ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တတိယအများဆုံး ကူးစက်နေတဲ့ ဘရာဇီးနိုင်ငံမှာ နေ့စဉ် ကူးစက်မှုနှုန်းတွေ တရှိန်ထိုး မြင့်တက်သွားပေမယ့် လက်ရှိအချိန်ထိ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံနိုင်ဖို့ လမ်းစ မတွေ့ရသေးပါဘူး။ ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့က ၂၄ နာရီအတွင်း ကူးစက်မှုနှုန်း စံချိန်တင်အဖြစ် ၇၀,၀၀၀ ကျော် ကူးစက်ခံခဲ့ရပါတယ်။
ကူးစက်မှုနှုန်း တဟုန်ထိုး မြင့်တက်လာပြီး ဆေးရုံတက် ကုသသူ အရေအတွက် များလာတာကြောင့် လာမယ့် ခရစ္စမတ်နဲ့ နှစ်သစ်ကူး ကာလတွေမှာ ကျင်းပမယ့် ပွဲတော်တွေကို အစိုးရက ပိတ်ပင်ထားရပါတယ်။ ဘရာဇီးမှာ ဇူလိုင်လကုန်ပိုင်းကစလို့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေ စတင်မြင့်တက်လာခဲ့တာပါ။
အစိုးရရဲ့ တရားဝင် ထုတ်ပြန်တဲ့ အချက်အလက်တွေအရ နိုဝင်ဘာလအတွင်း ကူးစက်မှုနှုန်းနဲ့ သေဆုံးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ COVID-19 ကြောင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံသား ၁၈၃,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီး ဒါဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အမေရိကန်ပြီးရင် ဒုတိယ အသေပျောက် အများဆုံးနိုင်ငံလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
လူဦးရေ ထူထပ်တဲ့ ဆောပိုလိုမြို့နဲ့ ရီယိုဒီဂျနေးရိုးမြို့တွေမှာ ဆေးရုံတက် ကုသသူ အရေအတွက် များလာကာ ရီယိုမှာဆိုရင် အရင်ပတ်က COVID-19 ကူးစက်လူနာ ၁,၅၀၀ နီးပါး ဆေးရုံတက် ကုသနေပါတယ်။ ကုသခံနေသူတွေထဲက ရောဂါပြင်းထန်သူ ၂၇၃ ဦးမှာ ၅၁ ဦးသာ COVID-19 ဆေးရုံ ခုတင်နေရာ ပေးထားနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ကျန်းမာရေးဌာန တာဝန်ရှိသူတွေကတော့ ကူးစက်မှုတွေ တရှိန်ထိုး မြင့်တက်လာတာဟာ ချမှတ်ထားတဲ့ Social distancing နဲ့ Lockdown စည်းမျဉ်းတွေကို ဖြေလျှော့ပေးလိုက်တာကြောင့်လို့ ဆိုပါတယ်။ “ကန့်သတ်ချက်တွေ ဖြေလျှော့ပေးလိုက်တော့ အများပြည်သူ သွားလာရာ နေရာတွေမှာ လူထူထပ်လာပြီး ကူးစက်မှုနှုန်း ပြန်မြင့်တက်လာတာပါ” လို့ သုတေသီ Daniel Villela က ပြောပြသွားပါတယ်။
ဘရာဇီးနိုင်ငံဟာ COVID-19 ဒုတိယလှိုင်း စတင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ နှစ်လယ်ပိုင်းလောက်ကစပြီး ကူးစက်မှုတွေ မြင့်တက်နေရာကနေ အခုချိန်ထိ ကျဆင်းသွားတာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။ ပြည်နယ် ၂၆ ခုမှာ ၂၁ ခုက ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုနှုန်း မြင့်တက်နေဆဲ အခြေအနေပါ။ COVID-19 ကုသရေး ဆေးရုံ ခုတင် အရေအတွက်ကလည်း ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်လောက် ပြည့်နေပါပြီလို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ဆိုပါတယ်။
ယခင်အပတ်က နိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ Rio Grande do Sul ပြည်နယ်မှာ COVID-19 ကြောင့် သေဆုံးနှုန်း ၄၇ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့တယ်လို့ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Eduardo Leite က ပြောသွားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီး (WHO) အကြီးအကဲ Tedros Adhanom Ghebreyesus ကလည်း ဘရာဇီးနိုင်ငံဟာ COVID-19 ကူးစက်မှုနှုန်း မြင့်တက်နေပြီး စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်လို့ သတိပေး ပြောဆိုထားပါတယ်။
ကျန်းမာရေး ကျွမ်းကျင်သူ တချို့ကတော့ ကူးစက်မှုနှုန်း မြင့်တက်လာတာဟာ ဘရာဇီးသမ္မတ ကိုယ်တိုင်က ပြည်သူတွေကို အချက်အလက် အမှားတွေ ပြောကြားနေတာကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ဝေဖန်ထားပါတယ်။
နိုင်ငံတွင်းမှာ ကူးစက်မှုနှုန်း မြင့်တက်နေပေမယ့် ဘရာဇီးသမ္မတ Bolsonaro ရဲ့ ကာကွယ်ဆေး အစီအစဉ်မှာ စတင် ထိုးနှံပေးမယ့်ရက် အတိအကျ မရှိသေးတာကြောင့် အတိုက်ခံခေါင်းဆောင်တွေဘက်က ပြစ်တင် ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ ဘရာဇီး ကျန်းမာရေး အဖွဲ့အစည်းဘက်ကလည်း အခုချိန်ထိ ကာကွယ်ဆေး ခွင့်ပြုပေးထားတာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။
ကျန်းမာရေးဒုဝန်ကြီး Elcio Franco ကတော့ ဘရာဇီး တနိုင်ငံလုံးအတွက် ကာကွယ်ဆေး လုံလောက်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ “ကျနော်တို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်က တနှစ်အတွင်း လူဦးရေ သန်း ၈၀ ကျော်ကို ထိုးနှံပေးဖို့ပါ။ ဘရာဇီးနိုင်ငံမှာ လူဦးရေ ၂၁၂ သန်းကျော် ရှိပါတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
Ref: Aljazeera
You may also like these stories:
ယူကေမှာ မျိုးဗီဇကွဲ ကိုရိုဗိုင်းရပ်စ်သစ် ကူးစက်မှုတွေ ရှိလာ
ဗိုင်းရပ်စ် စတင်ကူးစက်ရာ ဝူဟန် ပင်လယ်စာဈေးကြီးရဲ့ ကိုဗစ် ၁ နှစ်အလွန်
အမေရိကန်မှာ COVID-19 ကူးစက်မှုကြောင့် သေဆုံးသူ ၃ သိန်း ကျော်ပြီ