တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုမှ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားသော ကုန်ပစ္စည်းများကို အလေအလွင့်အဆုံးအရှုံး အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် ထိန်းသိမ်းပြီး ဥပဒေပိုင်းမှ အလျင်အမြန်စစ်ဆေးကာ အမြန်ဆုံးထုခွဲရောင်းချ၍ ဘဏ္ဍာငွေ လိုအပ်ချက်ဖြည့်တင်းရန် တရား မဝင် ကုန်သွယ်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဒုစစ်ခေါင်းဆောင် ဒု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းက ပြောသည်။
မေလ ၂၆ ရက်က နေပြည်တော်ရှိ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၌ပြုလုပ်သော တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ အစည်းအဝေးတွင် ထိုသို့ ပြောခြင်းဖြစ်သည်။
တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများသည် ရာဇဝတ်ကျူးလွန်မှု၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများပေါ် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုအပါအဝင် နယ်မြေတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးထိခိုက်စေသည့်အတွက် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများ၊ တိုင်း/ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူများမှ ပြတ်ပြတ်သားသား တိုက်ဖျက်ရန် ဒု စစ်ခေါင်းဆောင်က ညွှန်ကြားထားသည်။
တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မတီဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိ ၃ နှစ်နှင့် လေးလအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိသည်များတွင် လိုင်စင်မဲ့မော်တော်ယာဉ်နှင့် ဆိုင်ကယ် အများဆုံးဖြစ်သလို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ပတ်သက်သော သွင်းကုန်ပစ္စည်းများ၊ စက်ပစ္စည်းကိရိယာများ၊ အိုင်ဖုန်းများ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများနှင့် အခြား လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများပါဝင်ကာ အမြန်ဆုံးထုခွဲရောင်းချ၍ ဘဏ္ဍာငွေဖြည့်ရန် စစ်ကောင်စီ ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သည်ကြီးတဦးက “ဟိုတလောကဆိုရင် ဖမ်းတာ ၃၆၂ စီး တရက်ထဲနဲ့ ဖမ်းလိုက်တာ။ အခုချိန်မှာ လိုင်စင်က အခက်အခဲရှိတော့ လိုသလောက်လည်း မရတော့ တရားဝင်ရော တရားမဝင်ရော ရှိတာပဲ။ ကုန်သည်ကတော့ လိုင်စင်နဲ့သွားချင်ပေမယ့် အခုက အခွန်ဆောင်ပြီးပဲ သွားသွား မဆောင်ဘဲသွားသွား လမ်းမှာရှိတဲ့ ဂိတ်တွေက မသက်သာ ဘူး။ အခွန်ပေးတာပဲ အဖတ်တင်သွားတာ။ အပေါ်မှာ ဘယ်လို ညွှန်ကြား ညွှန်ကြားအောက်ခြေမှာမှ မလုပ်တာ တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုဆိုတာ မပေးလို့ပဲ ဖြစ်ပဲဖြစ်ဖြစ် ပေးတာနည်းလို့ပဲဖြစ်ဖြစ် အဖမ်းခံရတယ်။ ပြန် မရွေးနိုင်တဲ့သူတွေ အကပ်မရှိ တဲ့သူတွေကတော့ ပစ္စည်းတွေ အသိမ်းခံရတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
အဆိုပါ တရားမဝင်ကုန်ပစ္စည်းများကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးရာတွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာန၊ အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာန၊ ရဲ အစရှိသည့်အဖွဲ့စုံဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းဖြစ်ပြီး ဖမ်းဆီးခံရပါက ၁၂ ဘီး ကားတစီးလျှင် ကျပ်သိန်းထောင်ချီပေး၍ စစ်ကောင်စီ၏ မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်တွင် ဒဏ်ငွေဆောင်ကာ ပြန်ရွေးရခြင်း ဖြစ်သည်။

ကော့သောင်းရနောင်း ကုန်သည်ကြီးတဦးက “ကျနော်တို့ဆီမှာတော့ သူတို့ရဲ့ လျာထားချက်မီအောင် တလကို ၅ ခါလောက် ဖမ်းတယ်။ စကစရဲ့ အကောက်ခွန်ဌာနမှာ ဘယ်လောက် ဖမ်းပေးရမယ်ဆိုတဲ့စာရင်းရှိတော့ အဲဒါပြည့်အောင် လုပ်ရတယ်။ ဖမ်းမိတဲ့ ပစ္စည်းတွေက စားသောက်ကုန်တွေ ဘာတွေဖြစ်ရင် FDA လက်မှတ်ရှိရင် ပြန်ရွေးလို့ရတယ်။ မရှိရင် မရဘူး။ ဒဏ်ရိုက်ပြီး ပြန်ရွေးရတာပေါ့။ ကန့်သတ်ကုန်ဖြစ်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ ရွေးမရဘူး။ အခု သူတို့ပြောတဲ့ ဖမ်းထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေ ထုခွဲရောင်းချဖို့က ကားတွေပေါ့။ ပြန်မရွေးနိုင်တော့ဘူး ဆိပ်ကမ်းမှာ ကြာနေပြီဆို ဒါတွေကို လေလံပစ် နိုင်ငံတော် ဘတ်ဂျက်ထဲ ထည့်တာပေါ့” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ထို့ကြောင့် ကော့သောင်း- ရနောင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှဆိုလျှင် တလလျှင် စစ်ကောင်စီက ငွေတန်ဖိုးအားဖြင့် အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်း ၃၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀ အထိ တရားမဝင်ကုန်စည် ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်နေကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မတီ စတင်ဖွဲ့စည်းသည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ယခုအချိန်ထိ ဖမ်းဆီးမှု အမှုတွဲပေါင်း ၂၂၁၉၈ မှုနှင့် တန်ဖိုးငွေ ကျပ် ၅၇၆ ဒသမ ၅၄၁ ဘီလီယံ ရှိပြီး လအလိုက် ဖမ်းဆီးရမိများထဲတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လက အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မတီ၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။
လက်ရှိ၌ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေချိန်ဖြစ်သောကြောင့် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းမှ တင်ပို့မှုနှင့်တင်သွင်းမှုများ လာသဖြင့် လုံခြုံရေးနှင့်စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များ စနစ်တကျစစ်ဆေးဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက ယခုထက်ပို၍ ဖမ်းဆီး ဆောင် ရွက်နိုင်မည်ဟုလည်း ဒုစစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောဆိုသည်။
This article is supported by the Transition Promotion Programme, the Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic.
You may also like these stories:
ဒု စစ်ခေါင်းဆောင်အမိန့်ကြောင့် ထိုင်းတရုတ်ကုန်များ အဖမ်းအဆီးကြမ်း
ဘားအံ၌ ကုန်ကားများသာမက ဂိုဒေါင်များကိုပါ ရှာဖွေ
ရုရှားအတွက် ထားဝယ်အား အသင့်ပြင်ထားရန် ဒု စစ်ခေါင်းဆောင် ညွှန်ကြား