၂၀၁၈ ခုနှစ် ကုန်ခါနီးလောက်မှာ စီမံကိန်းများ ကြီးကြပ် အကဲဖြတ် ဌာနက စာသင်နှစ် တနှစ်တာ အတွက် ဒုတိယ အကြိမ် ကျောင်း စစ်ဆေးရေး ထွက်ကြရ ပါတယ်။
ရန်ကုန် တဖက်ကမ်း သံလျင် မြို့နယ်ထဲက အထက (ခွဲ) ကျောင်းတကျောင်းကို ရောက်တဲ့အခါ အဋ္ဌမ တန်း သိပ္ပံ ဘာသာ ရပ်ကို အလယ်တန်းပြ ဆရာမ ၂ ဦးက တယောက်တခန်းစီ သင်နေကြတဲ့ အဖြစ်ကို အံ့သြဖွယ် တွေ့ကြုံခဲ့ရပါတယ်။
အဋ္ဌမ တန်း A, B ၂ ခန်း ရှိရာမှာ တယောက်ကို တခန်း သင်နေကြတာပါ။ သက်ဆိုင်ရာ သိပ္ပံ ဘာသာရပ်မှူး နဲ့ စကား ပြောကြည့်တော့ ကျူရှင် ကိစ္စတွေ ပါလာတာကို ကြားသိခဲ့ရပါတယ်။
“ဆရာမကြီးရေ အလယ်တန်းပြ ဆရာမ ၂ ယောက်က လုပ်သက်ကရင့်၊ အသက်ကကြီး၊ နောက်ပြီး စွာလည်း စွာတယ်။ သူတို့ မကြိုက်ရင် ပြန်ပြောတယ်။ ပြန်အော်တယ်။ ကျောင်းအုပ်ကြီးက ပြန်မပြောရဲဘူး။ သူတို့အကြိုက် ပေးထားရတာ” တဲ့ “ဘုရားရေ…” လို့ တမိပါရဲ့။
သိပ္ပံ ဘာသာရပ်မှူးနဲ့ စကားပြောကြည့်လို့ အကျိုးအကြောင်း သိပြီးတဲ့နောက် ကျောင်းအုပ် ဆရာမကြီးနဲ့ပါ စကား ပြောကြည့် ရပါတယ်။
“ဆရာမကြီးရေ အတန်းပြတ် စနစ်နဲ့ ဘာသာရပ်ကို ခွဲဝေ တာဝန်ပေးရင် ကောင်းမယ် ထင်တယ်နော်။ ဥပမာ – အဋ္ဌမတန်း A, B ဆိုရင် အလယ်တန်းပြ ဆရာမ တယောက်ကို တာဝန်ပေး၊ သတ္တမတန်း A, B ဆိုရင်လည်း ဆရာမ တယောက်တည်း ကိုပဲ တာဝန် ပေးရင် ကောင်းမယ် ထင်တယ် နော်။ ဆရာမ တယောက်တည်းရဲ့ အာဘော်ကို A, B ၂ ခန်းစလုံးက ညီတူ ညီမျှ ရနိုင်မယ်။ ခွဲသင်နေတော့ အာဘော်က မတူတော့ဘူး။ ကလေးတွေကို လေ့ကျင့်ခန်းပေးတဲ့ အခါ၊ မေးခွန်း ထုတ်တဲ့ အခါ ကလေး အားလုံးရဲ့ အခြေအနေကို ဆရာမက ကောင်းကောင်း ခြုံခုံ သုံးသပ်နိုင်ဖို့၊ ကလေးတွေ အတွက် ပိုပြီး အဆင် ပြေ နိုင်မလားလို့လေ…။ အခုဟာက အပ်တချောင်းကို ဦးထမ်း၊ ပဲ့ထမ်းနဲ့ ၂ ယောက် ထမ်းနေသလိုပဲ။ မလိုအပ်ဘဲ အား တွေ အပို သုံးနေသလိုပဲ နော်။ ကလေးတွေ အတွက် အကောင်းဆုံး ဖြစ်အောင် စဉ်းစားပြီး လုပ်ပေးကြရအောင် နော်” ဆိုပြီး ပျားသကာ မက ချိုသာစွာ ပြောကြည့်ရပါတယ်။
ကျမတို့ကလည်း “ကျောင်းအုပ်ကြီးများနဲ့ လက်ထောက် ဆရာ၊ ဆရာမများ အလုပ်ကို သေချာစွာ မလုပ်ရင် ထိပ်တိုက် မတွေ့ပါနဲ့၊ အမုန်းစကား မပြောပါနဲ့” ဆိုတဲ့ မှာကြားချက်နဲ့ အညီ ဆောင်ရွက်ရတော့ ပညာရေးမှာလည်း အမုန်းစကား များကို ရှောင်ကျဉ်ကြရပါတယ်။
ကျောင်းအုပ် ဆရာမကြီးက“ဟုတ်ကဲ့ပါ၊ ဒီနှစ်က ကျမကလည်း ရာထူးတိုးနဲ့ ရောက်ခါစ ဖြစ်နေတော့…၊ နောက်နှစ် ကျောင်း ပြန်ဖွင့်ရင် အတန်းပြတ် စနစ်နဲ့ ဘာသာရပ်ကို ပေးပါ့မယ်။ ဒီနှစ်တော့ ဒီအတိုင်းပဲ ထားလိုက်ပါတော့မယ်”တဲ့..။
ကျောင်းအုပ် ဆရာမကြီးက အသက်က ငယ်ငယ်၊ အခုမှ ရာထူးတိုးနဲ့ ရောက်လာခါစမှာ လက်ထောက်တွေက အသက် ကြီး၊ လုပ်သက်ရင့်၊ ခပ်စွာစွာတွေ ဆိုတော့ လုပ်ရကိုင်ရ ကျပ်ကျပ်တည်းတည်း ဖြစ်နေတာကို တွေ့ခဲ့ရတာပါ။
သိပ္ပံ ဘာသာရပ်သင် ဆရာ၊ ဆရာမများနဲ့ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း စာအုပ်တွေကို စစ်ဆေးကြည့်တဲ့အခါ အဋ္ဌမတန်း A, B ကို တယောက် တခန်း ယူထားတဲ့ ဆရာမ ၂ ဦးက ဆဋ္ဌမတန်း A, B ကိုလည်း တယောက် တခန်း ယူထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ သူတို့ ရဲ့ တနေ့တာ စာသင်ချိန် အချိန်ဇယားက တနေ့လုံးမှ ၂ ချိန်ပဲ ရှိတာမို့ တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာရပ်တွေကို သင်ရဲ့ လားလို့ မေးကြည့်တော့၊ ယောင်ဝါးဝါး ဖြစ်နေပြန်ရော…။
အဲဒီ ဆရာမ ၂ ဦးက သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် အချိန်ဇယားမှာ စာရိတ္တ နဲ့ ပြည်သူ့နီတိ၊ ဘဝတွက်တာ ကျွမ်းကျင်စရာ (တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာများ) ကို တပတ် တချိန် ထည့်ရေး ထားပါတယ်။ တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာကို သင်ပါမှ တပတ်ကို ၁၂ ချိန် ဖြစ်ပါတယ်။
နေ့စဉ် မှတ်တမ်း စာအုပ်ရဲ့ အချိန်ဇယားမှာ ထည့်ရေးရုံနဲ့ တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာများကို မသင်ပြဘူး ဆိုရင် တပတ်ကို ၁၀ ချိန်ပဲ ရှိနေတာပါ။ ဒီအခြေအနေကို ကျောင်းအုပ်ကြီးကလည်း ချက်ချင်း မပြင်နိုင်။
“ဒီကျောင်းကို ဆရာမ လာလုပ်ရင် ကောင်းမယ် ထင်တယ်။ အဲဒီလောက်ကြီး သက်သာ ခိုနေရင်တော့ သိပ်မဟုတ်တော့ ဘူး။ သူများ ကျောင်းတွေ တော်တော် များများမှာ တနေ့ကို ၆ ချိန် ဝင်ပြီး တပတ် အချိန်ပေါင်း ၃၀၊ တချို့ ၂၆ ချိန်၊ ၂၇ ချိန် ဝင်နေကြရတာ၊ မနားမနေ သင်နေကြရတာ။ သူတို့တွေကို အားနာလိုက်တာ” ဆိုပြီး ရင်ထဲ မထားနိုင်တော့လို့ ခပ်ရွဲ့ရွဲ့ လေး ပြောလိုက်မိ ပါတယ်။
အလယ်တန်းဆင့် ကျောင်းသား ဦးရေပေါင်း ၄၉၀ မှာ အလယ်တန်းဆင့် သင် ဆရာမ ဦးရေ ၂၀ ဆိုတော့ ဆရာ အချိုးက များ နေတာ။ ကျောင်းအုပ်ကြီးရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှု အားနည်းတာ၊ လူများပြီး ပွဲမစည် ဖြစ်နေတာ။ အားလုံး ပေါင်းလိုက်တော့ ကလေးတွေ အတွက် စိတ်မကေင်းစရာ အနုတ် လက္ခဏာ တခုပါ။
ဆရာ အင်အား လုံလုံလောက်လောက် ရှိနေလို့ တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာရပ်တွေ ဖြစ်တဲ့ ဘဝ တွက်တာ ကျွမ်းကျင်စရာ၊ စာရိတ္တ နဲ့ ပြည်သူ့ နီတိ၊ ကာယ၊ ပန်းချီ၊ ဂီတ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ အိမ်တွင်းမှု စတာတွေကို သေချာစွာ သင်ကြရဲ့လား ဆိုတော့ လည်း ဝတ်ကျေတန်းကျေ။
တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာရပ်တွေကို ကျောင်းတွေမှာ သင်စေချင်လို့ သင်တန်းတွေ ပေးတာ၊ ဘာသာရပ် တခု အနေနဲ့ ဆရာကိုင်၊ ကျောင်းသားကိုင်၊ သင်ထောက်ကူ စာအုပ်များ အခမဲ့ ဖြန့်ဝေပေးတာ၊ ကျောင်းစစ်ဆေးရေး အဖွဲ့တွေက စိတ်
ဓာတ်၊ စည်းကမ်း၊ ပညာ အတွက် တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာရပ်များ သင်ကြားနိုင်မှုကို စနစ်တကျ အမှတ်ပေးတာ။ ဒါတွေ ဟာ ဒီလို ကျောင်းမျိုး အတွက်တော့ အဟောသိကံ ဖြစ်ရတာပါပဲ။
အထက (ခွဲ) …. ကျောင်းရဲ့ အလယ်တန်း အဆင့်ဟာ အားရစရာ မရှိလှတာမို့ လေးလံလှတဲ့ ခြေလှမ်းများနဲ့ မူလတန်း ကျောင်းဆောင် ဘက်ကို ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
Kg (သူငယ်တန်း) မှ စတုတ္ထတန်း အထိ ကျောင်းသား ဦးရေ ၈၀၅ ဦးမှာ ဆရာမ ၁၁ ဦးနဲ့ အဆင်ပြေပြေ ကြိုးကြိုးစားစား သင်ကြား၊ သင်ယူနေတာကို တွေ့ရတဲ့ အခါ အမောပြေ သွားရပါတယ်။
ကိုယ်ကလည်း Kg၊ G1 (ပထမတန်း)၊ G2 (ဒုတိယတန်း)ကို တိုင်းအဆင့် သင်တန်းတွေ တက်ထားခဲ့တာမို့ ၊ ကလေးတွေ ရဲ့ အတန်းထဲ ဝင်လိုက်တာနဲ့ တသားတည်း ဖြစ်သွားပြီး ငယ်မူတောင် ပြန်မိပါရဲ့။
Kg၊ G1၊ G2 အတန်းတွေကို တာဝန်ယူ သင်ကြားနေကြတဲ့ ဆရာမလေးတွေက သူတို့တွေ လုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ထားတဲ့ စစ်ဆေး အကဲဖြတ် မှတ်တမ်း၊ စံသတ်မှတ်ချက် မှတ်တမ်း၊ သင်ယူမှု ရလဒ်၊ လအလိုက် ရေးသွင်းထားမှု ဇယားများ စနစ် တကျ ရေးသွင်းထားတာကို ပြကြပါတယ်။
စနစ်သစ် သင်ရိုးအတိုင်း စိတ်ပါ လက်ပါ အားတက်သရော သင်ကြား ပေးနေတာကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
Kg ၃ ခန်း၊ G1 ၃ ခန်း၊ G2 ၃ ခန်း ရှိရာမှာ ဆရာမလေးတွေက အချင်းချင်း ပူးပေါင်း တိုင်ပင်ပြီး လုပ်ကိုင် နေကြတာကို မြင်ရတော့ ဝမ်းသာ ကြည်နူး ခဲ့ရပါတယ်။
ကျမတို့တွေ ကျောင်းများကို စစ်ဆေး ကြီးကြပ် အကဲဖြတ်ဖို့ သွားကြတဲ့ အခါ ကိုယ်တာဝန် ယူရမယ့် အပိုင်းတွေကို သတ်မှတ် ခွဲဝေ ယူကြရပါတယ်။
ကျမ တာဝန်ယူ ရတဲ့ သမိုင်း နဲ့ သိပ္ပံ (ဘာသာရပ်)၊ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း ရေးသားနိုင်မှု၊ သင်နည်း မှတ်စုများ၊ ဘာသာရပ်များ လေ့ကျင့်ခန်း၊ စစ်ဆေးမှု အခြေအနေ၊ တွဲဖက် သင်ရိုးဝင် ဘာသာရပ်များ သင်ကြားနိုင်မှု အခြေအနေ၊ စနစ်သစ် သင်ရိုး သင် အတန်းများ Kg၊ G1၊ G2 အခြေအနေ စတဲ့ ခေါင်းစဉ်များ အတိုင်း စစ်ဆေးရတဲ့ အခါ ရုံးခန်းထဲမှာ On paper (နေ့စဉ် မှတ်တမ်း၊ သင်နည်း မှတ်စု) အမြန်ဆုံး နည်းနဲ့ ကြည့်ရှု စစ်ဆေးပြီး တွဲဖက် သင်ရိုးဝင်များ သင်၊ မသင် စိတ်ဓာတ် စည်းကမ်း ပညာ ကောင်းမွန်မှု ရှိ၊ မရှိ သိရှိနိုင်ဖို့ စာသင်ခန်းတွေကို လက်တွေ့ဝင်ရောက် သင်ကြားရင်း၊ စစ်ဆေး အကဲ ဖြတ် ရင်း တွေ့ကြုံခဲ့ရတာပါ။
မူလတန်း ရာမလေးတွေကို “သမီးတို့ရေ သမီးတို့ကို ကျေးဇူး တင်ပါတယ်၊ ဂုဏ်လည်း ယူပါတယ်၊ အားလည်း ကိုးပါတယ်၊ ဆက်ပြီးတော့လည်း ကြိုးစားပေးကြပါဦးနော်၊ သမီးတို့ရဲ့ စေတနာတွေ ဘဝတကွေ့မှာ အကျိုးပေးပါစေ”လို့ ဆိုတော့ သူတို့လေးတွေ၊ အမောများကြားက အပျော်မျက်နှာလေးတွေနဲ့ “ပေးတဲ့ဆုနဲ့ ပြည့်ပါစေရှင့်..” တဲ့ ။
ဆရာမ ပီပီသသ လေးတွေကို တွေ့ရတဲ့အခါ ဝမ်းသာကြည်နူး ချစ်ခင်စိတ်များနဲ့ ပီတိဖြစ်ရသလို သူတို့တွေ အသက်တွေ ကြီးလာလို့ လုပ်သက်တွေ ရင့်လာတဲ့ အခါ ပညာပြည့်ဝ နှလုံးလှ သူများအဖြစ် ပညာရေး ဝန်ထမ်းဘဝ ဆက်လက် ရပ်တည် နိုင်ကြပါစေ။ အကြောင်းအမျိုးမျိုး အခြေအနေ အမျိုးမျိုးကြောင့် အရောင်ဆိုး မခံကြရပါစေနဲ့လို့ ဆုတောင်းရင်း ဖြင့်သာ…..။ ။
စာရေးသူ ခင်မေထက် (ပညာရေး) သည် ပညာရေးဝန်ကြီး ဌာနတွင် လက်ရှိ တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည့် လုပ်ငန်း အတွေ့အကြုံ နှစ် ၄၀ ခန့်ရှိသော အရာရှိတဦး ဖြစ်ပါသည်။