အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကယားပြည်နယ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်ကြောင့် ရပ်ကွက်ကျေးရွာစုစုပေါင်း ၈၅ ခု ကျော် ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း ယခုလ ၆ရက်နေ့ထုတ် လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသည့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များ၏ အစီရင်ခံစာ အရ သိရသည်။
ကရင်နီလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့၊ ကရင်နီအမျိုးသမီးအဖွဲ့၊ ကယန်း အမျိုးသမီးအဖွဲ့နှင့် ကယားပြည်နယ် ငြိမ်းချမ်းရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်အဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်းပြုစုသည့် “အနာဂတ်မှာ တို့ ဘယ်လို အသက်ရှင်မလဲ” ဆိုသော အစီရင်ခံစာ တွင် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှစ၍ ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ လူနေရပ်ကွက် ၂၂ ခုနှင့် ကျေးရွာ ၆၃ ရွာတို့မှာ ပျက်စီးသွားကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
ပျက်စီးသွားသည့် ရပ်ကွက်နှင့် ရွာများမှာ လွိုင်ကော်၊ ဒီးမော့ဆို၊ ဖရူဆို၊ မိုးဗြဲ၊ ဖယ်ခုံနှင့် ဘော်လခဲမြို့နယ်များမှ ဖြစ်ပြီး ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်သည် စုစုပေါင်းကျေးရွာ၂၆ ရွာဖြင့် ရွာပျက်စီးမှုအများဆုံးဖြစ်ကြောင်း စာတမ်းတွင် ပါရှိသည်။ အိမ်အရေအတွက်အားဖြင့်ဆိုပါက အိမ်ပေါင်း ၁၁၉၀ ကျော် ဆုံးရှုံးထားသည်။
စစ်ကောင်စီတပ်က လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်ပြီးနောက် မီးရှို့ သွားခြင်းတို့ကြောင့် ရပ်ကွက်နှင့်ကျေးရွာများ ပျက်စီးရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကယားပြည်နယ်အခြေစိုက် အရပ်ဘက် အဖွဲ့များက ဆိုသည်။
ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူ ကိုဗညားကလည်း စစ်ကောင်စီတပ်သည် စစ်ရှောင်စခန်းများ ကိုပါ အလွတ်မပေးဘဲ စစ်ရေးပစ်မှတ်အဖြစ် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “လွိုင်ကော်မြို့နယ်ထဲက ဆင်စခန်းမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ၂ ရက်မှာ ဖြစ်သွားတာရှိတယ်။ ဆင်စခန်းက စစ်ရှောင်စခန်းပေါ့။ အဲဒီကို စစ်ကောင်စီက၂ ကြိမ်တိုင်တိုင် တရက်တည်း ည ၆ နာရီခွဲလောက်မှာ လာဝဲပြီး ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအတွက် စခန်းက စားနပ်ရိက္ခာသိုလှောင်တဲ့ ဂိုဒေါင်လည်း ပျက်စီးသွားတယ်။ စာသင်ကျောင်း လည်း ပျက်စီးသွားတယ်။ အဲဒီမှာ လူထိခိုက်မှုတော့မရှိဘူးပေါ့။ အဲဒီစခန်းကတော့ IDP ထောင်ဂဏန်း ရှိတယ်။ နောက်တခုကတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်ပေါ့။ လွိုင်ကော်မြို့နယ်ထဲက ဝါရီကောခူးမှာပေါ့။ လက်နက်ကြီး အချက်ပေါင်း ၆၀ နဲ့ ၇၀ ကြား ညလုံးပေါက်ပေါ့။ ည ၁၀ နာရီနဲ့ မနက် ၇ နာရီအထိ ပစ်ခတ်တာတွေ လုပ်တယ်” ဟု ဆိုသည်။
ကယားပြည်နယ် အခြေစိုက် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များရေးသားသည့် စာတမ်းအရ ကယားပြည်နယ်တွင် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသည့် စစ်ဘေးရှောင်၂ သိန်းနီးပါး ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
တိုက်ပွဲအတွင်း မော်တာကျည်ထိမှန်မှုကြောင့် အရပ်သား ၈၅ ယောက် သေဆုံးထားသလို ၂၄၅ ဦး ဒဏ်ရာ ရထား ကြောင်း စာတမ်းတွင် ပါရှိသည်။
ယင်းပြင် စစ်ကောင်စီထောင်ထားသည့် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူ ၄ ဦးရှိပြီး ဒဏ်ရာရသူ ၇၀ ကျော်ရှိနေသည်။
ကယန်းအမျိုးသမီးအဖွဲ့မှ မအေလာကလည်း “စစ်ရှောင်တွေက ရတဲ့အချိန်အိမ်ပြန်ပြီး ရိက္ခာယူတာတွေ ရှိခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလိုပြန်ယူတဲ့အခါမှာ မြေမြှုပ်မိုင်းထိပြီး သေဆုံးတာတွေ၊ ဒဏ်ရာရတာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ဖေဖော် ဝါရီ ၆ ရက်က အွန်လိုင်းမှတဆင့် ပြုလုပ်သည့် စာတမ်း မိတ်ဆက်ပွဲတွင် ပြောသည်။
လက်ရှိ ကယားပြည်နယ်တွင် စစ်ရှောင်စခန်းပေါင်း ၂၂၀ ခန့်ရှိနေပြီး အဆိုပါ စစ်ရှောင်စခန်းမှ စစ်ဘေးရှောင်များသည် စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုနှင့် စစ်ကောင်စီ၏ ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နိုင်ချေရှိသည့် အခြေအနေ ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ကယားပြည်နယ် အခြေစိုက် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များက ဆိုသည်။
ကယန်းအမျိုးသမီးအဖွဲ့မှ မအေလာက “ဘယ်အချိန်ကျရင် ရိက္ခာပြတ်လပ်မှာလဲဆိုတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုက ရှိနေတုန်းပဲ။ ဘာကြောင့်ဖြစ်နေတာလဲဆိုတော့ စစ်ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အကူအညီပေးနေတဲ့ အဖွဲ့တွေကိုလည်း စစ်ကောင်စီ ဘက်က ဖမ်းဆီးတာတွေ၊ သတ်ဖြတ်တာတွေ ရှိနေတယ်။ စစ်ရှောင်တွေကို ထိထိရောက်ရောက်ကူညီဖို့ သွားရေး လာရေးမှာ အဟန့်အတားတွေ ရှိနေတယ်” ဟု ရှင်းပြသည်။
ဆက်လက်၍ ၎င်းက စစ်ရှောင်များထဲမှ တိုက်ပွဲအတွင်း ယောက်ျားဖြစ်သူ အသက်သေဆုံးသွားသည့် အမျိုးသမီးများ သည် အသက်ရှင်ရပ်တည်ရေးအတွက် အခြားသူများထက်ပိုမို ရုန်းကန်နေရကြောင်း ဆိုသည်။
ကယားပြည်နယ်အခြေစိုက် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များ၏ စာတမ်းတွင် စစ်ကောင်စီတပ်၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘာသာရေး အဆောက်အအုံ ၃၃ ခုနှင့် ဆေးခန်း ၄ ခုပျက်စီးခဲ့ရပြီး ဖရူဆို၊ ဒီးမော့ဆိုနှင့် လွိုင်ကော်မြို့နယ်တို့တွင် လူအစုလိုက် အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှု ၃ ခုရှိကြောင်း ပါရှိသည်။
ကယားပြည်နယ်ရှိ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကို တပ်မ ၆၆ ၊ တပ်မ ၇၇ လက်အောက်ခံတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် လွိုင် ကော်ရှိ ဒေသကွပ်ကဲမှု စစ်ဌာနချုပ်လက်အောက်ခံတပ်များ၊ အမှတ် ၄၂၈ ခြေမြန်တပ်ရင်း၊ အမှတ် ၃၅၀ ခြေမြန်တပ် ရင်း၊ အမှတ် ၃၃၆ ခြေမြန်တပ်ရင်း ၊ အမှတ် ၁၀၂ ခြေမြန်တပ်ရင်းနှင့် အမှတ်၂၆၁ ခြေမြန်တပ်ရင်း စသည့် တပ်ဖွဲ့များ က လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း စာတမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီဘက်ကမူ စစ်ရှောင်စခန်း၊ ဆေးရုံနှင့် စာသင်ကျောင်းတို့ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ကရင်နီအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) ကိုသာ လေကြောင်းနှင့် လက်နက်ကြီးပစ်ကူသုံး၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်ထုတ် နိုင်ငံပိုင်မြန်မာ့အလင်းသတင်းတွင် ကြေညာထားသည်။
စစ်ရှောင်စခန်းများအား ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်သည်ဆိုသည့် စွပ်စွဲချက်သည် ဝါဒဖြန့်မှုသာဖြစ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီဘက်က တုံ့ပြန်သည်။
ကယားပြည်နယ်အခြေစိုက် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များကလည်း စစ်ကောင်စီတပ်သည် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်နေသဖြင့် နိုင်ငံတကာအနေနှင့် သံတမန်ရေးရာ ထုတ်ပြန်ချက်များ ထက်ပိုသော အရေးယူမှု များ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ထားသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကို အဆုံးသတ်နိုင်ရန် မြန်မာစစ်တပ်အား လက်နက်ရောင်းချခြင်းနှင့် လေယာဉ်ဆီတင်သွင်းရောင်းချမှုပိတ်ပင်ခြင်းအား ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ကယားပြည်နယ်အခြေစိုက် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များက တိုက်တွန်းထားသည်။
လက်ရှိတွင်လည်း ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့မြောက်ဘက် ရှမ်း-ကယားနယ်စပ်ရှိ မိုးဗြဲမြို့ဝန်းကျင်၌ စစ်ကောင်စီ တပ်နှင့် ကရင်နီမဟာမိတ်ပူးပေါင်းတပ်များကြား တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပြီးနောက် စစ်ရေး တင်းမာလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
တိုက်ပွဲအချိန်မရွေးဖြစ်နိုင်သဖြင့် မိုးဗြဲနှင့် ပီကင်းရွာသွားလမ်းကို အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားသလို ဒေသခံ ပြည်သူ များ နေရပ်သို့ ပြန်မလာကြရန်လည်း မိုးဗြဲ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) က ကြေညာထားသည်။
You may also like these stories:
မိုးဗြဲအနီး တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီးနောက် စစ်ရေးအခြေအနေ တင်းမာ
စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ၃၇ မြို့နယ် ထပ်တိုးကာ ဖိနှိပ်ရေး အရှိန်မြှင့်
စစ်အာဏာသိမ်းပြီး လူထု ဒုက္ခပိုများလာဟု မွန်ပြည်သစ်ဆို
အနောက်နိုင်ငံများက စစ်အုပ်စုကို အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ထပ်တိုး