အကျဉ်းထောင်နှင့် ရဲဘက်စခန်းများတွင် ထိမ်းသိမ်းထားသူများအား ဝင်ရောက်စစ်ဆေးခွင့် ရပြီးနောက် ၇ နှစ်အကြာတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လာမည့် သီတင်းပတ်တွင် ပြန်လည် စတင်တော့မည် ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာ ကြက်ခြေနီအသင်း (ICRC) က ပြောကြားလိုက်သည်။
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ အခြေစိုက် ICRC အကြီးအကဲ မစ္စတာ ပီတာ မိုဟေး (Peter Maurer) သည် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီး ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကို၊ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝေလွင်၊ အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တို့နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် အကျဉ်းထောင်များသို့ ဝင်ရောက်စစ်ဆေးရန် အသေးစိတ် စီစဉ်နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
တချိန်က တံခါးပိတ်နိုင်ငံတခုတွင် ၂၀၁၁ ခုနှစ်၌ တက်လာသည့် အစိုးရ တာဝန်ယူချိန်မှ စတင်ကာ ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို လုပ်ဆောင်လာနေရာ ယခုကဲ့သို့ ကန့်သတ်ချက်များ မရှိတော့သည့်အတွက် အပေါင်းလက္ခဏာ ဆောင်သည့် အပြောင်းအလဲဖြစ်သည်ဟု ICRC ဥက္ကဌက ဆိုသည်။
“ကျနော်တို့ အကျဉ်းသား အားလုံးကို မြင်ချင်တွေ့ချင်ပါတယ်။ အကျဉ်းထောင်တွေကိုလည်း ပြန်လည် သွားရောက်ချင်တာပါ” ဟု မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မစ္စတာ ပီတာ မိုဟေးက သတင်းထောက်များကို ကြာသပတေးနေ့က ပြောသည်။
လာမည့် သီတင်းပတ်တွင် အကျဉ်းထောင်များသို့ သွားရောက်ဖြစ်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားခဲ့ကြောင်း၊ သူကိုယ်တိုင် လိုက်ပါသွားပြီး အကျဉ်းသားတချို့နှင့် လွတ်လပ်စွာ တွေ့ဆုံနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်းလည်း သူက သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။
ICRC အနေဖြင့် ၇ နှစ်ကြာပြီးနောက် အကျဉ်းထောင်များတွင်းသို့ ရေ၊ မိလ္လာစနစ်၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး စောင့်ရှောက်မှု စနစ် စသည်တို့ကို ပြန်လည် စစ်ဆေးခွင့် ပထမဆုံး ပြန်လည်ရရှိခြင်းလည်းဖြစ်သည်။
ယခင် စစ်အစိုးရ အာဏာပိုင်များက အကျဉ်းထောင်နှင့် ရဲဘက်စခန်းများရှိ နိုင်ငံရေးအရ ထိမ်းသိမ်းထားသူများ၊ လုံခြုံရေးအရ ထိမ်းသိမ်းထားသူများအား သွားရောက်တွေ့ဆုံမှုကို ICRC ဝန်ထမ်းများအား ၂၀၀၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ စတင်ကာ ကန့်သတ် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။
၂၀၀၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလက ICRC အဖွဲ့အနေဖြင့် အကျဉ်းထောင်များသို့ ဝင်ရောက်ကာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ (ICRC ၏ အခေါ်အဝေါ်အရ လုံခြုံရေးအရ ထိန်းသိမ်းထားသူများ) အား ဆက်လက် တွေ့ဆုံမည်ဆိုပါက ယခင် ကြံ့ခိုင်ရေးအသင်းဝင်များနှင့် အတူသွားရောက်မှသာ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုမည်ဟု စစ်အစိုးရ အာဏာပိုင်များက ကန့်သတ်လိုက်သည့်အတွက် ထိုအချိန်မှ စတင်ကာ ICRC က အကျဉ်းထောင်များတွင်းသို့ ဝင်ရောက်စစ်ဆေးခြင်း မပြုခဲ့တော့ပေ။
ICRC အဖွဲ့ကြီးသည် အကျဉ်းထောင်များ၊ ရဲဘက်စခန်းများရှိ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ၊ တခြား အကျဉ်းသားများကို သီးခြား လွတ်လပ်စွာ ဝင်ရောက်တွေ့ဆုံ အားပေးနှစ်သိမ့်ခြင်း၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး အကူအညီပေးခြင်း၊ ကွဲကွာနေသော မိသားစုဝင်များအား ဆက်သွယ်ပေးခြင်း စသည့် လူမှုရေးဆိုင်ရာများနှင့် ရေနှင့် မိလ္လာ စနစ်များ၊ အကျဉ်းသားများအား ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး စောင့်ရှောက်မှု စနစ်များကို လေ့လာခြင်းများမှာ လုပ်ဆောင်သည်။
သို့သော် စစ်ဆေး တွေ့ရှိချက်များကို သတင်းထုတ်ပြန်လေ့မရှိဘဲ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများနှင့်သာ လိုအပ်သည်များကို ဆွေးနွေး အကြံပြုပြင် တင်ပြလေ့ရှိသည်။ အလွန်လိုအပ်လာသော အခြေအနေရောက်မှသာ ICRC အနေဖြင့် စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်များကို သတင်းထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည်။
ICRC ဥက္ကဌသည် ကချင်ပြည်နယ်ရှိ စစ်ဘေး ဒုက္ခသည်များအား လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေး အကူအညီများ ပေးနိုင်ရေးအတွက်လည်း သွားရောက်လိုကြောင်း၊ ထို့အပြင် ယမန်နှစ်က လူပေါင်း ၈၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီး လူ ၁ သိန်းကျော် အိုးအိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့လည်း ကြာသပတေးနေ့က သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ဟင်နရီဒူးနန့်က ၁၈၆၃ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ခဲ့သည့် ICRC အဖွဲ့ကြီးသည် လွတ်လပ်သော ဘက်မလိုက်သည့် အဖွဲ့ကြီး ဖြစ်ပြီး စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေသော ဒေသများ၊ ပဋိပက္ခဒေသများ၊ သဘာ၀ ဘေးဒုက္ခကြုံရသည့်နေရာများတွင် ကူညီဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်။
