ရခိုင်ပြည်နယ် မြို့နယ်အသီးသီးတွင် ခိုလှုံနေကြသည့် စစ်ရှောင်များအား မူလနေရပ်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ပြီး နေထိုင်ကြရန် စစ်ကောင်စီ၏ တိုက်တွန်းချက်အပေါ် လက်မခံနိုင်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောဆိုကြသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ ဖြစ်ကြသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဝန်ကြီး ဦးကိုကို လှိုင်၊ လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီး ဒေါက်တာ သက်သက်ခိုင်၊ လူဝင်မှုကြီး ကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဦးမြင့်ကြိုင်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးထိန်လင်းတို့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက်က ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြားမြို့နယ်များသို့ သွားရောက်၍ စစ်ရှောင်များကို ထိုသို့ တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
မြောက်ဦးမြို့ မြတန်ဆောင် စစ်ရှောင်စခန်းမှ ဘုရားအုပ်ကျေးရွာသားတဦးက “ကျနော်တို့ မြောက်ဦးမြို့ပေါ်မှာ ရှိတဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းက လူတွေကို သျှစ်သောင်းဘုရားပေါ်မှာ စုပြီးတော့ စစ်ကောင်စီဝန်ကြီးတွေက ခေါ်ပြောတာပေါ့။ နေရပ် ပြန်မယ်ဆိုရင် ပျက်စီးသွားတဲ့အိမ်တွေကို ပြန်ဆောက်ပေးမယ်။ ဒီအချိန် တိုက်ပွဲလည်း မရှိတော့ဘူး၊ ရွာပြန်ပြီးနေကြ ပါ ဆိုပြီး ပြောတယ်။ ကျနော်တို့ကလည်း ပြန်ချင်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့က နောက်တကြိမ် တိုက်ပွဲ ဖြစ်ရင် ထွက်ပေါက်ရမှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် ရွာပြန်ဖို့ကတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
မြောက်ဦးမြို့ မြတန်ဆောင် စစ်ရှောင်စခန်းတွင် မြောက်ဦး၊ ကျောက်တော်၊ ပလက်ဝ စသည့်မြို့နယ်များမှ လာရောက် ခိုလှုံကြသည့် စစ်ရှောင်ဦးရေ ၁၀၀၀ ကျော်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။
အလားတူ ကျောက်တော်မြို့နယ် မဟာမုနိစစ်ရှောင်စခန်းမှ ရွာသားများကိုလည်း စစ်ကောင်စီဝန်ကြီးများက နေရပ်ပြန် ရန် တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့သော်လည်း လတ်တလော အခြေအနေအရ နေရပ်ပြန်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဒေသခံများက ဆိုသည်။
မဟာမုနိစစ်ရှောင်စခန်းမှ စစ်ရှောင်ကျေးရွာသားတဦးက “သူတို့က ဝင်တွေ့ပြီးတော့ မိုးမကျမီ ပြန်ကြပါ။ ရွာမှာ အိမ် မရှိတော့တဲ့ လူတွေကိုလည်း အိမ်ဆောက်ပေးမယ်ဆိုပြီး ပြောသွားတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ဘယ်ပြန်မလဲ။ နောက် တကြိမ် တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ မဖြစ်ဘူးလို့ ပြောလို့မှ မရတာ။ နောက်ပြီးတော့ သူတို့ (စစ်ကောင်စီ) ပြောတဲ့ စကားတွေ က ဘယ်လောက်ထိ ယုံကြည်လို့ရမလဲ။ သူတို့ ဘယ်လောက်အထိ တာဝန်ခံမှု ရှိမလဲ အားလုံးကလည်း သိနေကြ တာဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဘာမှ ပြန်တင်ပြတာ မရှိဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
အဆိုပါ မဟာမုနိစစ်ရှောင်စခန်းတွင် အိမ်ထောင်စု ၃၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၀၀ ရှိပြီး လာရောက်ခိုလှုံနေပြီး စစ်ရှောင် အများစုမှာ ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်းမှ မျောက်တောင်၊ သာစည်၊ ရွှေပြည်၊ တင်းမ စသည့် ကျေးရွာများနှင့် ပလက်ဝမြို့နယ်အတွင်းက ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများလည်း ခိုလှုံလျက်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။
ထိုသို့ စစ်ရှောင်များအား နေရပ်ပြန်ရန် တိုက်တွန်းနေသော်လည်း လက်ရှိ မြေပြင်အခြေအနေတွင် စစ်ကောင်စီ တပ် သားများကကျေးရွာအနီးတွင် တပ်စွဲနေထိုင်သည့်အတွက် ကျေးရွာသားများအနေဖြင့် လုပ်ကိုင်စားသောက်ရန် အဆင် မပြေသလို၊ မြေမြှုပ်မိုင်းအန္တရာယ်လည်း စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေရှိနေကြောင်း ပြောသည်။
ရခိုင်အခြေစိုက် စစ်ရှောင်အရေး ဆောက်ရွက်ပေးနေသည့် ဝံလက်ဖောင်ဒေးရှင်း ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ ဦးခိုင်ကောင်းစံ က စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် နေရပ်ပြန်ချင်သည့် ကျေးရွာသားများကို ပြန်ခွင့်မပေးဘဲ နေရပ်မပြန်လိုသည့် ရွာသားများကို နေရပ်ပြန်ရန် တိုက်တွန်းနေမှုအပေါ် စဉ်းစားစရာများ ရှိနေကြောင်း သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။
၎င်းက “တချို့ရွာသားတွေကတော့ ပြန်ချင်တယ်။ ပြန်ခွင့်မပေးဘူး။ ဥပမာ တင်းမရွာသားတွေဆိုရင် သူတို့ ပြန်ချင်လို့ ခွင့်တောင်းတာ ပြန်ခွင့်မပေးဘူး။ တချို့ရွာသားတွေက တိုက်ပွဲပြန်ဖြစ်မယ်ဆိုပြီး သုံးသပ်ကြတာ ရှိတော့ မပြန်ရဲဘူး။ အဲဒါကို ပြန်ဖို့ တိုက်တွန်းနေတယ် ဆိုတော့ ဒါတွေက စဉ်း စားစရာတွေ ဖြစ်နေတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
စစ်ကောင်စီသည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တည်ငြိမ်မှုရှိသယောင်၊ ၎င်းတို့အား လူထုလက်ခံထောက်ခံသယောင် ၊ စစ်ရှောင်များကို နေရပ်ပြန်ခိုင်းပြီး နိုင်ငံတကာစာမျက်နှာတွင် ပုံရိပ်ကောင်းစေရန် ဟန်ပြလုပ်ဆောင်နေသလို တဖက် တွင်လည်း စစ်ရှောင်များကို ကူညီပေးနေသည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများကို ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားကြောင်း စစ်ရေး အကဲခတ်များက ပြောဆိုသည်။
အိမ်ထောင်စု ၇၃၃ စု၊ လူဦးရေ ၁၈၆၂ ဦးရှိသည့် မြောက်ဦးမြို့ နယ်၊ တိမ်ညို စစ်ရှောင်စခန်းတွင် လစဉ်ထောက်ပံ့မှုများ မရရှိတော့သည့် အခြေအနေကြောင့် စစ်ရှောင်များ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲနှင့် ကြုံနေရကြောင်း ယင်းစခန်း တာဝန်ခံ ဦးစိုးနိုင်က ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့ စခန်းက လူတွေ ထောက်ပံ့မှု မရတာ ၊ ၃လ ၄ လ လောက်ရှိပြီ။ ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာနဲ့ နိုဝင် ဘာ မရဘူး။ ဒီဇင်ဘာမှ တခါ ရတယ်။ ဇန်နဝါရီမှာ မရတော့ဘူး။ အရင်တုန်းကတော့ ICRC က ထောက်ပံ့ ပေးတာ။ အခု ICRC နေရာမှာ WFP အဖွဲ့က သူတို့ ပေးမယ်ဆိုပြီးတော့ အိမ်ထောင်စုနဲ့ လူဦးရေစာရင်းတွေ လာကြည့်တာတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုထိတော့ ထောက်ပံ့လာတာ မရှိသေးဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
လက်ရှိအခြေအနေတွင် နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲများ ငြိမ်နေသော်လည်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်ရှောင်အရေအတွက် ၇၀၀၀၀ သောင်းကျော်အထိ နေရပ် မပြန်နိုင်သေးဘဲ ဆက်လက် ရှိနေသေးကြောင်း ဝံလက်ဖောင်ဒေးရှင်းမှ ကောက်ယူထားသော စာရင်းများအရ သိရသည်။
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ရက္ခိုင်စစ်တပ် (AA) တို့သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်ဆန်းပိုင်းကနေ တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ဆာဆာကာဝါ၏ ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးမှုကြောင့် ပထမအကြိမ် အပစ်ခတ် ရပ်စဲခဲ့သည်။
ထိုသို့ အာဏာသိမ်းကာလအတွင်း တိုက်ပွဲများ ငြိမ်သက်ခဲ့သော်လည်း၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတလတွင်ဆန်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီနှင့် AA တို့သည် မြန်မာ- ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်- အိန္ဒိယနယ်စပ်တို့တွင် တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲများ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၂၆ ရက်တွင် ဒုတိယအကြိမ် အပစ်ရပ်ခဲ့ကြသည်။
ထိုသို့ အပစ်ရပ်သော်လည်း စစ်ကောင်စီနှင့် AA တို့ကြား သဘောတူညီချက်တစုံတရာ မရှိသလို နှစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ဝင် များမှာလည်း တပ်ဆုတ်ခြင်းမရှိဘဲ တပ်ချင်းဆိုင်ထားသည့် အခြေအနေများ ရှိနေသည့်အတွက် နောက်တကြိမ် တိုက်ပွဲဖြစ်မည်ကို ဒေသခံများ စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။
You may also like these stories:
မြေပုံဒေသခံ ၂ ဦးကို AA ရိုက်နှက်မှု အရေးယူပေးရန် ချင်းနိုင်ငံရေးအဖွဲ့ တောင်းဆို
စစ်အာဏာသိမ်းပြီး လူထု ဒုက္ခပိုများလာဟု မွန်ပြည်သစ်ဆို
စစ်တပ်ကြောင့် ကယားပြည်နယ်တွင် ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာ ၈၀ ကျော် ပျက်စီး
