ယခုနှစ် နွေရာသီကာလမှာ မြန်မာအပါအဝင် အာရှနိုင်ငံများ၌ အပူချိန် စံချိန်တင် မြင့်လျက်ရှိရာ မန္တလေးမြို့တွင်လည်း Heat Stroke ခေါ် အပူရှပ်ခြင်းကြောင့် ဧပြီလနှင့် မေလအတွင်း သေဆုံးသူဦးရေ များပြားနေကြောင်း သိရသည်။
မန္တလေးတိုင်း၏ ဧပြီနှင့် မေလအတွင်း နေ့စဉ်ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ၄၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ဝန်းကျင်ရှိသည်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ် သော်လည်း တချို့ရက်များတွင် ၄၃ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်အထိ အမြင့်ဆုံးရှိသဖြင့် ရောဂါခံရှိသည့် အသက် ၅၀ နှင့်အထက် များ မှာ အပူဒဏ်မခံနိုင်၍ သေဆုံးမှုများ ရှိနေကြောင်း ဧရာဝတီက မေးမြန်းထားသည့် ပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့ ၃ ခုနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဆေးခန်းဖွင့်လှစ်ထားသော ဆရာဝန်တဦးထံမှ သိရသည်။
မန္တလေးမြို့ အခြေစိုက် ပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့တခု၏ အချက်အလက်များအရ ယခင်တလလျှင် ရုပ်အလောင်း ၁၀နှင့် ၂၀ ကြားတွင်သာ သယ်ဆောင်ပေးရသော်လည်း ဧပြီလမှစကာ မေလ ပထမပတ်အထိ သယ်ဆောင်ရသည့် ရုပ်အလောင်း ၅၀ ကျော်အထိ ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် မန္တလေးမြို့ပေါ်ရှိ မြို့နယ် ၂မြို့နယ်မှ ရပ်ကွက်တချို့အတွက်သာ လုပ် ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် သေဆုံးသူအရေအတွက်မှာ တမြို့လုံးအတိုင်းအတာနှင့် ဆိုလျှင်အများအပြား ရှိနေနိုင် သေး ကြောင်း ဆိုသည်။
မန္တလေးမြို့တွင် ပရဟိတအဖွဲ့ပေါင်း ၁၀၀ခန့် ရှိသည်ဟု သိရသည်။
မန္တလေးမြို့ အခြေစိုက် ပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့ ဝင် တဦးက “အပူချိန်ကြောင့် သေဆုံးမှု မြင့်တက်တာပေါ့။ ၁ ပတ်အတွင်းကို ၁၀ ဦး ၊ ၁၃ ဦးအထိ ဆုံးတာပေါ့။ လူငယ်လည်း ပါတယ်။ အလုပ်လုပ်နေရင်းနဲ့ ဦးနှောက်သွေးကြော ပြတ်သွားတဲ့ ကောင်လေး အသက် ၂၀ ကျော်လောက်ကနေ သက်ကြီးပိုင်းတွေ အထိ ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ထို့ပြင် အခြားသော ပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့ တခုမှ ရရှိသော အချက်အလက်များအရ ဧပြီလမှ စကာ မေလ ပထမအပတ် အထိ ၎င်းတို့အဖွဲ့ သယ်ဆောင်ရသည့် ရုပ်အလောင်းသည် ၁၀၀ နှင့် ၁၅၀ ကြားတွင် ရှိနေကြောင်း ၊ ထိုအထဲမှ အများစုမှာ ရောဂါအခံများနှင့်အတူအပူရှပ်ခြင်းကြောင့် သေဆုံးရခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
အဆိုပါ အဖွဲ့ဝင် တဦးက “မူးလဲတယ်၊ မူးလဲတယ် ဆိုပြီး ဆေးရုံပို့ရင် သေတာပဲ။ ဧပြီရယ်၊ မေရယ်မှာ ၁ ရက်ကို ၄၊ ၅လောင်းလောက်တော့ ရှိတယ်။ နယ်တွေကို ပြန်ပို့ရတာတွေလည်း ရှိတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ဦးနှောက်သွေးကြော ပြတ်လို့တို့၊ မူးမေ့သွားတို့လို့ အဲဒီလိုမျိုးတွေ။ အရင်ကတော့ သေဆုံးတာက ရက်တိုင်းတော့ မရှိဘူး။ ရှိလည်း ၃ ယောက်လောက်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
ထိုသို့ သေဆုံးမှု မြင့်လာနေသလို တဖက်တွင်လည်း ရောဂါခံရှိသည့် သက်ကြီးပိုင်းများမှာ ပူပြင်းသည့် ရာသီဥတုဒဏ်ကို မခံနိုင်ခြင်း၊ ဖျားနာခြင်းများ ဖြစ်နေရာမန္တလေးမြို့ ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီး နှင့် ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံများတွင်လည်း လူနာများ ပြည့်လျှံနေပြီး လူနာသစ် ထပ်မံ ပို့ဆောင်၍ မရသည်အထိ အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရသည်။
ယင်းကဲ့သို့ ဆေးရုံ မလုံလောက်မှုမှာ စစ်ကောင်စီက မန္တလေးမြို့ပေါ်ရှိ နာမည်ကြီး ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ ၅ ခုကို ပိတ်သိမ်း လိုက်၍ ရှိသည့် ဆေးရုံများ၌သာ စုပြုံပြနေရသည့်အတွက် လူနာနှင့် ဆေးရုံမမျှကာ ပြည့်လျှံနေရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံသတင်းရင်းမြစ်များက ဆိုကြသည်။
မန္တလေးမြို့ အခြေစိုက် ပရဟိတအဖွဲ့ဝင်တဦးက “ ဆေးရုံ အကုန်ပြည့်နေတာ။ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ တွေမှာလည်း ကုတင်မရ၊ အခန်းမရ၊ ပို့ရင် ဘယ်ဆေးရုံကမှ လက်မခံ။ မန္တလေး ပြည်သူ့ဆေးရုံ ကြီးကလည်း ၂ ဆောင်လား ၃ ဆောင်လား ပေါင်းပြီးတော့ ဖွင့်ပြီး ကုတော့ ကုနေတာပဲ။ ဆေးရုံ ၅ ရုံ ပိတ်ပြီး နောက်ပိုင်း စကျပ်တာ။ ဆေးရုံတွေ နည်းတာကြောင့်လည်း ပါတယ်။ ခါတိုင်းက ညပိုင်း လောက်ပဲ ပို့ရတာ အဆင်မပြေတာ။ အခုကတော့ နေ့ရော ညရော အဆင်မပြေတာ” ဟု ပြောသည်။
ထိုသို့ အပူချိန်မြင့်တက်လေ့ရှိသဖြင့် Heat Stroke (အပူရှပ်ခြင်း) ကြောင့် သေဆုံးမှုကို ကာကွယ်ရန် ယခင်က မန္တလေး အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံတွင် ရေခဲ၊ အအေးခန်း အပါအဝင် လိုအပ်သည့် ဆေးဝါးများကို ပြင်ဆင်ထား လေ့ရှိသော် လည်း စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ထိုသို့ ပြင်ဆင်မှု အားနည်းနေကြောင်း ဆေးရုံနှင့် နီးစပ်သူများက ဆိုကြသည်။
မန္တလေးမြို့အပြင် ရန်ကုန်မြို့တွင်လည်း အပူဒဏ်ကြောင့် လမ်းသွားလာရင်းဖြင့်ပင် လဲကျ သေဆုံးမှုများ ရှိနေသည်ကို တွေ့ရသည်။
မန္တလေးမြို့တွင် ကိုယ်ပိုင်ဆေးခန်း ဖွင့်လှစ်ထားသည့် ဆရာဝန် တဦးက “မန္တလေးမြို့ပေါ်မှာ မဟုတ်ဘူး၊ အဲဒီလို ဝေဒနာသည်တွေက တနိုင်ငံလုံးများနေမှာပဲ။ သေတယ်ဆိုတာ Heat Stroke အဆင့်ရောက်လို့ပဲ။ အရမ်းဆိုးရင် ကုထုံးက ပန်ကာတွေ ဖွင့်ပေးရတယ်။ ရေခဲတွေနဲ့ကို ခေါင်းကနေ လောင်းချိုးပေးရတာ ရှိတယ်။ ဦးနှောက်ထဲမှာ ရှိတာက ဘာနဲ့ တူလဲဆိုရင် အိမ်တအိမ်ရဲ့ Main ခလုတ်လိုပဲ။ အဲဒါရှော့ဖြစ်သွားရင် တအိမ်လုံးလျှပ်စစ် သုံးလို့ မရသလိုပဲ။ အဲဒီခန္ဓာကိုယ်ထဲက အပူချိန်မြင့်တက်နေတဲ့ စင်တာကို ၊ မီးလောင်နေတာကို ရေနဲ့ငြှိမ်းသလို လုပ်မှ။ မဟုတ်ရင် သေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။
ယင်းသို့ အပူချိန်ပြင်းထန်နေသည့်အတွက် အပူဒဏ်ကာကွယ်ရေး နှိုးဆော်ချက်များကို လေ့လာပြီး လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း၊ ရေ နှင့် ဓာတ်ဆား ဆုံးရှုံးမှုများကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးရန်နှင့် အဟာရ ပြည့်ဝအောင် စားပေးသင့်ကြောင်း ၊ အပူဒဏ်ကာကွယ်ရေး နှိုးဆော်ချက်များကိုလည်း ပြည်သူလူထု သိစေရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် နှိုးဆော်ပေးမှုများလည်း လိုအပ်နေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
အပူဒဏ်မှကာကွယ်ရန်မှာ ကလေးသူငယ်များနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ရောဂါအခံရှိသူများ အနေဖြင့် နေ့လယ်နေ့ခင်းအချိန်များတွင် အရိပ်ရအေးမြ၍ လေဝင်လေထွက် ကောင်းသောနေရာများတွင် နေကြရန်၊ ပြင်းထန်သည့်နေရောင်အောက်တွင် ပြင်းထန်စွာ အလုပ်လုပ်ခြင်း၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားခြင်းများကို ရှောင်ကြဉ်ရန်၊ အလင်းပြန်သော အဖြူရောင်နှင့် ပွပွချောင်ချောင် ချည်ထည်များကို ဝတ်ဆင်ရန်၊ နေပူထဲမှ ပြန်လာပြီး ချက်ချင်းရေချိုးခြင်းနှင့် မနက် ၁၀ နာရီမှ ညနေ ၅ နာရီအတွင်း လွင်တီးခေါင်ပြင်၊ မြစ်ကမ်းနား၊ရေချိုးဆိပ်များ၌ ရေချိုးခြင်း၊ အဝတ်လျှော်ဖွတ်ခြင်းများကို ရှောင်ကြဉ်ကြရန် တို့ဖြစ်သည်။
ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေး ကဲ့သို့ မြို့ကြီးများတွင် ရာသီဥတု အပူဒဏ် လွန်ကဲခြင်းအပြင် လျှပ်စစ်မီးရရှိချိန် နည်းပါးနေသည့် အတွက် ရေပြဿနာနှင့် အပူဒဏ်သက်သာစေရန် ပန်ကာ၊ အဲကွန်းကဲ့သို့သော လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများကို အသုံးပြုနိုင်ခြင်း မရှိသလို စစ်ဖြစ်ပွားနေသော မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ဒေသဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းနှင့် မကွေးကဲ့သို့ ဒေသများတွင်လည်း စစ်ရှောင်ပြည်သူများ အပူချိန်လွန်ကဲမှုဒဏ်ကို ခံစားနေရပြီး သက်ကြီးပိုင်းများ သေဆုံးမှု ရှိနေသည်။
You may also like these stories:
မန္တလေးမြို့ရှိ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ ၅ ခုကို စစ်ကောင်စီ ယာယီ ပိတ်သိမ်း
CDM ဆရာဝန်ကြီးများ နိုင်ငံတော် ပုန်ကန်မှုဖြင့် အရေးယူ