“တတ်နိုင်သမျှ အတိုက်အခံအင်အားစုကို အကူအညီပေးနေတယ်”
မြန်မာစစ်အာဏာသိမ်းမှု နှစ်နှစ်ပြည့်ပြီး စစ်ကောင်စီက အရေးပေါ်အခြေအနေကို နောက်ထပ်သက်တမ်း ခြောက်လ တိုးလိုက်သည်။ ဧရာဝတီသတင်းဌာန အယ်ဒီတာချုပ် ဦးအောင်ဇော်သည် စစ်ကောင်စီက အရေးပေါ်အခြေအနေ သက်တမ်းတိုးခြင်း၊ အရပ်သားများကို လေကြောင်းမှတိုက်ခိုက်မှု တားဆီးရေးအတွက် ဖိအားပေးရေးနှင့် အလားအလာကောင်းများအကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန အတိုင်ပင်ခံ မစ္စတာ ဒဲရက်ချိုလက်နှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။
မေး ။ ။ စစ်ကောင်စီက အရေးပေါ်အုပ်ချုပ်ရေး သက်တမ်းတိုးလိုက်တာကို ဘယ်လိုမြင်လဲ။
ဖြေ ။ ။ အရေးပေါ်အခြေအနေကို နောက်ထပ် ခြောက်လ သက်တမ်းတိုးလိုက်တာဟာ စစ်ကောင်စီက သူတို့ရဲ့ တရားမဝင် အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် နောက်ထပ် ဗြောင်ကျကျ အကြောင်းပြဖို့ ကြိုးစားတာပဲလို့ထင်တယ်။ ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာ ရွေးကောက်ပွဲကို ပယ်ဖျက်ဖို့ စစ်ကောင်စီက လုပ်ခဲ့တာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်ကပဲ။ အဲဒီအချိန်က စတင်ပြီး သူတို့ကိုယ်သူတို့ တရားဝင်အောင်လုပ်ဖို့နဲ့ သူတို့အုပ်ချုပ်ရေး လိုအပ်ကြောင်း အကြောင်းပြဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေ ကြိုးစားနေတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲသစ်တွေ ကျင်းပမှာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တချိန်ချိန်မှာ ကျနော်တို့ ကြေညာချက်တစောင်ထုတ်ပြန်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်။ ဘယ်ရွေးကောက်ပွဲသစ်မှ တရားမဝင်အောင်လို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ဝက်အတွင်း ကျနော်တို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားထားပြီးဖြစ်တယ်။ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲတွေသာ ဖြစ်တယ်။
နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံတွေကို သတ်ဖြတ်ဖမ်းဆီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို လှုပ်ရှားခွင့်မပေးဘဲ နိုင်ငံပိုင်နက် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်ရင် လွတ်လပ်မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဘယ်တော့မှ မကျင်းပနိုင်ဘူး။
နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံတွေကို သတ်ဖြတ်ဖမ်းဆီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို လှုပ်ရှားခွင့်မပေးဘဲ နိုင်ငံပိုင်နက် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်ရင် လွတ်လပ်မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဘယ်တော့မှ မကျင်းပနိုင်ဘူး။
ဒါကြောင့် ဒီနေ့ပြောရမယ့် သတင်းကတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဲဒီလုပ်ရပ်ဟာ ကျနော်တို့ကန့်ကွက်တဲ့ နောက်ထပ်လုပ်ရပ်တခုသာ ဖြစ်တယ်။
သူတို့ရဲ့ တရားမျှတမှုကင်းမဲ့တဲ့အုပ်ချုပ်ရေး သက်ဆိုးရှည်ဖို့ နည်းလမ်းရှာမယ့်အစား မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်ပြန်ပို့ပြီး အဲဒီလမ်းကြောင်းကို ပြန်ရောက်ဖို့ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝတဲ့ ဆွေးနွေမှုတွေလုပ်ဖို့ စစ်ကောင်စီကို တောင်းဆိုတယ်။
မေး ။ ။ စစ်ကောင်စီက အရပ်သားတွေကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု မလုပ်အောင် ဘယ်လိုဖိအားက တားဆီးနိုင်လဲ။
ဖြေ ။ ။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်အတွင်းမှာ စစ်ကောင်စီက ပြည်သူလူထုကို ရက်စက်ယုတ်မာမှု တိုးလာတာ ကျနော်တို့ တွေ့ခဲ့ရပြီး ဒီလုပ်ရပ်တွေကြောင့် အတိုက်အခံတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ပိုမိုပြတ်သားလာစေပြီး ပြည်သူလူထုက စစ်ကောင်စီကို ပြန်လည် တိုက်ခိုက်ကြတယ်။
စစ်ကောင်စီ ဝင်ငွေခက်ခဲအောင်နဲ့ လက်နက်ဝယ်ဖို့ ခက်ခဲအောင် မဟာမိတ်တွေ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့အတူ ကျနော်တို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ လုပ်ကိုင်ခဲ့တယ်။ ကံမကောင်းချင်တော့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်တချို့ရဲ့ အမြင်ကြောင့် လက်နက်ပိတ်ဆို့ရေးဆိုတာ ဖြစ်လာရင်တောင်မှ မကြာမီ ဖြစ်လာစရာ မရှိဘူး။
ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက မြန်မာစစ်ကောင်စီကို လက်နက်မထောက်ပံ့သင့်ဘူးလို့ ယူဆတယ်။ နိုင်ငံတချို့က မြန်မာစစ်ကောင်စီနဲ့ဆက်ဆံဖို့ စိတ်အားထက်သန်မှုတွေ နောက်ပြန်ဆုတ်လာတာ ကျနော်တို့ တွေ့ခဲ့တယ်။ ကံမကောင်းစွာဘဲ ရုရှားလို အခြားနိုင်ငံတွေက စစ်ကောင်စီနဲ့ဆက်ဆံရေးကို အကြီးအကျယ် တိုးမြှင့်ကြတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အတန်ကြာအတွင်း မြန်မာနဲ့ရုရှား စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးက တိုးတက်လာနေတယ်။ ရုရှားက ယူကရိန်းမှာ လုပ်နေတာတွေကြောင့်နဲ့ မြန်မာက ကိုယ့်ပြည်သူကိုယ် ပြန်လုပ်နေတာတွေကြောင့် အသွင်တူမိတ်ဆွေ ဖြစ်လာကြတယ်။
ကံမကောင်းစွာဘဲ ရုရှားလို အခြားနိုင်ငံတွေက စစ်ကောင်စီနဲ့ဆက်ဆံရေးကို အကြီးအကျယ် တိုးမြှင့်ကြတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အတန်ကြာအတွင်း မြန်မာနဲ့ရုရှား စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးက တိုးတက်လာနေတယ်။ ရုရှားက ယူကရိန်းမှာ လုပ်နေတာတွေကြောင့်နဲ့ မြန်မာက ကိုယ့်ပြည်သူကိုယ် ပြန်လုပ်နေတာတွေကြောင့် အသွင်တူမိတ်ဆွေ ဖြစ်လာကြတယ်။
ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက မဟာမိတ်တွေ၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီလက်နက်ရဖို့ ပိုမိုခက်ခဲသွားအောင် (ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ) နောက်ထပ် အရေးယူမှုတွေ လုပ်တယ်။ လာမယ့် အပတ်တွေ၊ လတွေမှာလည်း အဲဒီအရေးယူမှုတွေ ပိုမိုတိုးချဲ့ပြီး ဒီစစ်ကို စစ်ကောင်စီတိုက်ဖို့ စွမ်းရည်နဲ့ အပိုပစ္စည်းတွေရရေး ပိုမိုခက်ခဲအောင် လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်တယ်။
မေး ။ ။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင်မှုတွေကို မြန်မာပြည်သူတွေက ကြိုဆိုကြတယ်။ ပြည်သူတွေက စစ်ကောင်စီနဲ့ စစ်ကောင်စီအပေါ် ရုရှားထောက်ခံမှုကို ဆန့်ကျင်ရာမှာ ညီညွတ်ကြတယ်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက တာဝန်တွေကို အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများအသင်း (ASEAN) ကို လွှဲချနေတယ်ဆိုတဲ့ ပြောဆိုမှုမျိုးကို ဘယ်လိုတုံ့ပြန်မလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ တုံ့ပြန်မှုက အားထုတ်မှုလမ်းကြောင်း သုံးခုမှာ အခြေခံတယ်။ ပထမလမ်းကြောင်းက စစ်ကောင်စီကို အထီးကျန်စေပြီး ဒဏ်ခတ်ဖို့၊ ဝင်ငွေနဲ့ လက်နက်နဲ့ရင်းမြစ်ရဖို့ ပိုမိုခက်ခဲအောင် လုပ်ဖို့ဖြစ်တယ်။ ဒုတိယ လမ်းကြောင်းက မြန်မာ ပြည်တွင်းက ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ အတိုက်အခံကို ကူညီထောက်ခံဖို့ဖြစ်တယ်။
ဒါတွေကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ကနေတဆင့် အဓိကအားဖြင့် လုပ်ဆောင်မှာ ဖြစ်ပေမယ့် အဲဒါသာမက အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC)၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း (EAOs) တွေနဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) ကနေပါ လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့က သူတို့ အားလုံးနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေတယ်။
ကျနော်ကိုယ်တိုင် သူတို့နဲ့ သူတို့ဘာလိုတယ်ဆိုတာသိဖို့၊ သူတို့အတွက် ကျနော်တို့ပေးနိုင်တဲ့ အကောင်းဆုံး အကြံပေးဖို့၊ သူတို့လိုတဲ့ ကျနော်တို့ ပေးနိုင်တဲ့ အကောင်းအဆုံး အထောက်အပံ့ပေးဖို့ လူကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ ဗီဒီယိုက တဆင့်ဖြစ်စေ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေတာ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာပြီ။
ဒီလိုအားထုတ်တာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု တခုတည်း မဟုတ်ဘူး။ ဒေသတွင်းနဲ့ အခြားက နိုင်ငံတွေနဲ့အတူ NUG ကို ထောက်ပံ့လုပ်ဆောင်နေတယ်။
ပြီးတော့ တတိယလမ်းကြောင်းက မြန်မာပြည်သူတွေကို ကူညီဖို့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးရေးပဲ။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုဟာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းအကူအညီ အများဆုံးပေးနေတဲ့ တခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို အဲဒီအကူအညီတွေ အလိုအပ်ဆုံးပြည်သူတွေဆီကို ပိုမိုထိရောက်စွာရောက်ဖို့ နည်းလမ်းကို ကျနော်တို့ အမြဲတမ်းရှာဖွေနေတယ်။
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုဟာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းအကူအညီ အများဆုံးပေးနေတဲ့ တခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို အဲဒီအကူအညီတွေ အလိုအပ်ဆုံးပြည်သူတွေဆီကို ပိုမိုထိရောက်စွာရောက်ဖို့ နည်းလမ်းကို ကျနော်တို့ အမြဲတမ်းရှာဖွေနေတယ်။
လာမယ့်ကာလတွေမှာ အဲဒီအားထုတ်မှုတွေ ဆပွားတိုးတက်လုပ်ဆောင်မယ်။
ကျနော်ပြောနိုင်တာကတော့ ကျနော်တို့ အရမ်းကြိုးစားပမ်းစား လုပ်နေပြီး ကျနော်တို့ မူဝါဒရဲ့ အုတ်မြစ်ကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ASEAN မိတ်ဆွေတွေနဲ့အတူ အလုပ်ကို အရမ်းကြိုးကြိုးစားစား လုပ်ကိုင်ဖို့ဖြစ်တယ်။
ဒါက ဘယ်သူ့ကိုမှ တာဝန်လွှဲချတဲ့ကိစ္စမျိုး မဟုတ်ဘူး။
မြန်မာရဲ့အနာဂတ်မှာ၊ မြန်မာရဲ့တည်ငြိမ်မှုမှာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်ရေးမှာ ASEAN ရဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေ ရှိနေတာ မှန်တယ်။
အရှေ့တောင်အာရှဟာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ သေနင်္ဂဗျူဟာ အကျိုးစီးပွားမှာ လွန်စွာ အရေးပါတဲ့အတွက် မြန်မာနဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်းထိနေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်စေ၊ ကမ်းရိုးတမ်းထိစပ်နေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်စေ မြန်မာရဲ့အနာဂတ်မှာ အကျိုးစီးပွားတခု ရှိကြတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာဟာ ကျနော်တို့အတွက် အရေးကြီးတယ်။ မြန်မာဟာ အရှေ့တောင်အာရှ တည်ငြိမ်မှုနဲ့ ASEAN နိုင်ငံတွေ စွမ်းအားအပြည့်အဝ ရောက်ရှိရေးအတွက် အရေးကြီးတယ်။ ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ၊ ASEAN နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ကျနော်တို့ အရမ်းတန်ဖိုးထားတယ်။
နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းမှာ စစ်ကောင်စီတရားဝင်မှု ဒါမှမဟုတ် အသိအမှတ်ပြုခံရမှု နည်းနည်းပါးပါးရအောင် လုပ်ဖို့တောင် ပိုမိုခက်ခဲသွားစေတဲ့ ASEAN ရဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်က လုပ်ခဲ့တဲ့ ခိုင်မာတဲ့ခြေလှမ်းတွေကို ကျနော်တို့ အရမ်းကျေနပ်တယ်။
မေလတုန်းက ဝါရှင်တန်မှာ ကျနော်တို့ လက်ခံကျင်းပခဲ့တဲ့ US-ASEAN အထူးထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ၊ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ကုန်က အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေးတွေအထိနဲ့ အင်ဒိုနီးရှားမှာ မကြာသေးမီက ကျင်းပခဲ့တဲ့ ASEAN အစည်းအဝေးတွေ နိုင်ငံရေးအရ တက်ရောက်နိုင်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တာတွေကို ကြည့်လေ။
မြန်မာက နိုင်ငံရေးအရ ကိုယ်စားမပြုနိုင်ဘူး။ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဲဒီအထီးကျန်မှုနဲ့ တရားဝင်မှု အသိအမှတ်ပြုမှု ရအောင် မလုပ်ဆောင်နိုင်မှုတွေကို ထိန်းသိမ်းထားဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့ ကျနော်တို့ ယူဆတယ်။
ကျနော်ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်းပဲ တချိန်တည်းမှာ ကျနော်တို့ဟာ မဟာမိတ်တွေ၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ တတ်နိုင်သမျှ အတိုက်အခံအင်အားစုကို အကူအညီပေးနေတယ်။
ကျနော်ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်းပဲ တချိန်တည်းမှာ ကျနော်တို့ဟာ မဟာမိတ်တွေ၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ တတ်နိုင်သမျှ အတိုက်အခံအင်အားစုကို အကူအညီပေးနေတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ကပဲ ဝါရှင်တန်မှာ ကျနော့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်နဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ အရှေ့အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ရေးရာ လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒန်နီရယ် ခရစ်တန်ဘရင့်က NUG ရဲ့ ဝါရှင်တန်က ရုံးကို သွားရောက်ခဲ့တယ်။
ကျနော်ကိုယ်တိုင်လည်း မကြာမီ အဲဒီရုံးကို သွားရောက်မှာဖြစ်ပြီး ဒီအကျပ်အတည်းကနေ ရှေ့ကိုရောက်နိုင်မယ့် နည်းလမ်း ကူညီရှာဖွေပေးဖို့ ဒါမှမဟုတ် ကျနော်တို့ ဘယ်လိုအကောင်းဆုံး ကူညီနိုင်မယ်ဆိုတာသိဖို့ NUG နဲ့ မြန်မာက အခြား ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ အတိုက်အခံတွေနဲ့ ပုံမှန်ဆွေးနွေးဖို့ လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့ဟာ တခြားနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ အထူးသဖြင့် ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အနီးကပ်ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်နေပြီး အမြဲတမ်းထိတွေ့မှု ရှိတယ်လို့လည်း ကျနော်မှတ်ချက်ပေးချင်တယ်။
ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်နဲ့သာမက ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူနဲ့ပါ ကျနော့်မှာ လူချင်းရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံရေး ရှိတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူက မကြာသေးမီက အခြေအနေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အစီရင်ခံစာတစောင်အပြင် အခြားပြင်းထန်တဲ့ ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ပြန်ခဲ့သူဖြစ်တယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စတွေကို ရှုတ်ချတဲ့ သမိုင်းဝင် ပထမဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ကုန်က ချမှတ်နိုင်ခဲ့တယ်။ ဒီလိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို လုံခြုံရေးကောင်စီက တရားဝင်ကြားနာ ဆုံးဖြတ်ချက်တခုချဖို့ အရမ်းအရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတွေရှိခဲ့တယ်။
အရင်တုန်းက ကြေညာချက်တွေနဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွေပဲ လုပ်ခဲ့တာ။ ဒါဟာ မြန်မာအကျပ်အတည်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာကထားရှိတဲ့ အလေးထားမှုကို ဖော်ပြတဲ့၊ လုံခြုံရေးကောင်စီဟာ နောက်ဆုံးမှာ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေကို ကျော်လွှားပြီး ဒီပြဿနာကို ထုတ်ဖော်ပြောရတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်တယ်။
မေး ။ ။ အရပ်သားတွေကို အကာအကွယ်ပေးဖို့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ပိုမိုလုပ်ဆောင်ပေးနိုင်မလား။
ဖြေ ။ ။ ကောင်းပါပြီ။ ဒီကိစ္စမှာလည်း ထပ်မံပြောကြားရမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့က မြန်မာပြည်သူတွေကို ထူးခြားတဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေ ဆက်လက်ပံ့ပိုးပြီး တနေ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိမယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်၊ ယုံကြည်ချက်အတွက် သူတို့ရဲ့စွမ်းရည် ပိုမိုရစေအောင် ပြင်ဆင်ပေးဖို့ မြန်မာက အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနဲ့ ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ အင်အားစုတွေကို လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီသာမက ထောက်ပံ့ မှုတွေကိုပါ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေမှာဖြစ်တယ်။
ပြီးတော့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရဲ့ တခြား ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ အဲဒီနေ့အတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ မြန်မာ့အနာဂတ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် စဉ်းစားသုံးသပ်မှုများစွာကို အကြီးအကျယ် လုပ်ဆောင်ပြီးပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိမယ့် အဲဒီနေ့ဟာ မကြာမီ ရောက်လာမယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်တယ်။
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရဲ့ တခြား ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ အဲဒီနေ့အတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ မြန်မာ့အနာဂတ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် စဉ်းစားသုံးသပ်မှုများစွာကို အကြီးအကျယ် လုပ်ဆောင်ပြီးပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိမယ့် အဲဒီနေ့ဟာ မကြာမီ ရောက်လာမယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်တယ်။
ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့ကနဲ့ လုံးဝမတူတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်မယ်ဆိုတာကို ပြောဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ကွဲပြားခြားနားတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတခု ဖြစ်လာမယ်။
အရင် ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ၊ အခုဖြစ်နေတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို အတိုက်အခံနဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနဲ့ သူတို့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေက အများကြီးလေ့လာသိရှိပြီး မြန်မာရဲ့ အနာဂတ် ဒီမိုကရေစီအတွက် အဲဒါတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။
ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ အတိုက်အခံနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကို ကူညီဖို့ ကျနော်တို့ ဆက်လက် နည်းလမ်းရှာဖွေသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်နှောင်းပိုင်းက ကွန်ဂရက်က အတည်ပြုခဲ့တဲ့ Burma Act ဥပဒေဟာ နှစ်ပါတီလုံးက သဘောတူခဲ့တယ့် ဥပဒေဖြစ်တယ်။
ကျနော်တို့ သမ္မတဘိုင်ဒင်အစိုးရဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကန်၊ ဒီမိုကရက် လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်တွေနဲ့ ကွန်ဂရက်မှာ အဲဒီဥပဒေကို ကူညီဖန်တီးဖို့ အရမ်းကို နီးနီးကပ်ကပ် လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်။
အဲဒီဥပဒေကို ကျနော်တို့က အပြည့်အဝ ထောက်ခံတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ကံကြမ္မာ အကောင်အထည်ပေါ်ဖို့ ကူညီရာမှာ အထောက်အကူဖြစ်အောင် ကျနော်တို့ သုံးဖို့စီစဉ်ထားတဲ့ အရေးပါတဲ့ ကိရိယာတွေကို အဲဒီဥပဒေက ကျနော်တို့ကိုပေးထားတယ်။
မေး ။ ။ NDAA Burma Act ရဲ့အခြေအနေက ဘယ်အဆင့် ရောက်နေပြီလဲ။ အကောင်အထည် စတင်ဖော်နေပြီလား။
ဖြေ ။ ။ အဲဒီဥပဒေရဲ့ အစိတ်အပိုင်း အများအပြားကို ကျနော်တို့ စတင် အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ။ တချို့ အစိတ်အပိုင်းတွေကတော့ စတင်အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ အချိန်အနည်းငယ် ယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဥပဒေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရမ်းအရေးကြီးတယ်လို့ ကျနော်တို့ယူဆတဲ့ အချက်တွေထဲက တခုကတော့ မြန်မာပြည်သူတွေကို ကျနော်တို့ပေးဖို့၊ မြန်မာပြည်တွင်းက အတိုက်အခံတွေကို ကျနော်တို့ပေးဖို့လိုတယ်လို့ ကျနော်တို့ယူဆတဲ့ အထောက်အပံ့တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝါရှင်တန်က နှစ်ပါတီလုံးရဲ့ ကတိကဝတ်တွေကို မှတ်တမ်းတင်ပြီး အမှတ်အသားပြုပါတယ်။
ဒီဥပဒေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရမ်းအရေးကြီးတယ်လို့ ကျနော်တို့ယူဆတဲ့ အချက်တွေထဲက တခုကတော့ မြန်မာပြည်သူတွေကို ကျနော်တို့ပေးဖို့၊ မြန်မာပြည်တွင်းက အတိုက်အခံတွေကို ကျနော်တို့ပေးဖို့လိုတယ်လို့ ကျနော်တို့ယူဆတဲ့ အထောက်အပံ့တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝါရှင်တန်က နှစ်ပါတီလုံးရဲ့ ကတိကဝတ်တွေကို မှတ်တမ်းတင်ပြီး အမှတ်အသားပြုပါတယ်။
ဒီလိုပြဿနာတွေမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရင် အင်အားအရမ်းကောင်းလာတယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်တဲ့အတွက် ဒေသတွင်းနဲ့ ဒေသပြင်ပက မဟာမိတ်တွေ၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့အားထုတ်မှုကို ညှိနှိုင်းလုပ်ဆောင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအကျပ်အတည်း စကတည်းက ခင်ဗျားတို့ သတင်းဖော်ပြနေတဲ့ တုန်လှုပ်စရာလုပ်ငန်းလိုပဲ သူတို့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကြီးမားတဲ့အခက်အခဲတွေအတွက် မြန်မာပြည်သူတွေဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ ထောက်ခံမှုကို ရသင့်ပါတယ်။ အခုအချိန်ကနေပြီး နောက်တနှစ်ကြာတဲ့အခါမှာ စစ်ကောင်စီက မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် ကျူးလွန်နေတဲ့ သွေးချောင်းစီး အခက်အခဲအကြောင်း ပြောစရာမလိုတော့ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံလျှောက်လှမ်းနေတဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းအကြောင်း ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးနိုင်လောက်အောင်ကို ကျနော်တို့ဘက်က လုပ်စရာရှိတာ ဆက်လုပ်မှာဖြစ်တယ်။
မေး ။ ။ ဒီလိုရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ တွေ့နေရတာတောင် ဘာလို့ ဒီလောက် အကောင်းမြင်တာလဲ။
ဖြေ ။ ။ ဒါလည်း ကျနော့်အလုပ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတခုပါပဲ။
မေး ။ ။ ထိုင်းနိုင်ငံကရော ဒီထက်ပိုလုပ်နိုင်သေးလား။
ဖြေ ။ ။ အောင်မြင်တဲ့ သံတမန်တယောက်ဖြစ်ဖို့ အကောင်းမြင်မှု တစုံတရာ လိုအပ်တယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ တကယ်ကို လက်တွေ့ကျဖို့လိုတယ်။ အဆိုးမြင်မှုတွေ အရမ်းများတဲ့ မြန်မာ့အကျပ်အတည်းမျိုးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရချိန်မှာတောင် ကျနော်က အကောင်းမြင်မှုရလာတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အသံတိတ်သပိတ်မှာ ကျယ်ပြန့်မှုဟာ မြန်မာလူမှုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဒီမိုကရေစီ လိုလားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေသာမက ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ဘဝကို လိုချင်တဲ့၊ ဒီရိုင်းစိုင်းယုတ်မာရက်စက်တဲ့ စစ်ကောင်စီကို ရင်ဆိုင်တွန်းလှန်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်တဲ့ သာမန်ပြည်သူတွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ခံနိုင်ရည်၊ စိတ်ဓာတ်နဲ့ ခွန်အားကိုပြသတဲ့ နောက်ထပ်သင်္ကေတတခု ဖြစ်တယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အသံတိတ်သပိတ်မှာ ကျယ်ပြန့်မှုဟာ မြန်မာလူမှုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဒီမိုကရေစီ လိုလားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေသာမက ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ဘဝကို လိုချင်တဲ့၊ ဒီရိုင်းစိုင်းယုတ်မာရက်စက်တဲ့ စစ်ကောင်စီကို ရင်ဆိုင်တွန်းလှန်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်တဲ့ သာမန်ပြည်သူတွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ခံနိုင်ရည်၊ စိတ်ဓာတ်နဲ့ ခွန်အားကိုပြသတဲ့ နောက်ထပ်သင်္ကေတတခု ဖြစ်တယ်။
မြန်မာလူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ခံနိုင်ရည်နဲ့ခွန်အားက စစ်ကောင်စီကို အငိုက်မိသွားစေတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်က အခုလိုလုပ်ရပ်မျိုးတွေ ကျူးလွန်စဉ်က ဒီလိုတိုက်ပွဲမျိုးတွေ ဖြစ်လာမယ်လို့ သူတို့ထင်မထားဘူးလို့ ကျနော်ထင်တယ်။ အဲဒါက ကျနော့်ကို မျှော်လင့်ချက်နဲ့ အကောင်းမြင်မှုတွေ ဖြစ်စေတယ်။
ပြီးတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်အတွင်း NUG နဲ့ ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ အင်အားစုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ လုပ်ငန်းတွေကလည်း ပိုမိုဒီမိုကရေစီကျတဲ့ အနာဂတ်အတွက် ကျနော့်ကို မျှော်လင့်ချက်တွေပေးတယ်။
ဒီလိုပြောပေမယ့် ကျနော်တို့ဟာ လက်တွေ့ကျဖို့လည်း လိုတယ်။ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းမှာပဲ။ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းတဲ့ ရက်တွေ ရှေ့မှာရောက်လာဦးမယ်။ ကံမကောင်းအကြောင်းမလှစွာပဲ အခုလုပ်နေတဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လက်ဖြစ်နေဦးမယ်လို့ လက်တွေ့ကျကျ မျှော်လင့်ထားဖို့လိုတဲ့ သဘောရှိတယ်။
ဒါပေမယ့် အဲဒီကိစ္စကို အဆုံးသတ်ဖို့၊ စစ်ကောင်စီကို ရင်းမြစ်တွေနဲ့ လက်နက်တွေသုံးခွင့် ဖြတ်တောက်ဖို့နဲ့ အတိုက်အခံကို အင်အားတောင့်တင်းစေဖို့ ကျနော်တို့ ဆက်လက်ကြိုးစားဖို့ လိုတယ်။ ဒါဟာ ကျနော်တို့ ကတိကဝတ်ပြု ဆုံးဖြတ်ထားတဲ့ကိစ္စဖြစ်တယ်။
ဒီကိစ္စမှာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေဟာ အရေးပါတဲ့ အခန်းက ပါဝင်တယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ အရေးပါတဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်တယ်။ အခုဆိုရင် ကျနော်တို့ဟာ မဟာမိတ်စာချုပ်ချုပ်ထားတာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာပြီဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတွေဖြစ်တယ်။ ထိုင်းနဲ့မြန်မာဟာ လွန်စွာရှည်လျားတဲ့ နယ်နိမိတ်မှာ ထိစပ်နေပြီး ထိုင်းရဲ့အဓိက အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကျိုးစီးပွား အများအပြားကို ထိခိုက်သွားစေနိုင်တယ်။
ကျနော်တို့ဟာ ရှေ့ဆက်မယ့် ကိစ္စတွေအတွက် ထိုင်းကမိတ်ဆွေတွေနဲ့ လူကိုယ်တိုင်ရော ဖုန်းကတဆင့်ပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေတယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားကို ကျနော်ပြောနိုင်တယ်။ ထိုင်းဟာ ထိခိုက်မှုအများအပြား ခံရနိုင်တဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး ကျနော်တို့က သူတို့နဲ့ အနီးကပ် အလုပ်လုပ်နေတယ်။
ကျနော်တို့ဟာ ရှေ့ဆက်မယ့် ကိစ္စတွေအတွက် ထိုင်းကမိတ်ဆွေတွေနဲ့ လူကိုယ်တိုင်ရော ဖုန်းကတဆင့်ပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေတယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားကို ကျနော်ပြောနိုင်တယ်။ ထိုင်းဟာ ထိခိုက်မှုအများအပြား ခံရနိုင်တဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး ကျနော်တို့က သူတို့နဲ့ အနီးကပ် အလုပ်လုပ်နေတယ်။
မနှစ်က ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ဖြစ်စေ၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူတဲ့ ဘရူနိုင်းနဲ့ဖြစ်စေ ဒီနှစ် ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ဖြစ်စေ တခြား ASEAN အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့လည်း ကျနော်တို့က အနီးကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်နေတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားက ဒီနှစ် ASEAN ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူတော့ ဂျကာတာရှိ ကျနော်တို့ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ပိုလို့တောင်မှ နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်တယ်။
ကျနော်တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အရမ်းအရေးကြီးပြီး အမေရိကန်နဲ့ ASEAN သာမက ပိုမိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြောရရင် ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ သြစတြေးလျ၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ မြန်မာကအခြေအနေမှာ အကျိုးစီးပွားနဲ့ သြဇာရှိတဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ပါ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။
မေး ။ ။ စစ်ကောင်စီရဲ့ သြဇာကြီးမားတဲ့ ခရိုနီအများအပြားဟာ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုဒဏ်ကို မခံစားရဘူး။
ဖြေ ။ ။ မြန်မာစစ်ကောင်စီက စွမ်းအင်ကနေ ဝင်ငွေရအောင်လုပ်ပြီး လက်နက်ကုန်သွယ်မှု လုပ်နိုင်စေတဲ့စွမ်းရည်နဲ့ အနီးကပ်ဆက်စပ်နေတဲ့သူတွေ အပါအဝင် လူပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို ကျနော်တို့ မကြာသေးမီက အရေးယူပိတ်ဆို့မှုသစ်တွေ ချမှတ်တယ်။
ထပ်ပြီးပြောရဦးမယ်ဆိုရင် အဲဒီလိုအရေးယူနေတာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတခုတည်း မဟုတ်ဘူး၊ ဗြိတိန်၊ သြစတြေးလျ၊ ကနေဒါနဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေလို လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေလည်း သူတို့ကို အရေးယူ ပိတ်ဆို့နေတာ။ ဥရောပသမဂ္ဂကလည်း ပြင်းထန်တဲ့ အရေးယူမှုတွေ လုပ်ထားတယ်။
အဲဒီ အားထုတ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို ကျနော်တို့ ဆက်လက် ဖော်ထုတ်သွားမှာဖြစ်ပြီး နောက်ထပ်အရေးယူမှုတွေ လာဦးမယ်၊ ဒီလုပ်ရပ်တွေ မရပ်ရင် အပြစ်ပေးခံရမယ် ဆိုတာကို သူတို့သိသင့်တယ်။ ထပ်ပြီးပြောရဦးမယ်ဆိုရင် အဲဒီလိုအရေးယူနေတာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတခုတည်း မဟုတ်ဘူး၊ ဗြိတိန်၊ သြစတြေးလျ၊ ကနေဒါနဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေလို လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေလည်း သူတို့ကို အရေးယူ ပိတ်ဆို့နေတာ။ ဥရောပသမဂ္ဂကလည်း ပြင်းထန်တဲ့ အရေးယူမှုတွေ လုပ်ထားတယ်။
ကျနော်တို့က အရှေ့တောင်အာရှတခုတည်းကို ကြည့်နေတာမဟုတ်ဘဲ တကမ္ဘာလုံးကို ကြည့်နေပေမယ့် ကမ္ဘာ့ ကျန်အစိတ်အပိုင်းတွေကလည်း စစ်ကောင်စီ အခုလုပ်နေတာတွေအပေါ် ပိုမိုအာရုံစိုက်လာပြီး စစ်ကောင်စီဟာ သူ့လုပ်ရပ်တွေအတွက် တန်ဖိုးတခု ပေးဆပ်စေဖို့ ထူးခြားတဲ့ ခြေလှမ်းတွေလှမ်းဖို့ စိတ်ဝင်တစား ဖြစ်လာနေတယ်။
(ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းမှ Top US Envoy Pledges Deeper Myanmar Support ကို ဘာသာပြန်သည်။)
You may also like these stories:
မြန်မာအတိုက်အခံများကို ပိုမိုထောက်ခံရန် အမေရိကန် နည်းလမ်းရှာနေ
မြန်မာစစ်တပ်ကို “လူရမ်းကား”များဟု အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး အတိုင်ပင်ခံ ခေါ်
