ဖားကန့်၌ ရွာမြေများအထိ ကျောက်စိမ်းတူးကြ၍ ပြောင်းရွှေ့ရမည့် အခြေအနေကြုံ

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့် ဒေသတွင် ကုမ္ပဏီများ လုပ်ကွက်ယူ၍ တရားမဝင်ကျောက်စိမ်း တူးဖော်ခြင်းမှာ တနေ့တခြား များပြားလာကာ ရွာမြေများအထိပါ တူးဖော်လာသဖြင့် တချို့မှာ ရွာလုံးကျွတ် ပြောင်းရွှေ့ ရမည့် အခြေအနေများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ဒေသခံများထံက သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တနိုင်တပိုင် (လက်ကျင်း) သမားများထက် ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းရှင်များက ပေ ၁၀၀၊ ပေ ၂၀၀ ပတ်လည် လုပ် ကွက်များယူ၍ စက်ယန္တရားကြီးများနှင့် နေ့၊ ည မပြတ် တူးဖော်မှုများကြောင့် ဖားကန့်ဒေသရှိ ကုဋေ၊ မှော်မုံ၊ ဆန်ခါ၊ သာ ယာကုန်း အစရှိသည့် ကျေးရွာများမှာ ရွာလုံးကျွတ် ပြောင်းရွှေ့ရမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

ဖားကန့်ဒေသခံ တဦးက “အခု လက်ကျင်း ဆိုတာတော့ မရှိတော့ပါဘူး။ ကုမ္ပဏီတွေ ဝင်တူးတာ များတယ်။ အများဆုံး ကတော့ ၁ သုံးလုံး ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ရေး ကုမ္ပဏီဖြစ်တယ်။ ပြီးရင် ဧရာရတနာတို့ ဘာတို့ပေါ့နော်။ တချို့ကလည်း ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင် ၃၊ ၄ ယောက်ပေါင်းပြီး လုပ်ကြတယ်။ စစ်တပ်က စီမံပြီးတော့ လုပ်တာတွေ ရှိတယ်။ ပြီးရင် KIA ကနေပြီး တော့ ဦးဆောင် လုပ်ကိုင်တာတွေ ရှိတယ်။ နှစ်ဖက်စလုံးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့သူတွေက တူးဖော်နေတာ ဖြစ်တယ်။ ကိုယ် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေလာတဲ့နေရာက မပြောင်းရွှေ့ချင်ပေမယ့် ကျမတို့မှာ ပြောပိုင်ခွင့်မရှိဘူး။ သူတို့(ကုမ္ပဏီ)တွေက ဗဟို ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း လုပ်တယ်ဆိုပြီး ပြောတော့ တားပိုင်ခွင့်လည်း မရှိဘူး။ တားတာတို့‌ ပြောတာတို့ ဆိုရင် ကျမတို့ကို ပစ်မှတ်ထားတာတွေ ရှိလာတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ကျောက်မျက် တူးဖော်မှုများမှာ လက်ရှိ ရွာမြေများအထိရောက်လာသဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၂၀၊ ၃၀၊ ၅၀ အထိ နေထိုင်လာခဲ့ကြ သည့် ကုဋေကျေးရွာမှ ဒေသခံများ ပြောင်းရွှေ့နေရသလို ဆန်ခါနှင့် သာယာ ကုန်းကျေးရွာများရှိ ဒေသခံများမှာလည်း ပြောင်းရွှေ့ရန် ပြင်ဆင်နေရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စက်တင်ဘာလမှ စတင်ကာ ကျောက်စိမ်း တူးဖော်မှုများမှာ သိသိသာသာ များလာပြီး ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကျေးရွာများ ရွာလုံးကျွတ် ပြောင်းရွှေ့ရမည့် အခြေအနေများနှင့် ရင်ဆိုင် နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

စစ်ကောင်စီ၏ လက်အောက်ခံ မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာ ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း (MGE)က ကချင် ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ကျောက်စိမ်းလုပ်ကွက်များကို ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်မှ စ၍ ဆက်လက် တူးဖော်ခွင့်မပြု ကြောင်း နိုင်ငံပိုင် သတင်းစာများမှ တဆင့် ကြေညာထားသည်။

သို့သော် ကုမ္ပဏီ အများစုမှာ မြေပြင်တွင် တူးဖော်မှု ရပ်ဆိုင်းထားခြင်း မရှိဘဲ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာရှိသူများနှင့် ပူးပေါင်း ပြီး စက်ယန္တရားကြီးများနှင့် နေ့စဉ် တူးဖော်နေမှုများကို ပြုလုပ်လျက်ရှိနေကြောင်း ဒေသခံများမှတဆင့် သိရသည်။

သာယာကုန်းကျေးရွာ ဒေသခံတဦးက “ကျနော်တို့က ကချင်လူမျိုး ဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ရဲ့ ကချင်ပြည်နယ်မှာမှ မနေရင် ဘယ်မှာ သွားနေရမလဲ။ ပြောပိုင်ခွင့်လည်း မရှိ၊ ရွာက ပျက်စီးလာတော့ မရွှေ့ချင်ပေမယ့်လည်း ရွှေ့ရတော့မှာ။ အခုဆို ရွာ မှာ ဘုရားကျောင်းတောင် မရှိတော့ဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင် ၂၉ ရက်ကဆိုရင် ဘုရားကျောင်းအတွက် အသုံးပြုနေတဲ့ မီးစက်ရုံ မီးစက်ကြီး ၂ လုံးနဲ့ ကျန်တာတွေ အားလုံးပြိုကျ ပျက်စီးသွားပြီ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ကျောက်စိမ်း တရားမဝင် တူးဖော်မှုများကြောင့် ရွာပျက်စီးလာသဖြင့် ပြောင်းရွှေ့ရမည့် ကုဋေ၊ ဆန်ခါနှင့် သာယာကုန်း ကျေးရွာများတွင် ၁သုံးလုံးကျောက်မျက်တူးဖော်ရေးကုမ္ပဏီက လုပ်ကွက်အများဆုံးဖြစ်ပြီး တခြား ကုမ္ပဏီများလည်း ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

အဆိုပါ သာယာကုန်းကျေးရွာမှာ လူဦးရေ သိန်းနှင့်ချီရှိပြီး အိမ်ထောင်စုပေါင်း ၈၀ နှင့် ၁၀၀ ကြား ရှိကာ အိမ်ခြေပေါင်း ၄၀၀နှင့် ၅၀၀ ကြားရှိကြောင်း၊ ထိုအထဲတွင် ကျူးတဲများလည်း ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် သာယာကုန်းကျေးရွာသည်၂၀၀၅ ၊ ၂၀၀၆ ခုနှစ်ခန့် စစ်အာဏာရှင်ဟောင်း ဦးသန်းရွှေ လက်ထက်ကလည်း ၎င်း၏ ဇနီး ဒေါ်ကြိုင်ကြိုင် ပိုင်ဆိုင်သည့် ကျောက်စိမ်းတူးဖော်သည့် လုပ်ကွက် ဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ မိုးတွင်းကာလမှာပင် ရွာလုံး ကျွတ် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခု အာဏာသိမ်းပြီးနောက်တွင် ထပ်မံ တူးဖော်လာသောကြောင့် ထပ်ပြောင်းရမည် အခြေ အနေ ဖြစ်နေကြောင်း ဒေသခံများက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ တစ်သုံးလုံးကျောက်မျက် တူးဖော်ရေးကုမ္ပဏီသည် ဖားကန့်ဒေသတွင် ၎င်း၏ လုပ်ကွက်များမှာ လက်ညိုးထိုး မလွဲ သည့် အခြေအနေထိရှိပြီး စစ်တပ်ရှိ ဗိုလ်မှူး၊ ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် ဆက်နွယ်သည့် ကုမ္ပဏီတခု ဖြစ်သလို ပိုင်ရှင်မှာလည်း “ဝ” လူမျိုး ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီတခု ဖြစ်ကြောင်း ကျောက်မျက်လုပ်ငန်းရှင် အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ဒေသခံများထံက သိရသည်။

ပြည်တွင်း ကျောက်ကုန်သည် တဦးက “ဒီကုမ္ပဏီကတော့ ဖားကန့်မှာ ကျောက်ထွက်တဲ့ နေရာမှန်သမျှ သူ့လုပ်ကွက် ရှိ တယ်။ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ “ဝ” အဖွဲ့အစည်းက လုပ်တာပေါ့။ နာမည် မခံတာလည်း ရှိတယ်။ မှော်ထဲမှာရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က သူတို့ အဖွဲ့အစည်းက လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ များတယ်။ ဟုန်ပန်း၊ မြန်မာတကောင်း၊ ဧရာရွှေဝါ၊ သစ် ရွက်စိမ်း၊ ရာဇဌာနီ စတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ နာမည်ခွဲ အများကြီးပဲ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ဖားကန့် ကျောက်စိမ်းများမှာ စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေးနှင့် တခြား ကျောက်ဝိုင်းများကို ဝင်ရောက်ပြီး အကျိုးတူနှင့် ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီများက အရည်အသွေးမြင့်မားသည့် ကျောက်စိမ်းများကို ပြည်တွင်း ကျောက်မျက် ရတနာပြပွဲများတွင် ရောင်းချ ကြကြောင်း ကျောက်ကုန်သည်များထံက သိရသည်။

လက်ရှိ ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကမောက်ကမဖြစ်ခြင်းများကြောင့် တရုတ်ကျောက် ကုန်သည်များမှာ ငွေလွှဲရန် ခက်ခဲပြီး ကျောက်စိမ်း အဓိက ဈေးကွက်ကြီးဖြစ်သည့် မန္တလေးကျောက်မျက် ဈေးကွက်တွင် လုပ်ငန်းရပ်တန့်သည် အထိ ဖြစ်နေသည်။

ကချင်ပြည်နယ်တွင် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း သယံဇာတများကို တရားမဝင် တူးဖော်နေသည်မှာ ကျောက်စိမ်းသာမက ရွှေနှင့် မြေရှားသတ္တုများလည်း ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

NLD အစိုးရ လက်ထက်တွင် ကုမ္ပဏီအကြီးများကို လိုင်စင် ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် ယခင်ကဲ့သို့ ကျောက်မျက်တူးဖော်ရာ တွင် လူရာချီ သေဆုံးခြင်း၊ အလောင်း ရှာမတွေ့ခြင်းများ မဖြစ်တော့သော်လည်း စစ်တပ်အာဏာသိမ်း ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် တရားမဝင် တူးဖော်မှုများကြောင့် ရက်ခြားလိုက် ကျောက်တူးဖော်ရေး လုပ်သားများ ဆယ်ဂဏန်း ဝန်းကျင်အထိ သေဆုံး မှုများက ရှိနေသေးသည်။

You may also like these stories:

စစ်ခေါင်းဆောင်သားနှင့် ခရိုနီတချို့ပေါင်းပြီး ရုရှားဆီ တင်သွင်းရန် ကြံစည်နေ

ဖားကန့်မှာ ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ခွင့် စစ်ကောင်စီ ဘာကြောင့် ပိတ်သလဲ