငြားလည်း ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး အက်ဥပဒေတွေကြောင့် အခြားဒေသတွေမှာ လုံခြုံရေး မပေးနိုင်လို့ မရဘူးဆိုပြီး မရခဲ့ဘူး” ဟု မဟာချိုင်အခြေစိုက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအခွင့်အရေးကွန်ရက် (MWRN) မှ ဥက္ကဌ ဦးအောင်ကျော်က ဆိုသည်။

“သံအမတ်ကြီးက မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူ အားလုံး တယောက်မကျန် မဲပေးလို့ရအောင် သူ့အနေနဲ့ တာဝန်ယူပါတယ်ဆိုတာ ပြောသလို စနစ်တကျ စီမံ မွမ်းမံမှုတွေလည်း လုပ်ထားတယ်။ အကယ်၍ ၁၃ ရက်နေ့ နဲ့ မလောက်ဖူးဆိုရင် နောက်ထပ် ရက်တွေ ထပ်မံ တိုးမြှင့်ပေးမယ်လို့ ပြောထားပါတယ်” ဟု ဦးအောင်ကျော်က ဧရာဝတီ သတင်းဌာနသို့ သောကြာနေ့တွင် ပြောသည်။

ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးပရဝဏ်အတွင်း သံရုံးဟောင်းနေရာနှင့် သံရုံးသစ်နေရာတို့တွင် မဲရုံ ၃ ရုံ ဖွင့်လှစ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သံရုံး၏ ဖေ့ဘုတ်စာမျက်နှာတွင် ကြေငြာထား သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ပြည်နယ်ပေါင်း ၇၇ ခုနှစ်အနက် ပြည်နယ် ၆၈ ခုမှ လျှောက်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား မဲပေးခွင့်ရသူများစာရင်းကို သံရုံး၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာနှင့် ဖေ့ဘွတ်မှတဆင့် စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက် တွင်ကြေညာမည်ဖြစ်ပြီး မဲပေးခြင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်သော သတင်းအချက်အလက်များကို မဲဆန္ဒရှင်များအား ဆက်လက် အသိပေးမည်ဟု သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့်လျှောက်ထားသူ ၃၉၀၀၀ ကျော်ရှိကြောင်း မြန်မာသံရုံးမှ သိရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ထားသော မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၁.၁၅ သန်း ရှိသည်။ ထို့အပြင် ကျောင်းသားများ၊ ပညာရှင်များနှင့် သံတမန်များလည်း ရှိနေသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မှတ်ပုံတင်မထားသော မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများလည်း ရှိနေပြီး ၎င်းတို့သည် နိုဝင်ဘာလရွေးကောက်ပွဲတွင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့် မရကြပေ။

၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာမဲဆန္ဒရှင် ၅၆၁ ဦးသာ ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရပြီး ၎င်းတို့အနက် မဲပေးခဲ့သည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဦးရေ ၁၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့သည်။ ယခုနှစ်တွင်မူ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများက ရွှေပြောင်းလုပ်သားများ မဲစာရင်းမှတ်ပုံတင်ရန် ကူညီမှုများ ရှိခဲ့သည်။ မဲပေးမည့်သူများအနက် အချို့မှာ ပထမဆုံးအကြိမ် မဲပေးရမည့်သူများ ဖြစ်သည်။

သံအမတ်ကြီး ဦးမျိုးမြင့်သန်းကလည်း သံရုံးအနေဖြင့် လုံခြုံရေးနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ရေးကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရသဖြင့် သံရုံးပရဝဏ်ပြင်ပတွင် မဲရုံခွဲ ဖွင့်ရန် မဖြစ်နိုင်သော်လည်း မဲပေးခွင့်ရှိသူ အရေအတွက်အပေါ် မူတည်ပြီး မဲပေးကာလကို အတိုးအလျော့ လုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဧရာဝတီသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ကြိုတင်မဲစာရင်းလျှောက်လွှာများ စိစစ် အတည်ပြုပြီးနောက် ပြန်ပို့လာသည့် စာရင်းကို စောင့်ဆိုင်းဆဲဖြစ်ပြီး ထိုစာရင်းတွင် မပါဝင်သူများရှိပါက ပြန်လည် လျှောက်ထားနိုင်မည့် တိုင်ကြားရမည့် ဖောင်ပုံစံများကိုလည်း သံရုံးက ပြင်ဆင်ထားကြောင်းလည်း သူက ပြောသည်။

“သူဌေး (အလုပ်ရှင်)ဆီက ခွင့်ယူလို့ အဆင်ပြေပါ့မလား တွေးနေရတယ်။ ဘန်ကောက်ကို မဲ သွားပေးဖို့က အလုပ်နဲ့တော့ ချိန်တော့ ချိန်ကြည့်ရမယ်။ ၂-၃ ရက်တောင် အချိန်ယူရမယ်။ သွားရမယ်ဆိုလည်း အလုပ်ပျက်ဦးမယ်လေ။ သူဌေးခွင့်ပြုမှသာ သွားဖြစ်မယ်”

သို့သော် ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါ ကာလလည်းဖြစ်နေသည့်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများက ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့ မဲပေးခွင့် မရနိုင်တော့သည့် အခြေအနေဟု ပြောကြသည်။

“သူဌေး (အလုပ်ရှင်)ဆီက ခွင့်ယူလို့ အဆင်ပြေပါ့မလား တွေးနေရတယ်။ ဘန်ကောက်ကို မဲ သွားပေးဖို့က အလုပ်နဲ့တော့ ချိန်တော့ ချိန်ကြည့်ရမယ်။ ၂-၃ ရက်တောင် အချိန်ယူရမယ်။ သွားရမယ်ဆိုလည်း အလုပ်ပျက်ဦးမယ်လေ။ သူဌေးခွင့်ပြုမှသာ သွားဖြစ်မယ်”ဟု ရနောင်းမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ဦးသန်းစိုးက ပြောသည်။

ဦးသန်းစိုးသည် တနင်္သာရီတိုင်း မြိတ်မြို့မှ ရနောင်းသို့ လာရောက်အလုပ်လုပ်နေသူဖြစ်ပြီး။ သြဂုတ်လက ကြိုတင်မဲစာရင်းတွင် ပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် အခြားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို စေတနာ့ဝန်ထမ်း ကူညီပေးခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။ မဲပေးလိုသူအများအပြားရှိပါက ရနောင်းတွင် မဲရုံခွဲ လာဖွင့်မည်လားဟု မျှော်လင့်နေခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ရနောင်း၊ ဖန်င၊ ကရဘီနှင့် စူရတ်ဌာနီ ပြည်နယ်များရှိ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများထံမှ ကြိုတင်မဲလျှောက်လွှာပေါင်း ၆၀၀၀ ခန့် ရှိသည်ဟု သိရသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအချို့၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များကို အလုပ်ရှင်က သိမ်းထားလေ့ ရှိသည့်အတွက် ထိုသူများအနေဖြင့်လည်း ဘန်ကောက်သို့သွားရောက်နိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ မဲပေးခွင့် ဆုံးရှုံး နိုင်ကြောင်း သူကပြောသည်။

“အခု ကျနော်မဲပေးခွင့်ရဖို့ မသေချာဘူး။ မဲတော့ သွားပေးချင်တယ်။ ဘန်ကောက်ကို သွားဖို့ အခက်အခဲရှိမယ်” ဟု ရနောင်းတွင်နေထိုင်သည့် အခြားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား တဦးဖြစ်သူ ဦးကျော်မိုးကလည်း ဆိုသည်။

“တောင်ပိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ မဲပေးဖို့ နည်းလိမ့်မယ်။ ကျိန်းသေတယ်။ ဘန်ကောက်ကို သွားဖို့ဆိုတာ အနည်းဆုံး ခွင့်နှစ်ရက်လောက်လိုတယ်။ တချို့ဆိုရင် ဒီထက်မကတောင် လိုလိမ့်မယ်။ အလုပ်ရှင်တွေက ဒါကို နားလည်ပြီး လိုလိုလားလား ခွင့်ပြုဦးမှ။ နောက် ကိုဗစ်-၁၉ အခြေအနေကလည်း ရှိသေးတယ်”

ဘန်ကောက်သို့ သွားရန်အတွက် ခရီးစရိတ်နှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ အကန့်အသတ်များ အပါအဝင် အခြားအခက်အခဲများကြောင့် တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သား အနည်ငယ်သာ မဲပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆကြောင်း ဖန်င အခြေစိုက် ပညာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖေါင်ဒေးရှင်း (FED) မှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး တာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးကလည်း ဆိုသည်။

“တောင်ပိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ မဲပေးဖို့ နည်းလိမ့်မယ်။ ကျိန်းသေတယ်။ ဘန်ကောက်ကို သွားဖို့ဆိုတာ အနည်းဆုံး ခွင့်နှစ်ရက်လောက်လိုတယ်။ တချို့ဆိုရင် ဒီထက်မကတောင် လိုလိမ့်မယ်။ အလုပ်ရှင်တွေက ဒါကို နားလည်ပြီး လိုလိုလားလား ခွင့်ပြုဦးမှ။ နောက် ကိုဗစ်-၁၉ အခြေအနေကလည်း ရှိသေးတယ်”ဟု ၎င်းက ဧရာဝတီ သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ချင်းမိုင်ရှိ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးတွင် ကြိုတင်မဲပေးမည့် မြန်မာနိုင်ငံသား တထောင်ကျော် အတွက် ကြိုတင်မဲပေးရမည့် ရက်ကို သတ်မှတ်ရခြင်းမရှိသေးကြောင်း ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးမှ သံမှူး ပထမ အတွင်းဝန် ဦးဇော်မျိုးထက်က ပြောသည်။

ချင်းမိုင်အပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ပြည်နယ် ၉ ခုမှ ကြိုတင်မဲပေးခွင့် လျှောက်လွှာ ၁၀၅၄ ခု ရှိခဲ့ပြီး၊ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပေးပို့လာမည့် မဲပေးခွင့်ရသူစာရင်းနှင့် မဲလက်မှတ်များကို စောင့်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဦးဇော်မျိုးထက်က ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ချင်းမိုင်အပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှ ကြိုတင်မဲပေးရမည့်သူများအတွက် မဲထည့်ရမည့်ရက်ကို ပဏာမအားဖြင့် ၃ ရက် ခန့် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ဦးဇော်မျိုးထက် က ဆိုသည်။ မဲပေးရမည့် ရက်များကို လာမည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း (စက်တင်ဘာလမကုန်ခင်) ကြေညာမည်ဟု ဆိုသည်။

ဇူလိုင်နှင့်သြဂုတ်လအတွင်း ပြည်ပနိုင်ငံအသီးသီးတွင် နေထိုင်သော မြန်မာနိုင်ငံသား ၄ သန်းအနက် လူ ၁ သိန်းခန့်က ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကြိုတင်မဲလျှောက်လွှာများ တင်ခဲ့ကြသည်ဟု နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန အဆိုအရ သိရသည်။ ထိုအရေအတွက်သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲကထက် ပိုလာသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တကမာ္ဘလုံးရှိ ပြည်ပနိုင်ငံရောက် မဲဆန္ဒရှင်များမှမဲပေးသူ ၃၀၀၀၀ ခန့် သာ ရှိခဲ့သည်။

စက်တင်လာလ ၂၄ ရက်နေ့အထိ ဘန်ကောက်၊ စင်္ကာပူ၊ ကွာလာလမ်ပူနှင့် ဆိုးလ်မြို့တို့တွင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရသူ ၆၄၀၀၀ ကျော်ကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က အတည်ပြုပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

သို့သော် ထိုစာရင်းမှာ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်း ၈ ခုမှသာ ဖြစ်ပြီး မဲပေးခွင့်ရသူ စာရင်းအပြည့်အစုံကို စီစစ်နေဆဲ ဖြစ်သည်။

ကြိုတင်မဲပေးခွင့်လျှောက်ထားသူ ၃၇၀၀၀ ရှိသော စင်္ကာပူမှ မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် ကြိုတင်မဲပေးရမည့်နေ့ကို အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ ၁၈ ရက်နေ့အထိ သတ်မှတ်ထားကြောင်း စင်္ကာပူရှိ မြန်မာသံရုံး၏ အင်တာနက် စာမျက်နှာအရ သိရသည်။

တောင်ကိုရီးယားရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများ ကြိုတင်မဲပေးရမည့် ရက်ကို အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်နေ့မှ ၅ ရက်အတွင်းနှင့် အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်မှ ၁၂ ရက်အတွင်း သတ်မှတ်ထားပြီး မလေးရှားမှ မြန်မာနိုင်ငံသားများမှာမူ အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်မှ ၁၁ ရက်အတွင်း ကြိုတင်မဲပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားနှင့်မလေးရှားရှိ မြန်မာသံရုံး ဖေ့ဘွတ် စာမျက်နှာများအရ သိရသည်။

(Nyein Nyein ၏ Many Myanmar Migrants in Thailand To Be Denied Vote as Extra Polling Stations Ruled Out ကို ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)

You may also like these stories:

မဲရုံတာဝန်ကျ ပညာရေးဝန်ထမ်းများ လက်ရှိ မိမိနေထိုင်ရာနေရာ၌ တာဝန်ထမ်းရမည်

ပါတီကို ဝန်းရံသူများကို တားမရဟု NLD ဆို

ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေကြား မဲဆွယ်ရေး ခက်နေတဲ့ တအန်း (ပလောင်) အမျိုးသားပါတီ